Woord vooraf
Het begin van de Tweede Wereldoorlog in Zeeland Bas van der Straaten
... In de loop der jaren hebben we al veel artikelen over de Tweede Wereldoorlog in de Spuije opgeno
men. Vrijwel altijd ging het dan over de laatste dagen of weken van de oorlog. Slechts zeer zelden
Het begin van de Tweede Wereldoorlog in Zeeland
... Als er iets is op de wereld waaraan geen
gebrek is, zijn het wel boeken over de Tweede
Wereldoorlog. Nog altijd spreekt het onder
werp kennelijk tot de verbeelding, ook al liggen
de oorlogsjaren
In de loop der jaren na de Tweede
Wereldoorlog ging het snel achteruit met het
dragen van streekdracht. Ging men naar het
lijf. Deze laders en lossers
van schepen hebben zelfs nog tot na de Tweede
Wereldoorlog op en rond de haven hun werk.
De straat is beslist niet genoemd naar het vroe
gere café De Blaauwe Steen, dat op ... Onderlinge ruzies en vechtpartijen verplichten
het stadsbestuur soms om de gilden op te
heffen, of te verkleinen door uitsterving. In de
tweede helft van de zeventiende eeuw komt
het op een moment zo
Tweede
Wereldoorlog vernield en daarna weer ver
nieuwd/opgebouwd.7' Het is thans bekend als
Waardweg 3, zie afbeelding 4.
Nederlands Indisch Leger (K.N.I.L.).
De Molukkers dienden Nederland trouw, ook in
de Tweede Wereldoorlog tegen de Japanners
en in de onafhankelijkheidsstrijd die daarop
volgde.
Pas bij de Zanddijk- en Kanaallinie was er
tegenstand, voornamelijk geleverd door
Franse troepen. In deel drie van het Koninkrijk
der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog
schreef dr. L. de Jong ... ging
er vanuit dat de neutraliteit van Nederland,
evenals in de Eerste Wereldoorlog, geres
pecteerd zou worden. Op geen enkele wijze
bleek dat de regering een goede analyse had
gemaakt van de
hij van mening is dat het
beeld over deze periode moet veranderen. Al
eerder hebben andere historici het beeld van
de Tweede Wereldoorlog bijgesteld dat
dr. L de Jong ons schetst, zoals dr. H. Blom en ... vooraanstaande
NSB'er was, dat hoeft niet te betekenen dat hij
een slecht dichter was, maar het is wat onhan
dig om dit citaat in een boek over de Tweede
Wereldoorlog te gebruiken. Zeker als motto
voor het boek.
In de geschiedschrijving van de Tweede
Wereldoorlog is Zeeland in verhouding tot de
rest van Nederland altijd een onderbelicht
gebied geweest. Het gaat toch vaak over de
strijd aan de Grebbelinie, de
Tweede Wereldoorlog. En we lezen dat ook in die tijd al lokagenten werden ingezet,
verkleed in Bevelandse klederdracht.
... Voor de tweede bijdrage in dit blad blijven we in Goes. Albert L. Kort vertelt over de belevenissen
van een Goese politieagent die ongeveer honderd jaar geleden in dienst trad. Agent Saaman was
van
Afb. 2. Op de foto het
Goese politiekorps vóór
het politiebureau op
de markt, tussen de
wereldoorlogen. Gezien
het uiterlijk van mijn
opa (tweede van links)
én het betrekkelijk
geringe aantal agenten ...
moet de foto kort na
de Eerste Wereldoorlog
zijn genomen. (Collectie
auteur.)
, zeker
als het over het zo'n gevoelige periode als de
Tweede Wereldoorlog gaat, waarbij de grenzen
tussen goed en kwaad niet zo gemakkelijk zijn te
trekken.
