burg waarin hij de stad van de nieuwe toestand op de hoogte stelt75. Ongetwijfeld
zal kort voor 1187 in Aardenburg hetzelfde zijn gebeurd: een verlening van
stadsrechten zonder uitvaardiging van een ... Interessant is een vergelijking tussen het Aardenburgse - dus Vlaamse - stads
recht en de Middelburgse en andere Zeeuwse stadsrechten uit de late twaalfde en
vroege dertiende eeuw voor wat betreft de
Zowel in de Middelburgse stadsrechten als in deel II van de Consuetudines
wordt de objectieve teneur ten aanzien van de graaf gebruikt70. Dat betekent dat
bij het opstellen van deze tekst vanuit de ... Een en ander wijst er daarom op dat het Aardenburgse stadsrecht, voorname
lijk onder Aardenburgse stimulansen, als volgt zijn vorm gevonden moet hebben.
Vóór de verlening van stadsrechten door graaf
De problematiek rond de stadsrechten van Aardenburg heeft al vroeg de aan
dacht van de geschiedwetenschap getrokken. In de vorige eeuw hielden de
rechtshistorici Warnkönig en Gilliodts van Severen en ... genoemd moeten worden6. Na de dood van de laatste ver
flauwde de aandacht voor de geschiedenis van Aardenburg en haar stadsrechten.
Dit had tot gevolg dat het onderwerp ruim driekwart eeuw bleef liggen
Na zijn dood in 1470 verwierf zijn zuster Alienora
de heerlijkheid.Aan het eind van haar leven zal zij
de plaats stadsrechten hebben verleend.
... Hiervan is geen oorkonde bekend.Ook over de aard
van de stadsrechten tasten we in het duister.
Ter gelegenheid van de herdenking van het feit dat
500 jaar geleden tussen 24 februari en 9 juni 1485
Sint-Maartensdijk stadsrechten verkreeg,is door de
Gemeente-jarchivaris van Tholen in opdracht ...
Haestinge zoals Sint-Maartensdijk oorspronkelijk
werd genoemd,vrijdom van tol gaf voor hun schepen.
Uitvoerig beschrijft Zuurdeeg het ontstaan van het
grondgebied,de naamsafleiding,de stadsrechten
Reeds 1100 wordt Middelburg als markt- en stapelplaats genoemd.
In 1217 werden stadsrechten verleend. De cmvang van de stad- de burcht-
was toen echter nog maar zeer beperkt (een gebied met een ... In 1254 werden de stadsrechten uitgebreid. Behalve enkele kleinere
uitbreidingen in de 14e eeuw is hiermede de middeleeuwse stadsgrootte
gegeven. In de 16e eeuw wordt de stad nog enkele malen
-Friesland stadsrechten verkreeg en
daardoor de baljuwschappen vanzelf verdwenen 403).
... boeten opgelegd en bijna
alle stadsrechten vervielen 405). In de politiek, die de hertog in de hierop-
volgende jaren voerde, was geen vaste lijn te bespeuren 406). Pas in 1456
kwam er een verzoening met
Het kasteel van Lodijke zou al in de dertiende eeuw zijn gesticht door de heren van Reimerswaal;
de heerlijkheid Lodijke lag binnen dezelfde omdijking als deze stad (die overigens pas stadsrechten
nederzettingen die
ten voordele van de handel op het Zwin stadsrechten hadden gekregen.
Damme, Monnikerede, Hoeke, Mude en Sluis hadden stapelrechten voor
verschillende goederen en deden dienst als overslaghaven
de kusten van Frankrijk en de Oost
zeelanden bereikbaar. Ze verkreeg haar stadsrechten in het begin van de der
tiende eeuw, vermoedelijk kort nadat ook aan Middelburg stadsrechten waren
toegekend6. Het
-
tiende-eeuwse Middelnederlandse tekst zijn geen sporen aanwijsbaar, noch voor
het Brugse, noch voor het Aardenburgse stadsrecht, in tegenstelling tot de
Zeeuwse stadsrechten. Er kan in ieder geval geen ... geciteerde brief van 1127. In het verleden is deze
brief namelijk nog wel eens - onder andere door Vorstennan van Oyen - be
schouwd als een verlening van stadsrechten aan Aardenburg86.
van decennia niet makkelijk in een jaartal weer
te geven.Gewoonlijk wordt bij een plaats dan ook het verle
nen van stadsrechten herdacht.Het is echter niet bekend dat
Scherpenisse een dergelijk
privi
legiën ontving, hetgeen zoowat een voorspelling moest betee-
kenen, dat het later stadsrechten van hooger hand zou ontvan
gen. Laat ons alvorens hieromtrent onze meening uit te
spreken, nagaan wat
van de
15de eeuw gebouwdIn die tijd kreeg Sint-Maartens
dijk ook stadsrechten.In 1799 werd de Westpoort,
die deindrukwekkendste van de'drie aanwezige stads
poorten was,gesloopt.Onze correspondent te
Geschiedkundige atlas van Nederland. De Bourgondische tijd. Tweede afleve
ring. De stadsrechten [met A. Telting]. 's-Gravenhage 1923. 140 pp.
buurtschap ontstaan, en ook later
nooit met stadsrechten begiftigd x) (al noemt Boxhorn I, 381
't een der 3 steden op Zuidbeveland) was slechts een beperkt
deel van 't heele gebied in kwestie, aanvankelijk uit
Bergen aan de
Striene Steenbergen) en die van Mons Geertruiden-
berg). Waar we weten, dat Geertruidenberg reeds in 1213
van graaf Willem I stadsrechten kreeg, Steenbergen, zooals
nog kortelings overtuigend
zeker niet bestaan. Van Caenegem en
Milis hebben in hun studie over de nieuwe Vlaamse stadsrechten van graaf Filips
van de Elzas aangetoond dat het stuk dat eeuwenlang aangezien is voor de stads
keur van
gelijkenis vertoont met de stadsrechten uit deze tijd. Uit de
twee passages in de Grote Brief van 1187 mag daarom worden afgeleid dat Aar
denburg kort voor 1187 - het recht was in 1187 nog nieuw - een nieuw
brief vervatte verzoeken
mogen beschouwen als een verlening van stadsrechten. Wanneer we de ingewil
ligde verzoeken in het licht zien van de plaatselijke domaniale situatie, kunnen
we deze vraag alleen
57. Van deze zeven stadsrechten is geen enkel in origineel bewaard gebleven. Wel zijn van de
Brugse en de Gentse keur afschriften en van het leperse recht een vertaling in het Middelfrans
bewaard
Als gemeentearchivaris van Haarlem gaat deze herdenking voor een deel aan mij
voorbij. Haarlem viert in 1995 het feit dat de stad 750 jaar geleden, op 23 november
1245, stadsrechten verkreeg van de
Dit jaar is het 750 jaar geleden, dat
St. Anna ter Muiden stadsrechten
kreeg. Reden genoeg om daar via een
uitgebreid evenementenprogramma aan
dacht aan te besteden. Onderdelen
daarvan zijn inmiddels
als
groep onderzocht. Dit in tegenstelling tot de
oudste stadsrechten van de steden in de
Noordelijke en Zuidelijke Nederlanden. Net
als bij verlening van stadrechten is de kans