VAREN EN VECHTEN; DE NEERGANG VAN ZEELAND TIJDENS DE
TACHTIGJARIGE OORLOG
... In zijn proefschrift De souvereine en independente staat Zeeland stelt Hein Kluiver dat Zeeland tijdens
de oorlog tegen Spanje in economisch en politiek opzicht geleidelijk een satellietstaat van het
Zes eeuwen stormvloeden en overstromingen in de zuidwestelijke delta (III)*
Militaire inundaties in Noord-Viaanderen en Holland tijdens
de Tachtigjarige Oorlog vergeleken
de betekenis van de grens tussen Zeeuws-Vlaan-
deren en het Waasland op verschillende momen
ten: tijdens de Tachtigjarige Oorlog, de Belgische
opstand van 1830 en de Eerste Wereldoorlog.
... Ook in het jaarboek Annalen (2017) van de
Koninklijke Oudheidkundige Kring van het
Land van Waas is er aandacht voor de Eerste
Wereldoorlog. In drie relatief korte artikelen
wordt de 'Groote Oorlog
, want
ze braken voor Alkmaar en voor Leiden hun
belegering op. Pas na de Tachtigjarige Oorlog
werden de waterlinies voornamelijk als defensie
linie gebruikt. De meest recente militaire inun
datie die ... De militaire inundatie in Noord-Vlaanderen
tijdens de Tachtigjarige Oorlog en erna was ver
geleken met die in Holland een onderwaterzetting
met zeewater. Door de gestage eb- en vloed
stroming bleek
Henk J.M. Nellen, Varen en vechten; De neer
gang van Zeeland tijdens de Tachtigjarige
Oorlog 162
Tijdens de Tachtigjarige Oorlog heerste er in de
fortenlinie een Koude-Oorlogssfeer. Toen in 1645
vrijwel alle forten Staats waren geworden, werd
het merendeel ontmanteld. Bij die ontmanteling
geschiedenis van
de handels- en scheepvaartregelingen tot aan de
tachtigjarige Oorlog. Voor de overzichtelijkheid is
dit hoofdstuk verdeeld in een vijftal perioden.
... zoals die ontstond door de Tachtigjarige
Oorlog. Het gaat om de oorsprong, het doel, de
economische en juridische grondslag en de feite
lijke uitwerking van het 'Zeeuwse Scheldemono-
polie'.
Toen 300 jaar geleden, in 1705 de Middelburgse
synagoge in gebruik werd genomen, waren de
Joden niet de enige groep 'nieuwe Nederlanders'
in Middelburg. Al tijdens de Tachtigjarige Oorlog
hadden zich
kennis'.
Wellicht is er vanouds te veel aandacht naar het begin van de Tachtigjarige Oorlog uitgegaan en is het
verdere verloop van de Oorlog in Zeeuwsch-Vlaanderen met enkele feiten afgedaan. Deze ... Tijdens de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) werd
Axel in 1586 door Maurits veroverd en voorgoed
deel van de Noordelijke Nederlanden. Deze vero
vering ging gepaard met het onder water zetten
van het
Als je afgaat op de enorme hoe
veelheid literatuur die in de loop
der eeuwen over de Nederlandse
Opstand of Tachtigjarige Oorlog
is verschenen, vraag je je altijd
weer af wat de meerwaarde is
van ... geschiedenis van de Tachtigjarige Oor
log. Zo toont het overduidelijk aan dat de oorlog
een zuivere burgeroorlog was, waarbij geen lan
den of volken, maar burgers tegenover elkaar
stonden. "Het volck was niet
16 Dat Albertus meteen Hulst aanviel had er mee te maken
dat vanuit Hulst Oost-Vlaanderen werd gebrandschat.
Kraker.A.M.J. de. De tachtigjarige oorlog in noord-
oost-Vlaanderen eind zestiende eeuw ... 17 Groenveld. S., H.L.Ph.Leeuwenberg. M.E.H.N.Mout,
W.M.Zappey. De Tachtigjarige Oorlog. Zutphen 2008.
pp. 258-260.
onuitgegeven is en met gegevens uit een hele
reeks van niet-Zeeuwse bronnen aangevuld
wordt; op vele punten wordt het beeld van Zee-
lands optreden tijdens de Tachtigjarige Oorlog
aangepast en genuanceerd.
