kleine stukjes zoals de vliedbergen
op Walcheren en unieke monumenten
zoals de wallen van Retranchement, tot
grote open gebieden zoals de Yerseke
Moer (300 ha) en het Verdronken Land
van Saeftinghe (3500
elkaar waargenomen op de
zuidkust van Walcheren. Deze vogel
was in mei tijdens de voorjaarstrek op
IJsland geringd! Drieteenstrandlopers
broeden niet op IJsland maar gebruiken
dit eiland als laatste
de Vlakte van de Raan tot voor
de kop van Walcheren en in het noor
den van de Delta boven de platen voor
de Kwade Hoek.
vrijwel alle exemplaren op
Walcheren gevangen, waar de soort
plaatselijk algemeen was. In Zeeuws-
Vlaanderen werd de vlinder in f963
voor het eerst gevangen bij Cadzand.
Op Schouwen werd in de jaren '50 en
. Een beetje
buiten de orde zijn de waarnemingen
van zingende vogels op Walcheren:
langs een slootje bij Hoogelande (voor
heen gemeente Mariekerke) in augustus
f976 en op de Ijsbaan van Westkapelle
op 27
woelmuis gevangen nabij Hoedekens-
kerke. Ook op Walcheren zijn er enkele
braakbalvondsten gedaan. Het is denk
baar dat de Ondergrondse woelmuis -
net als indertijd de Aardmuis - sinds
eind 19e eeuw
Nederland terecht gekomen.
De eerst beschreven vondst dateert uit
f600 op Walcheren. Halverwege de
-Beveland. Sinds f987 is de
Wollige distel ook bekend van
Walcheren. Eioewel de omstandigheden
waaronder de plant voor lijkt te komen
in Zeeland niet zeldzaam zijn, heeft de
Wollige distel zich nooit verder ver
vrij talrijk te vin
den is in Zeeuws-Vlaanderen en Zuid-
Beveland. Op Schouwen en Walcheren
is deze soort nog niet waargenomen. De
oorzaak hiervan is waarschijnlijk dat
deze delen van Zeeland in f944 en
het eerst gevonden in
1799 door de beroemde botanicus De
Candolle. Hij vond de plant in of nabij
het duingebied van Walcheren. Na het
overlijden van De Candolle kwamen
sterk te lijden gehad van de uitstoot in
de industriegebieden van Rijnmond en
Antwerpen. De vervuiling door zwavel
dioxide is nu sterk teruggebracht. De
duinen van Walcheren (vooral bij
Oostkapelle
De Stengelloze sleutelbloem hoort van
nature thuis in voedselrijke bossen. In
Zeeland beantwoorden de landgoed-
bossen in de binnenduinrand van
Walcheren hieraan. Hier zijn ze destijds
geplant
vooral langs duinbeekjes gestaan te
hebben. In de duinen van Walcheren
worden ook verwilderde kweekvormen
van de Stengelloze sleutelbloem met
verschillende kleuren (geel, roze, rood,
violet, wit
tepunt van voorkomen in de duinen
van Walcheren en de Kop van
Schouwen. Daarbuiten zijn slechts
enkele waarnemingen bekend. Onder
andere bij Cadzand en Kamperland is er
wel eens een enkel exemplaar
aaneengesloten are
aal, maar op Walcheren en Schouwen is
de vroeger wijdverbreide Kleine wolfs
melk vrijwel verdwenen. Er is wel geop
perd dat dit een gevolg is van de oor
logsinundatie (Walcheren f944) en de
verdacht hoge aantallen Coniferenuilen
op Walcheren aanwezig waren, vooral
op plekken met veel Leylandcypressen.
In Groot-Abeele, nabij Oost-Souburg,
werden in f997 zelfs 35 exemplaren
gevangen. Dat dit
niet goed bekend. In het
binnenduingebied van Schouwen, in de
Manteling van Walcheren, en in het
westelijk deel van Zeeuws-Vlaanderen
zijn grootoren gesignaleerd. Ze jagen
vooral in loofbossen en bossen
Biologisch
Museum (Walcheren). In 1996 werd
hier een mannetje gezien en in 1997
zeven exemplaren waaronder een ei-
Middelburg
Stichting RAVON
De Steltkluut
Het Zeeuwse Landschap
Provincie Zeeland, dir. RMW
KNNV Walcheren
Het Zeeuwse Landschap
Ver. Natuurmonumenten
details ben ik toch
wel vergeten. Ik zie voor me de uitgestrekte luzerne-
velden op Walcheren. Luzerne werd in die tijd veel
verbouwd. Ik zie ook nog heel goed de wolken dagvlin
ders op die luzernevelden
Tot vlak voor de Tweede Wereldoorlog werden
nog steeds veel bijzondere soorten in Zeeland
gezien. De veldparelmoervlinder kwam bij
voorbeeld op Walcheren in 1939 nog op
diverse plekken tussen ... van kans en men zag daarna ook
de vlinder niet meer. Na de Tweede Wereld
oorlog is de situatie in rap tempo verslechterd.
De inundatie van Walcheren in 1944 en de
watersnoodramp van 1953 hadden desas
heggenlandschappen die
vooral op Walcheren nog veel voorkomen. Op
de verspreidingskaartjes is te zien dat bont
zandoogje en groot dikkopje de typische
bewoners zijn van dit landschapstype op
Walcheren. Overigens
Schouwen en het noor
delijk deel van Walcheren zeer omvangrijk zijn.
