Ik maakte in 1982 kennis met het Bul
letin. Ik zat in de eindexamenklas van het
VWO en moest voor het vak geschiedenis
een werkstuk maken. Ik koos niet voor
een onderwerp als de Tachtigjarige Oor
log ... , Napoleon of de Koude Oorlog, maar
voor 'De kerken van Zuid-Beveland'. Een
kennis van mijn vader kwam dit ter ore
en hij gaf mij al zijn exemplaren van het
bulletin van de Stichting Oude Zeeuwse
Kerken
In de Tachtigjarige Oorlog wisselde Sluis
een paar keer van bezetter (Spaans of
Staats), het laatst in 1604, toen de stad
veroverd werd door Maurits. Door de
strategische ligging vlakbij de monding ... voor Sluis, maar in het begin van de
twintigste eeuw bloeide de stad weer op
dankzij het toerisme. In 1944 werd de
stad opnieuw door oorlog verwoest. Na
de wederopbouw werd Sluis een toeris
tische
De Sint-Janskerk gedurende de Staatse tijd
Tot 1578 was de Sint-Janskerk een katho
liek bedehuis. In dat jaar, een decennium
na het begin van de Tachtigjarige Oorlog,
ging Sluis over tot de partij
Nadat de dorpskerk van Aagtekerke
tijdens de Tachtigjarige Oorlog was ver
woest, heeft het kerkgebouw in 1625 zijn
huidige vorm gekregen. Voor de protes
tantse eredienst werd de kerk herbouwd
zonder
Wie de oorsprong van het kerkgebouw in
Hoek wil beschrijven komt terecht in het
hart van de Tachtigjarige Oorlog (1568
- 1648). Het gebied dat we nu Zeeuws-
Vlaanderen noemen bestond aan het
eind van
Vergroting en vernieuwing
Inmiddels woedde de Tachtigjarige
Oorlog voort. Zoals bekend was het
gebied dat nu Zeeuws-Vlaanderen
heet, frontlinie tussen de Spaanse en
Staatse troepen. De bouw van de
zaalkerkje, eenvoudig maar waar
devol. Het draagt herinneringen aan de
periode van de stichting met zich mee, het
rumoerige tijdsbestek na de Tachtigjarige
Oorlog.
Tijdens de troebelen van de Tachtigjarige
Oorlog liep de kerk aanzienlijke schade
op en toen prins Maurits de stad in 1604
veroverde kwam de kerk in protestantse
handen. Na provisorisch herstel is ze ... nog
een beperkt aantal jaren in gebruik ge
weest. Aldus is de Mariakerk, door den tand
des tijds en den geesel van den oorlog langza
merhand vervallen en verwoest, in 1625, als
staande buiten de in 1621
De uit de Middeleeuwen daterende
Michaëlskerk is tijdens de Tachtigjarige
Oorlog (1572-1574) zwaar beschadigd.
Dit heeft geleid tot afbraak en in de ze
ventiende eeuw tot bouw van de huidige
kerk op
tachtigjarige oorlog overbleef
van de driebeukige hallenkerk met koor
en transept. De vrijwel geheel vlakke
toren met de hoog opgaande en veel
vuldig versneden haakse steunberen en
een overwelfde benedenruimte
11De (Nederduits) Gereformeerde kerk was
tijdens de Tachtigjarige Oorlog de officiële kerk
Op Walcheren heeft de Beeldenstorm
diepe sporen nagelaten. Het was de
opmaat voor de Tachtigjarige Oorlog die
in 1568 begon.
Tevens was hij heer van
Moriensart en gouverneur
van Willemstad, Noortdam
en Klundert. Tijdens de
Tachtigjarige Oorlog stond
hij aan de zijde van de
Oranjes en werd door prins
Willem van Oranje naar
J.H. Kluiver, De souvereine en independente staat
Zeeland: De politiek van de provincie Zeeland inza
ke vredesonderhandelingen met Spanje tijdens de
tachtigjarige oorlog tegen de achtergrond van de
Aan de betrekkelijke rust in deze streken
kwam een abrupt einde in het begin van
de Tachtigjarige Oorlog, toen de Span
jaarden onder leiding van generaal De
Mondragon in 1575 Zierikzee beleger
den ... gouvernement
had tijdens de Tachtigjarige Oorlog de in
die gemeenten achtergelaten kerkgoede
ren immers onteigend en tot nationaal
bezit verklaard.'0 Plaatsen met een ster
retje schijnen in het rapport het eerst
Reeds in de Middeleeuwen bezat "de
vreijheijt Oisterwijk" een "seer groote
procgie kerk" - "zijnde daarin 20 altaren
welgedoteerd en costelijk versierd." Maar
in de Tachtigjarige Oorlog lag ... Vanaf 1674 mocht er, in beperkte mate,
weer iets van de katholieke godsdienst
worden uitgeoefend. De Staten werden
hiertoe gedwongen door de Fransen,
met wie ze bij herhaling in oorlog waren.
Kerk en toren werden in 1616 ingrijpend
hersteld.5 De Tachtigjarige Oorlog zal
ook hier zijn sporen hebben achtergela
ten, niet in het minst door de fameuze
passage van de Spanjaarden in Zeeland
door
In de Tachtigjarige Oorlog was Zeeuws-
Vlaanderen oorlogsgebied en ook daar
na was het er niet rustig. Zo werd ds. J.