... J.H. Kluiver, De souvereine en independente staat
Zeeland; De politiek van de provincie Zeeland in
zake vredesonderhandelingen met Spanje tijdens
de Tachtigjarige Oorlog tegen de achtergrond van
de
ook wordt
teruggegrepen op de late middeleeuwen vormt
de vestingbouw in de Tachtigjarige Oorlog het
belangrijkste element in de beschrijvingen. De
wijzigingen uit later tijd tot de opheffing van de ... In het tweede hoofdstuk wordt met korte
maar heldere teksten een beeld gegeven van de
politieke en militaire ontwikkelingen vanaf het
begin van de Tachtigjarige Oorlog tot en met de
achttiende eeuw.
de noordzijde en een grote
toren aan de overzijde van het Zwin. In de eerste
decennia van de Tachtigjarige Oorlog was de stad
wisselend in Spaanse en Staatse handen. Na de
definitieve Staatse ... en het latere nieuw-
Nederlandse stelsel, maar de tijdsdruk liet het in
de eerste decennia van de Tachtigjarige Oorlog
niet toe deze dure en tijdrovende constructie
toe te passen. Rechte flanken waren
vallen van de schans zelf. Deze werd in 1640, dus
pas in de laatste fase van de Tachtigjarige Oorlog,
als redoute aangelegd op een strategisch punt
midden tussen Sluis en Aardenburg. Hij
beschermde
na de vrede van Münster (1648-1673)'. De
Tachtigjarige Oorlog heeft de dorpen in het noor
den van het Meetjesland zwaar geteisterd. Lang
staan landbouwgronden onder water en is een
-Vlaanderen gedurende de Tachtigjarige
Oorlog geweest.
Leids proefschrift, dat ook als deel
20 van de Hollandse Historische Reeks verscheen
(Den Haag 1994). Inmiddels is de auteur naar het
zuiden afgedaald om de Zeeuwse visserij tijdens
de Tachtigjarige ... Oorlog te beschrijven. Dat doet
hij in een verdienstelijke studie die gebaseerd
is op handschriftelijk materiaal van meer dan
twintig archiefinstellingen in Nederland, België
en Engeland, alsmede op een
Voor het gewest Zeeland had de Nederlandse
Opstand, de Tachtigjarige Oorlog, diepgaande
gevolgen. Allereerst vormde de Scheldemonding
decennialang het front, niet alleen op de rivier
zelf, maar ook ... over geschiedenis hebben altijd van 'voor en
na de Ramp.' Alsof de oorlog niet meer is geweest
dan een incident. Misschien dat daarom de Slag
om de Schelde, de grootste en bloedigste slag in
ons land in
In 1992 promoveerde F. Westra op het werk Bou
wers van Sterke werken. Nederlandse ingenieurs
in het eerste tijdperk van de Tachtigjarige oorlog,
1568-1605. De Stichting Menno van Coehoorn
... zond nu het vervolg op dit boek met bijna
dezelfde titel, ook van de hand van Westra, maar
nu over de ingenieurs uit het tweede tijdperk van
de oorlog, van 1605 tot 1648. In dit tweede tijd
vak is
In de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) waren de
Vier Ambachten deel van het strijdtoneel. Land-
schap, bevolking en de basis van het bestaan ver
dwenen daardoor grotendeels. Het verhaal van
die ... De Vier Ambachten tot aan de scheiding tijdens
de Tachtigjarige Oorlog
eerste aanleiding tot deze studie.
De tweede reden is: in het kort beschrijven wat
er met dit Committimus is gebeurd zowel tijdens
als na de Tachtigjarige Oorlog.1 Tenslotte zal
worden nagegaan of er heden ... Wat er aan voorafging tijdens de Tachtigjarige
Oorlog.
Varen en vechten; De neergang van Zeeland tij
dens de Tachtigjarige Oorlog
7/4, 162-167
Offereins, M.I.C.