In de jaren twintig en dertig nam het ledental
van Ziekenzorg geleidelijk aan toe en aan de
vooravond van de Tweede Wereldoorlog waren
er ongeveer 270 leden. Aan het eind van de
oorlog liep dat op ... De Tweede Wereldoorlog had voor zover bekend
weinig invloed op de activiteiten van de zorgver-
enigingen. In de notulen van Ziekenzorg wordt er
niets over gezegd en ook tijdens de vergaderin
gen van
In de stad Goes zijn er in de Tweede
Wereldoorlog relatief veel inwoners geweest
die een rol hebben gespeeld in het verzet. Op
de Bevelanden waren ongeveer 860 mensen
betrokken bij ... Een bolwerk van verzet was de Lange
Vorststraat in Goes. Nu, anno 2020, een drukke
winkelstraat. Tijdens de Tweede Wereldoorlog
was het nog overwegend een woonstraat, waar
de eerste winkeltjes en
in een groot deel van Zeeland
een einde aan de Tweede Wereldoorlog kwam.
Dat moest groots gevierd worden waarbij
er extra aandacht zou zijn om de Slag om de
Schelde. Een bijna vergeten strijd in ... eerder gepubliceerd waren, over de
Tweede Wereldoorlog op de Bevelanden. Bij het
selecteren van die artikelen kwamen we ook
het verhaal over Nicolaas Corstanje tegen. Een
verhaal dat Johan Boogaard had
geboren, voor de
intimi Co, en op 18 april 1923 hun derde kind,
Engel Corstanje.13) Hierna werden nog vijf
dochters geboren. Beide zonen waren tijdens
de Tweede Wereldoorlog actief in het verzet in
Goes.
... Op 28 september 1917 waren zijn ouders
gehuwd en op 10 februari 1919 werd Nicolaas
Corstanje als eerste kind geboren.12) Op 7
november 1921 werd hun tweede kind, dochter
Jacoba Suzanna Corstanje
Engel Corstanje ontving in 2003 de militaire
onderscheiding het Mobilisatie-Oorlogskruis.
Het is een onderscheiding voor oud-militairen
die in de Tweede Wereldoorlog hebben gestre
den tegen de Duitse ... februari 1930, zij was het vierde
kind in het gezin en de tweede dochter. Via
haar dochter Saskia van der Meer werden de
vragen beantwoord.
Bij het gezin Hofs van de boerderij in Varsseveld,
waar Nico Corstanje ondergedoken heeft
gezeten, heeft de Tweede Wereldoorlog diepe
wonden geslagen. Na de arrestatie van Nico
Corstanje werd in 1944 ... Burg zijn
werkgever hielp naar Zwitserland te ontkomen
werd hij ook gearresteerd. De gehele familie
van de tapijtfabrikant werd afgevoerd. Van de in
totaal negen personen heeft niemand de Tweede
Het blijkt dat in 1920 door zijn overgrootvader
Hofs deze grond is gekocht. Er zijn toen twee
boerderijen gebouwd voor zijn beide zoons. Op
beide boerderijen hebben tijdens de Tweede
Wereldoorlog ...
Entinkweg zaten overwegend Joodse onderdui
kers. In de Achterhoek zaten tijdens de Tweede
Wereldoorlog relatief veel onderduikers. Om die
reden is in deze streek, op het adres Markt 12-16
te Aalten, het
Tijdens de Eerste Wereldoorlog zat hij in
militaire dienst. Daarna maakte hij tot aan
de Tweede Wereldoorlog deel uit van de
Vrijwillige Landstorm.33) Rien Wandel was ook
bij het verzet betrokken ... 1984 ontving hij het verzetsherden-
kingskruis. Na de Tweede Wereldoorlog ves
tigde het echtpaar zich te West-Souburg. Daar
overleed Marinus Wandel op 4 maart 1985.34)
Van Marinus Wandel is een dagboek
, Verzet, Ontzet van journalist Nic
Karhof kort na de Tweede Wereldoorlog, schrijft
L. Duvekot Cz. een in memoriam voor Nico
Corstanje. Hij was zijn beste vriend, en eindigt
met de zin: Het dagboek dat hij ... 43. Bezet, Verzet, Ontzet, door Nic. Karhof, tweede druk,
Goes z.j.