Stuerbaut, sinds 1658 predikant in de
Oudemanspolder waarin Waterlandkerk
je ligt
onder meer het uitoefenen van de recht
spraak in het ambacht. Dit gebeurde in
het zogenaamde Rechthuis. Het oudste
gebouwtje waarvan wij weten brandde af
in 1576 tijdens de Tachtigjarige Oorlog.
Het
zijn gebleven. Mogelijk werd er een
kleine dooptuin gemaakt. Het eerste tijd
vak van de Tachtigjarige Oorlog was niet
gunstig voor het ondernemen van bouw
werken van omvangrijke aard. Men zal
zich in Oud
streek verbleven
trouwens tijdens de Tachtigjarige Oorlog
veel Groningers. Werk was er genoeg.
De verzakte stenen vloer zal opnieuw
worden gelegd. Ook de kerkbanken en de
preekstoel zijn aan een
5. Het vroegere dorp Hannekenswerve lag twee kilo
meter ten oosten van Sluis. De kerk werd in de
Tachtigjarige Oorlog verwoest. Over de restanten
werd na 1648, de Vrede van Munster, een zeedijk
... of geen
kans heeft gekregen. Ook de angst dat
de kleuren veel zijn teruggelopen, is gro
tendeels misplaatst. Straalverwarming tij
dens kerkdiensten en concerten is er de
oorzaak van dat de na de oorlog
een scheuring die Afscheiding wordt
genoemd. Een tweede scheuring in 1886
wordt aangeduid als de Doleantie.
Het rooms-katholieke geloof was sinds de
Tachtigjarige Oorlog officieel verboden,
maar werd
In de Tachtigjarige Oorlog koos Westka-
pelle in 1572 de zijde van de Prins van
Oranje. Tijdens het beleg van Middelburg
(1572-1574) werd Westkapelle door de
Spanjaarden in de as gelegd en bleef
van
Het is opvallend dat er snel tot herstel
van de toren werd besloten die zelfs ver
fraaid moest worden wanneer we beden
ken dat de Tachtigjarige Oorlog in de eer
ste decennia het eiland Tholen ernstig ... De pauze in de Tachtigjarige Oorlog,
bekend als het Twaalfjarig Bestand,
benutte het stadsbestuur voor de aan
schaf van een beiaard met automatisch
speelwerk.
belangrijk het bezit van de luidklok in
die jaren, de Tachtigjarige Oorlog is nog
in volle gang, was wordt geïllustreerd
door het request van de kerkeraad aan
de Gecommitteerde Raden Zij verzocht
hierin de
van Colijnsplaat toe om gedurende drie
jaren een extra accijns op de bieren en
wijnen te heffen om een „redoute met
vuerteycken" te kunnen bekostigen 5). De
Tachtigjarige Oorlog was immers nog in
Jacob van Deventer al in 1560 bestaan
moet hebben, kan de oorzaak voor deze
abrupte wijziging van de bouwplannen niet
in godsdiensttroebelen of de tachtigjarige
oorlog worden gezocht. De slechte
Laten we nu in de geschiedenis een paar
stappen teruggaan en ons concentreren op
de Tachtigjarige Oorlog. Tussen 15
augustus - 8 november 1580 werd de kerk
door 'soldaten ende gereformeerden
Tachtigjarige Oorlog tot in de 18e
eeuw heeft het een onafgebroken reeks van
bekwame gezagvoerders voor de vloot van
de Republiek der Verenigde Nederlanden
voortgebracht. Velen van hen zijn in dienst
van de ... Zeeland en
nam aan vele zeeslagen deel. In de Eerste
Engelse Oorlog 1652-1654) kwam hij drie
maanden in Engelse krijgsgevangenschap.
Tijdens de Noordse Oorlog 1655-1660)
onderscheidde hij zich bij de
tachtigjarige
oorlog gaat men Noord-Beveland herdijken:
was dan het
huidige Biervliet. De middeleeuwse stad had
een bewogen geschiedenis. De
Allerheiligenvloed van 1570 en het begin van
de troebelen van de Tachtigjarige Oorlog zijn
de uiteindelijke ondergang ... tegenwicht voor de verlening van de
privileges verlangde de graaf van
Vlaanderen dat Biervliet o.a. met haar vloot
hem te hulp zou komen in geval van oorlog
Tweebeukige hallekerk. De zuidelijke beuk,
het oudste deel, is gebouwd tussen 1250 en
1300. De noordelijke beuk is vroeg 14e
eeuws. Tijdens de Tachtigjarige oorlog heeft
de kerk zwaar geleden, waarna
gezicht niet aan af te zien. Maar verdiepen
we ons in de geschiedenis van het gebied
en dan vooral de periode van de
tachtigjarige oorlog tegen Spanje, dan
krijgen we al snel een andere indruk.
Van
In de tachtigjarige oorlog heeft Hulst
een belangrijke rol gespeeld in de
strijd tussen de Noordelijke en
Zuidelijke Nederlanden. Perioden van
overheersing door de hervormden
werden afgewisseld door
van de kerk van Oud-
Vossemeer is na de tachtigjarige
oorlog in de zestiende-eeuwse kerk
ingebouwd.
... de Spaanse oorlog al niet verwoest
was, maakten er een rommelhok van
of kwamen op het lumineuse idee er
een trouwkerk van te maken of er een
Avondmaalstafel neer te zetten, wat
natuurlijk al veel
Toren, kerken woningen van St. Anna ter
Muiden werden in de eerste periode van
de tachtigjarige oorlog (1580-1600) voor
een grootdeel verwoest. De huidige
kruisingstoren is het restant van een grote