H.J.M. Nellen, Varen en vechten; De neergang van Zeeland tijdens de Tachtigjarige Oorlog 162-167
Er is overduidelijk geen tekstredactie aan het
boek te pas gekomen. Daarvan getuigen zinnen
als: "De Tachtigjarige Oorlog zijn veel plaats
jes fataal geworden" (p. 16) en: "is uiteindelijk
het lot
In zijn proefschrift heeft Kluiver de vele beschik
bare bronnen aan een systematisch onderzoek
onderworpen en de historische ontwikkelingen
tijdens de Tachtigjarige Oorlog vanuit Zeeuws
perspectief ... een meerderheid onder leiding van Amsterdam
de oorlog schuwde. Om sterker te staan pasten
de Zeeuwen een beproefde tactiek toe: zij gingen
een verbond met Oranje aan. Dat was in het ver
leden wel
Negenjarige Oorlog (1689-1697)
en de Spaanse Successieoorlog (1702-1713)
was zij gericht op economisch herstel en her
winning van de wijnmarkt en gold zij als alter
natief voor de reguliere koophandel. Zoals de ... gewest Zeeland
steeds meer met de kaapvaart verknoopt raak
ten, blijkt uit de geografische en sociale sprei
ding van haar investeerders en andere belang
hebbenden. Waar de kaapvaart in de
Tachtigjarige
de
Zeeuwse watergeuzen in de eerste decennia van de Tachtigjarige Oorlog tegen de Spanjaarden voerden.
De serie werd in opdracht van de Staten van Zeeland vervaardigd ter verfraaiing van het ... trouw. De strijd die in
de vroege jaren zeventig op de Zeeuwse wateren
werd gevoerd is van groot belang geweest voor
het verdere verloop van de Tachtigjarige Oorlog,
en kan gerust een Titanenstrijd worden
schiedenis en ook wel van geografische omstan
digheden. In dit gebied speelde de Tachtigjarige
Oorlog een grote rol, en ook het feit dat vele
stukken lang onder water hebben gestaan.
... vijftiende eeuw en natuurlijk
ook de tachtigjarige oorlog hebben daartoe
bijgedragen.
Vermeir, De grens verlegd. Het Zuiden zonder Sluis in de
Tachtigjarige Oorlog, 1604-1648, Archief. Mededelingen
van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der
Wetenschappen 2004, 51 (beleg en geweld ... 24 Resolutie 16 oktober 1604. Rijperman, Resolutiën der
Staten-Generaal, XIII, 's Gravenhage, 1957, 116-117. A.
van der Lem, De strijd om de Vlaamse havens tijdens de
Tachtigjarige Oorlog in: De
Aan de ontwikkelingen van de streek tijdens
Tachtigjarige Oorlog (1568-1648) wordt een apart
hoofdstuk 7 gewijd. De auteur beschrijft hierin de
achtergronden en de versnellers ervan, het optre
den ... is dat Zeeuws-Vlaanderen in 1584 door
militaire inundaties in verband met de Tachtigja
rige Oorlog praktisch volledig onder water werd
gezet, wat inderdaad een cesuur betekende. De
belangrijkste
. Tijdens de Tachtigjarige oorlog
gaf Alva in 1571 opdracht tot de bouw van een
citadel om stad en haven te kunnen beheersen.
In de woelige jaren met wereldwijde strijd
speelde het gebied rondom de Schelde ... behandeld tot na de Tweede Wereld
oorlog. Na de bevrijding van Antwerpen op
4 september 1944 was het voor de Duitsers van
belang Walcheren met de haven van Vlissingen
-loosheid, vertoont de geografie van vóór de
Tachtigjarige Oorlog. Het hele gebied, het zuid
westelijke deel van de kaart dus, heeft een ge
reduceerde of zelfs helemaal verdwenen h. Ook
mijn eigen dialect, dat van West ... tussen Kroon-Vlaanderen en Rijks-
Vlaanderen; in de 16de en 17de eeuw de gevol
gen van de 80-jarige oorlog en alles wat daar
allemaal mee verband hield. Aan het Vlaams,
het Zeeuws en het Brabants is nog
In Saillant, het kwartaalbericht van de Stichting
Menno van Coehoorn (2017, 1), schrijft A. Esse-
link over de Ommerschans. In de Tachtigjarige
Oorlog zijn ter bescherming van de noordelijke ... onrustige tijden met de vele scher
mutselingen van binnenvallende troepen: het
rampjaar 1672 - "het volk is redeloos, de regering
radeloos en het land reddeloos" - en in de acht
tiende eeuw de oorlog tussen
Militaire inundaties in Noord-Vlaanderen en Ho1 and
tijdens de Tachtigjarige Oorlog vergeleken.
... van de slavernij.