Afb. 7. Gedurende de Tweede Wereldoorlog bestond de verplichting om het voornemen een ver
gadering te beleggen bij de bevoegde autoriteiten aan te melden. (Zeeuws Archief, Archief VIOS
De crisisjaren dertig en de Tweede
Wereldoorlog
... Gedurende de op de crisisjaren aansluitende
periode van de Tweede Wereldoorlog werden
de omstandigheden nog steeds moeilijker. Vanaf
1939 was er sprake van toewijzing van kunst
mest. De beschikbaar
Na de Tweede Wereldoorlog werd het aantal
ledenvergaderingen teruggebracht tot twee
per jaar, een voorjaars- en een najaarsver
gadering. Vanaf 1975 werd nog uitsluitend
een voorjaarsvergadering
Dit is het tweede deel van het artikel over de
gemeentepolitie van Goes. In dit deel worden
de ontwikkelingen rond de commisaris van
politie besproken en de periode vanaf de
Eerste Wereldoorlog tot ... De jaarwedde van de commissaris werd in
de tweede helft van de negentiende eeuw
aanzienlijk verhoogd. Verdiende Frans Bakker
tot aan zijn pensionering in 1855 500,- per
jaar, het salaris van zijn
Na de Tweede Wereldoorlog
... N.B. 'Hij die thans ongehuwd zijnde, later in het huwelijk wil treden, alsmede hij die later een tweede of
verder huwelijk wil aangaan, is verplicht om, alvorens tot dat huwelijk over te gaan
1. Ronald Rommes, Voor en door boeren. De opkomst van
het coöperatiewezen in de Nederlandse landbouw voor
de Tweede Wereldoorlog, Hilversum 2014, p. 93-94 en PJ.
Bouman, De geschiedenis van de
Voor de Tweede Wereldoorlog was deze vereni
ging de voorloper van de huidige Heemkundige
Kring De Bevelanden. Omdat er geen archief
stukken van te vinden zijn, ging ik eens zoeken
op de website van ... Eerste Wereldoorlog ook een rol.
Vanaf eind negentiende eeuw, maar nog
meer na de Tweede Wereldoorlog, begon de
Nederlandse overheid weer met nieuw elan
aan de herindeling van gemeenten. Kleinere
gemeenten werden opgeheven en samen ... mede aangezwengeld
door de Tweede Nota Ruimtelijke Ordening in
1966 waarin 'opvang van de bevolkingsgroei'
en 'economische vooruitgang' belangrijke
financieel-econo-
mische argumenten gelegd. Dat geldt ook
nog wel voor de herindelingen na de Tweede
Wereldoorlog, maar dan vallen ook de vaker
genoemde planologische argumenten op.
Ook historische ... tweede helft van de twintigste eeuw is dus
het aantal gemeenten in onze provincie meer
dan gehalveerd! Bestuurlijke schaalvergroting
bleef niet beperkt tot gemeenten maar zien
we bijvoorbeeld ook bij
de
bewaker van het fort Ellewoutsdijk rond de
Tweede Wereldoorlog, maakte ons hierop
attent. Op bladzijde 3 in Spuije 103 staat
dat een groep marechaussees in het fort
de gevangenen met zinloos werk
Bij aanvang van de Tweede Wereldoorlog
telde het dorp ongeveer 700 inwoners.
Daarvan zouden er 38 slachtoffer worden
van oorlogshandelingen. Een groot deel van
de huizen werd verwoest bij
Inmiddels ligt het 'gewone' winternummer voor u. Ook hierin besteden we nog ruimschoots aan
dacht aan de Tweede Wereldoorlog. We beginnen daarbij met het dagboek van Kees van de Vrie.
Kees was een
Zwischenahn, niet ver van Oldenburg. In
Bad Zwischenahn was tijdens de Tweede
Wereldoorlog de grootste basis van de
Luftwaffe in Noord-Duitsland. Er waren
grote aantallen Heinkel en Messerschmidt
bommenwerpers
Eisenhower heeft echter een verkeerde
keuze gemaakt. Ook in zijn memoires heeft
hij erkend dat Operatie Market Garden
zijn grootste fout is geweest in de Tweede
Wereldoorlog. Zeeuwse gebieden die
Na de Tweede Wereldoorlog kwam de filmindustrie in Nederland maar moeizaam op gang.
