Woensdag 23 maart 2016
Peter van Druenen over
de geschiedenis van Vlissingen
In het voorjaar van 2015 verscheen bij de
viering van 700 jaar stadsrechten het boek
Vissers, Kapers, Arbeiders van Peter ... Toen Vlissingen stadsrechten verkreeg, in
1315, woonden er maar zo'n honderd
mensen. Zij hadden negen hectare tot hun
beschikking en dat was goed te doen. In
1443 was de bevolking gegroeid tot 500
stadsrechten van Middelburg in 2017
Vlissingen, stad van havens
Op woensdagavond 23 maart 2015 hield
Peter van Druenen een lezing over de
vroegste geschiedenis van Vlissingen. Ter
gelegenheid van 700 jaar stadsrechten pu
bliceerde hij ... te
leggen, een aanzienlijke investering die
met belasting- en tolheffing zou moeten
worden terugverdiend. En er werd haast
mee gemaakt: in 1315 kreeg Vlissingen
stadsrechten. Vanaf die tijd heeft de
nederzetting, die in 1247 Schoonhoven
genoemd werd. Deze plaats groeide snel. Het is onduidelijk wanneer
Schoonhoven precies stadsrechten heeft gekregen.
van Vlaanderen het stadsrecht. Volgend
jaar zal op sobere wijze worden gevierd
dat Middelburg 800 jaar stadsrechten be
zit.
In 2017 viert Middelburg 800 jaar stadsrechten.
Het oudste overgeleverde stadsrecht dateert
uit 1217. De Gemeente Middelburg en vele
anderen organiseren in het jubileumjaar 2017
tal van activiteiten
Stadswandeling Middelburg
Middelburg viert dit jaar dat het achthon
derd jaar geleden stadsrechten kreeg en
daarom had de Activiteitencommissie van
de Heemkundige Kring Walcheren er op 5
juli een
en Westkapelle. Aan Domburg en Westka
pelle zijn in de middeleeuwen weliswaar
stadsrechten verleend maar ze kregen
nooit stedelijke trekken, zoals muren en
poorten. Hun oude status kon wél worden
De stadsrechten van Zierikzee 86
men niets meer van
deze plannen. Om in aanmerking te komen voor
stadsrechten had men bepaalde diensten en
voorzieningen nodig.
Woensdag 5 juli 2017
Stadswandeling Middelburg
Middelburg viert dit jaar dat zij achthonderd
jaar geleden stadsrechten kreeg van graaf
Willem I van Holland en gravin Johanna
van Vlaanderen. De stad
Een fraai tegeltje uit de tijd dat Zierikzee ook nog
maar net stadsrechten had, laat zien dat de moslims
een oude en rijke cultuur hebben, bij velen onbekend
(Rijksmuseum, nr. BK-1992-35)
DE STADSRECHTEN VAN ZIERIKZEE
... Zoals de titel aangeeft heeft dr. Kruisheer zijn onder
zoek gericht op de oudste stadsrechten, nl. van Middel
burg, Westkapelle, Domburg en Zierikzee. De stadsrechten
van Vlissingen en Reimerswaal
- verleende stadsrechten. Ze konden
hierdoor naar eigen recht leven en zichzelf besturen, maar bleven deel uit
maken van Zeeland, dat in de Middeleeuwen een toenemende zelfstandigheid
genoot binnen het gebied ... -steden ontstond. Voor de Zeeuwse
steden buiten Zeeuwsch-Vlaanderen was Middelburg de moederstad. Ik merk
op dat de oudste stadsrechten neerkwamen op vastlegging van in de plaats
reeds geldend ongeschreven
Deze plaats kreeg in 1315 beperkte stadsrechten, en pas in 1477 volledige.
Toen kreeg de stad n.l. de hoge jurisdictie, d.w.z. de bevoegdheid om ook
halsmisdrijven te berechten.