In de decennia voorafgaand aan deze oorlog
emigreerden vele duizenden Zeeuwen naar Noord-
Amerika, Land of the Free and Home of the Brave.
Op zoek naar een beter leven kwamen ze al
Het Committimus na de Tachtigjarige Oorlog.
... Dreiging ontstond toen de Franse koning
tijdens de Negenjarige oorlog (1689-1697) een
aanmaning stuurde waarbij hij betaling eiste van
de contributie der stadt Axel ende onderhoorige
polders. Neusen
In de loop van de Tachtigjarige Oorlog groei
den Zeeland en Holland steeds verder uit elkaar.
Zeker in de periode na het Bestand (1621-1648)
kreeg in Holland oorlogsmoeheid de overhand,
terwijl ...
van de oorlog tegen Spanje.
Kluiver schetst in de inleiding de machtverhou
dingen aan het eind van de Tachtigjarige Oorlog.
Hij stelt in dit verband dat deze oorlog feitelijk tot
1651 in plaats van tot 1648 heeft geduurd, omdat ...
pas met de besluiten van de Grote Vergadering
over unie, religie en militie een streep werd gezet
onder het stadhouderlijk leiderschap, dat een be
palende factor in de oorlog was geweest. Op het
verloop
1 J.H. Kluiver, De Souvereine en independente staat Zeeland.
De politiek van de provincie Zeeland inzake vredesonder
handelingen met Spanje tijdens de Tachtigjarige Oorlog
tegen de achtergrond van de ... sterke opleving in de jaren
na 1697 toen de Negenjarige Oorlog werd
beëindigd. Dankzij de sterk toegenomen vraag
naar slaven in de bestaande plantages in Zuid-
Amerika en het Caribisch gebied en de ontdek
Een aantal van deze klokken is nog aanwezig,
bij voorbeeld die in de kerktoren te Kapelle. De
meeste zijn echter later verloren gegaan, hetzij
reeds in de Tachtigjarige Oorlog, door hergieten
in de
beslag genomen. Zo was er aan
het begin van de Tachtigjarige Oorlog een grote
behoefte aan koper voor het gieten van kanon
nen. De Staten van Zeeland bepaalden, dat ie
dere kerk één luidklok mocht behouden
daarna een eiland. De verpaupering sloeg toe en
in 1632 verlieten de laatste bewoners de stad,
waarna deze in zee verdween. In de Tachtigjarige
Oorlog ging, met name in Zeeuwsch-Vlaanderen,
land
4. Het eerste Spaanse fort dat tijdens de Tachtigjarige
Oorlog in het Axelambacht werd gebouwd, verrees in 1575
bij Terneuzen. Het fort diende de dreiging der Watergeu
zen van de Westerschelde af te
Het volgende jongensboek, De vissers van Ter
Veerespeelt zich ook tijdens de Tachtigjarige
Oorlog af. Er zijn al steden overgegaan naar de
van Zeeland. In het begin van
de Tachtigjarige Oorlog was deze admiraliteit
samen met vier andere opgericht voor de oor
logsvoering te water tegen Spanje. Verder hiel
den de admiraliteiten zich bezig
De Opstand - zoals de Tachtigjarige Oorlog volgens
moderne inzichten beter kan worden genoemd -
van de Nederlandse gewesten en steden tegen
Spanje speelde zich aanvankelijk in belangrijke
mate in
. Hij baseert zich vooral op het feit
dat in de bijzin zijn-\ormen voorkomen. Dat
bewijst volgens hem dat het vooral Vlamingen
zijn die zich daar na de Tachtigjarige Oorlog
hebben gevestigd. Will is er
Volgens speelgoedwinkelier Walraven stamt het
Gnav of Cambio uit de tijd van de Tachtigjarige
Oorlog, waaruit Kareis de conclusie trekt dat het
) binnengekomen.
Th. Van Driessche schreef hierin 'De Spaanse
Gemeenschap in het Land van Waas tijdens
de Tachtigjarige Oorlog (1568-1648)'.
De verhouding tussen Spanjaarden en inwoners
van de Nederlanden heeft
van Ton de Koning neemt ons nog verder terug,
namelijk naar de Tachtigjarige Oorlog, de tijd van
de watergeuzen. Een brief van een van deze vrij
heidsstrijders brengt ons de geschiedenis van die
tijd