Er werden amper films gemaakt. De firma Polygoon-Profilti, bekend van de Polygoon
journaals besloot, toen het na de
van
de Dorpsstraat weinig opvallende sloppen
geven een extra accent aan de structuur van
het dorp. Ze horen er helemaal bij.
Tot omstreeks de Tweede Wereldoorlog
gebruikten de inwoners zelf bedachte
die interviews spraken we met inwoners van de Bevelanden die uit eigen erva
ring over de Tweede Wereldoorlog kunnen vertellen. In de artikelen is onder andere aandacht
voor het verzet en de persoonlijke
Ze is bijna tien jaar als de Tweede
Wereldoorlog uitbreekt. Corrie van Boven
(89) uit Kapelle. Ze is enig kind van Foort
van Boven (1895-1987) en Cornelia Rijn
(1902-1990). Haar vader was
Na de Tweede Wereldoorlog ging Corrie van
Boven de provincie Zeeland uit. Ze ging naar
Nijmegen voor de opleiding heilgymnas
tiek, later werd dat fysiotherapie. Na haar
pensionering keerde ze terug
niet.
Het duurde tot aan de Tweede Wereldoorlog
voordat hier verandering in kwam. Maria
Dickin (1870-1951) richtte in 1917 de The
People's Dispensary for Sick Animals (PDSA)
op. Deze Britse instantie ... , die zich
inzet voor het welzijn van
dieren, introduceerde tijdens
de Tweede Wereldoorlog de
Dickin Medaille.
oorlog
als controleur van de bloembollenteelt voor
het Productschap Tuinbouw. In een inter
view op 19 juli 2019 vertelde hij over de
Tweede Wereldoorlog.
Was er in Zeeland wel verzet tijdens de
Tweede Wereldoorlog? Nou, dat kan het
geval geweest zijn, maar dan toch niet op
grote schaal, zo werd nogal eens gedacht. Die
gedachte riep bij Carla Rus
en in kleine dorpen kwam dat
veel later, soms zelfs pas in het eerste kwart
van de twintigste eeuw.33) Zo kan ik mij nog
een anekdote van mijn vader herinneren die
tijdens de Tweede Wereldoorlog
is geplaatst op het punt waar het gebied
onder water heeft gestaan en waar koningin
Wilhelmina op 23 maart 1906 het gebied
bezocht. Het monument werd - vanwege de
Eerste Wereldoorlog - pas op 23 ... ongeveer 120 kilometer van deze muur
tjes gebouwd, die de naam Muraltmuurtjes
zouden krijgen. Vanaf 1913 ging De Muralt
in de politiek en werd hij Tweede Kamerlid
tot 1922. Daarna was hij van 1923 tot 1929
In 'Nieuwdorp in Oorlogstijd' heb ik mijn
herinneringen aan de laatste jaren van de
Tweede Wereldoorlog 1940-'45 (WO II) op
papier gezet. Met enige nadruk wil ik er op
wijzen dat het een verhaal is
hand
neemt voor een ontdekkingsreis in het
culturele leven in Zeeland tijdens de Tweede
Wereldoorlog.
... . Afgedwongen aanpassingen
kwamen nauwelijks voor, al hadden kranten,
radio, de politieke partijen en de vakbewe
ging een nieuwe taak opgelegd gekregen.
De tweede periode begon eind juni 1941 en
eindigde
Kind in de Tweede Wereldoorlog, deel II T.W. Rosmolen30
... Naast de tweede delen van de artikelen Kind in oorlogstijd en de Geschiedenis van drie boer
derijen in de Yerseke Moer, in deze Spuije ook een drietal filmbesprekingen. Besprekingen van
pas
Tabel 1. Percentage inwoners, kiesgerechtigd
voor de verkiezingen van de Tweede Kamer,
1894, 1897 en 1913.
... toen een politieke deal werd gesloten en
alle aandacht vooral ging naar behoud
van de Nederlandse neutraliteit in de
Wereldoorlog. Waarbij diezelfde oorlog ook
nog eens zorgde voor vrees voor
In de Tweede Wereldoorlog werd 't Hof De
Dierik bij de bevrijding in oktober 1944
zwaar geraakt. Zowel het woongedeelte als
de bedrijfsgebouwen kregen verschillende
voltreffers in daken en muren. Na