... Het is niet bekend wanneer Veere stadsrechten kreeg, maar het was in 1355 in
elk geval al een stad. In 1348 werd Veere als zelfstandige parochie afgescheiden
van de parochie Zanddijk, en men
Helaas zijn de bestudeerde oorkonden in originele vorm
niet meer voorhanden. De stadsrechten van Domburg en dat
van Middelburg van 1254 zijn verloren gegaan in 1940 bij
het bombardement van de ... Kruisheer heeft nauwkeurig de tekstuele relaties van de
stadsrechten in hun nederlandse en latijnse vorm vergele
ken. Aan de hand daarvan kon hij het ontstaan en de ont
wikkeling van de oorkonden en
verkrijging van stadsrechten van Willem I, graaf
van Holland (1217 of 1219-1229)
... herziening van de stadsrechten door Willem II,
Rooms-koning en graaf van Holland en
Zeeland (11 maart 1248)
Voor het grootste deel was het gevuld met verslagen en
berichten. Van de verdere inhoud vallen te vermelden:
De stadsrechten van Zierikzee, door H. Uil,
tentoonstelling sluit af met een af
beelding van Albrecht van Beieren, die
in 1375 stadsrechten gaf aan Reimers
waal en een 15e eeuws portret van Jan
Zonder Vrees, die in 1405 opdracht gaf
de overstroomde gebieden
vormde voor de zelfstandige Nederlanden.
De stadspoort die door de Geuzen werd
ingebeukt is goeddeels verdwenen, maar
de andere vestingwerken zijn nog intact.
In 1330 kreeg Brielle stadsrechten
In 1572 kregen de bewoners te maken met
een belegering en in 1574 verkreeg Arne
muiden stadsrechten en werden omwallin
gen en fortificaties aangebracht. De Markt-
Met het verkrijgen van stadsrechten, op 2
april 1315, begon voor Vlissingen een
bloeiperiode. De haringvangst bracht de
jonge stad welvaart. Maar Vlissingen heeft
ook heel wat te verduren gekregen
stadsrechten van Zierikzee
werden (her)bevestigd. Het jaarboek opende om
die reden met de twee inleidingen, die prof.dr.
P. A. Henderikx en mr. J. J. P. M. Asselbergs, bur
gemeester van Schouwen ... -Duiveland, hielden tij
dens een symposium, dat gewijd was aan deze
belangrijke gebeurtenis in 1248. Ook werd een
bijdrage opgenomen over de stadsrechten van
Zierikzee van de hand van Huib Uil.
Al even negatief is het feit dat de kanselarij van de Hollandse graven al in de 14e
eeuw getracht heeft alle stadsrechten te verzamelen, maar dat niettemin in het
grafelijk archief niets omtrent een ... '
onderscheiden zich van het oude type stad door hun meer regelmatige, vaak
rastervormige plattegrond. De stichters stimuleerden de groei van hun rationeel
opgezette scheppingen door ze heel snel stadsrechten te
In 1180 kreeg Damme stadsrechten, terwijl het na de ver
woesting door franse troepen in 1213 werd opgebouwd, met
grachten en poorten. Er ontstond grote bloei en het werd
wellicht de grootste haven
. Bekend is een kasteel uit
1200, verwoest in 1572 en stadsrechten, door de vorst in
1231 geschonken.
Het Naarden dat wij kennen was niet het
eerste van die naam. Er is een ouder
Naarden geweest, noordelijker gelegen aan
de Zuiderzee, een vissersdorp dat later
stadsrechten kreeg. Het werd in 1350 in
In 1574 kreeg Arnemuiden stadsrechten
en werd het omwald. Als voorhaven van
Middelburg ging het Arnemuiden aanvan
kelijk voor de wind. Aan deze bloei kwam
een einde door de Middelburgse overheer
sing
Schouwen-
Duiveland, ter gedenking van de herziening
van de stadsrechten in 1248 (27 april 1998)
van de Sankt Clemenskirche op die de
kleine stad in het Nettetal domineert.
Reeds in 1205 werd van deze plaats, die
later stadsrechten verwierf, melding
gemaakt. Eeuwenlang behoorde deze
omgeving tot
De stad heeft een zeer boeiende historie. Ze is
gesticht aan een doorwaadbare plaats in de
rivieren, waar de Hollandse graven tol hieven.
De nederzetting werd met de toekenning van
stadsrechten in
Omdat het zevenhonderd jaar geleden is
dat Vlissingen stadsrechten kreeg, werd de
jaarlijkse HKW-wandeling in deze stad ge
houden, Ondanks de temperatuur van
meer dan 30 graden, waren op woensdag
Den Bosch herdacht in 1985 z'n 800-jarig bestaan. In 1185
kreeg het stadsrechten van de hertog van Brabant.
Haarlem is na Dordrecht de oudste stad van Holland. Het
verkreeg in 1245 stadsrechten van graaf Willem II.
We kregen drie gidsen die over Heusden vertel
den. Het is een oude stad, die in de dertiende
eeuw stadsrechten kreeg. Aanvankelijk was het
een ronde vestingstad met muren en poorten. De
haven liep
van Vlaan
deren en de graven van Holland, die stadsrechten verleen
den aan Middelburg, Domburg, Westkapelle en Vlissingen.
dit zegel willen aangeven dat hun woon
plaats stedelijke trekken had of preten
deerde te hebben. In 1223 kreeg Westka
pelle stadsrechten. Uit 1276 is de tekst van
een oorkonde van graaf Floris V bekend
Elburg is een oude stad uit het begin van de der
tiende eeuw. Het kreeg al in 1233, dus iets eerder
dan Zierikzee, stadsrechten. Elburg ontwikkelde
zich tot een belangrijke vissersstad, maar ook tot
De jaarlijkse HKW-wandeling vond plaats
op woensdag 5 juli 2017 in Middelburg,
in het kader van de viering van 800 jaar
stadsrechten Middelburg.
Ieper is een (van oorsprong) middeleeuw
se stad die dit jaar (2020) mag vieren dat
ze 850 jaar stadsrechten bezit. De stad
dankte zijn welvaart aan de lakenhandel
die in de twaalfde en de dertiende
Arnemuiden
het juk van de hoofdstad van zich af weten
te schudden door, anders dan Middelburg,
wel op tijd voor de Prins te kiezen. Als be
loning verleende Willem van Oranje Arne-
muiden stadsrechten in 1575
Toen in 1223 Westkapelle stadsrechten verkreeg en daarmee het recht ver
wierf gilden te mogen vormen, schijnt al heel spoedig een schuttersgilde te
zijn ontstaan. Ieder jaar vierde men een groot
Toen in 1223 Westkapelle stadsrechten verkreeg en daarmee het recht ver
wierf gilden te mogen vormen, schijnt al heel spoedig een schuttersgilde te
zijn ontstaan. Ieder jaar vierde men een groot
Na de lunch rijden we door naar de oude
Hanzestad Kampen, aan de IJssel. Tussen Kampen
en Zierikzee is een aantal parallellen: beide groei
ende nederzettingen kregen stadsrechten in de
dertiende eeuw
Aan de rechteroever lag Pamele dat tot het hertogdom Brabant behoorde,
In 1189 onder Philips van de Elzas kreeg Oudenaarde zijn stadsrechten.
Tot grote bloei kv/am het door de opkomst van de
eerste stadsuitbreiding plaats. Er werden
grachten aangelegd (Steenschuur,
Rapenburg) en in 1266 kreeg Leiden
stadsrechten.
Bij het Privilege van 2 april 1315 kreeg Vlissingen van graaf Willem III beperk
te stadsrechten. Aan de weg van de IJzeren brug bouwde men aan de Westzijde
van de haven, ongeveer op de plaats van het
Dordrecht ontstond in de twaalfde eeuw op
het knooppunt van een aantal water
wegen. Het werd toen nog Thuredrecht
genoemd. In 1220 verleende graaf Willem
I haar stadsrechten. In de Middeleeuwen
kon
1. In 1375 kreeg Reimerswaal (Zuid-Beveland)
stadsrechten. In de zestiende eeuw werd de
stad getroffen door een reeks rampen. In 1520
en 1558 woedden grote branden. De waters
noden van de zestiende