Het zuidelijk deel van Walcheren en de kust
van Zeeuws-Vlaanderen hebben aanzienlijk
smallere duingebieden die echter, waar het om
oppervlakte
bebost. Naast loofbos ligt hier ook een flinke
oppervlakte naaldbos dat een geheel eigen
flora en fauna herbergt. In het noordelijk deel
van Walcheren zijn de duinen tamelijk breed.
De ... de eikenpage
bezetten hier belangrijke bolwerken. De dui
nen in het zuidwestelijk deel van Walcheren
zijn smal, maar zeer gevarieerd. De duinen
bereiken vaak een grote hoogte en langs de
binnenduinrand
. De belangrijkste voorbeelden van
dergelijke gebieden zijn de Prunje op
Schouwen-Duiveland, het platteland van
Walcheren, de Poel en de Yerseke en Kapelse
Moer op Zuid-Beveland, en de Putting bij
ruilverkavelingen
nauwelijks oog voor het belang van natuur en
landschap. De twee gebieden die het eerst
verkaveld zijn, de Prunje en het platteland van
Walcheren, zijn inmiddels voor de tweede keer
op de schop ... landinrichting van
Walcheren is gekozen voor een meer behou
dende aanpak, waarbij graslandgebieden die
Sommige Oudlandgebieden hebben al van
ouds een meer gesloten karakter. In optima
forma geldt dat voor Walcheren, waar de
honderden kilometers struweel zorgden voor
een besloten landschap met een ... Bepaalde delen van Zeeland zijn rijk aan land
goederen en buitenplaatsen. Het geldt in de
eerste plaats voor de binnenduinrand, waar
zowel op Schouwen als op het noordelijk deel
van Walcheren fraaie
gebied als het platteland van
Walcheren, waar op een oppervlakte van
duizenden hectaren geen enkele dijk te vinden
is. Dijken omvatten een heel scala aan micro
biotopen die aan tal van vlinders volop moge
van Walcheren bestaan uit een klein
schalig netwerk van sloten en binnenwegen
begeleidt door houtsingels. Beschutting (hout
singels) en vochtige omgeving (sloten) in
combinatie met voedselrijke ruige ... vegetatie
(leefgebied rups) is op Walcheren ruimschoots
voorhanden. Terwijl op de meeste vindplaat
sen meestal één of enkele vlinders tegelijk
worden gezien, zijn op Walcheren meerdere
plekken bekend waar
van Walcheren op het eind van de
Tweede Wereldoorlog, de watersnoodramp
van 1953 en de opkomst en het gebruik van
bestrijdingsmiddelen zoals DDT en parathion
en de intensivering van de landbouw hebben
Zeeuws-Vlaanderen 10-20 waarnemingen per jaar. Vanaf 1996 enkele
waarnemingen op Walcheren en Noord-Beveland en Zuid-Beveland.
opleving. In Zeeuws-Vlaanderen worden weer een honderdtal vlinders
. Waarschijnlijk is de
aanwezigheid van wegedoorn en sporkehout in
de plantsoenen hiervan de reden. Met name
op Walcheren wordt de citroenvlinder relatief
veel gezien in stedelijke gebieden. Daarbij
speelt de
geaderd witje. Uit de versprei-
dingskaart blijkt dat het klein geaderd witje
met name op Walcheren en de Bevelanden en
in West-Zeeuws-Vlaanderen is waargenomen.
Wanneer deze verspreidingskaart over een
plaatsen zijn
bosgebieden, geïsoleerd door open polder
gebied. in het duingebied op de Kop van
Schouwen komt het oranjetipje voor in minder
hoge aantallen. Op Walcheren zijn de binnen-
duinranden de beste
en oosten van Hulst in eikenbossen.
Toplocaties in Zeeuws-Vlaanderen zijn het
Liniegebied te Hulst, de Delta-Nutsbossen te
Clinge en Sint-Jansteen, en Aardenburg.
Toplocatie op Walcheren is wel de
in schrale bloemrijke bermen zoals op het
vlakke Walcheren. Bijzonder is dat de vlinder
in Zeeland juist buiten het duingebied op veel
plekken wordt gezien. Veel exemplaren worden
geteld op droge warme
biotopen aan
getroffen, zoals op Walcheren, de Kop van
Schouwen en in de omgeving van Kapelle. In
de overige delen van Zeeland is de soort
schaars tot zeer schaars. Het verspreidings
patroon valt grotendeels
het landschap.
De voor Walcheren karakteristieke wegen met
bomen en struiken zijn hier een goed voor
beeld van. Langs deze wegen zijn altijd wel
enkele atalanta's aan te treffen. Tijdens de
atalanta op bezoek te krijgen.
Trekkende vlinders kunnen op mooie
najaarsdagen met oostenwind worden waar
genomen aan de zuidwestkust van Walcheren,
waar ze dan de duinen volgen en naar het
zuidoosten
in Zeeland is deze vlinder goed vertegenwoor
digd. Met name op Walcheren, Oost-Zeeuws-
Vlaanderen en delen van Schouwen-Duiveland
komen goede biotopen voor. Toch is de
opmars naar het noorden en
plaatsen in
Zeeland waargenomen. Oost-Zeeuws-Vlaan-
deren, de omgeving van Kleverskerke, de Piet
op de grens van Walcheren en Zuid-Beveland,
en Schuddebeurs op Schouwen-Duiveland zijn
belangrijke bolwerken
populatie.
Dat probleem lijkt, ondanks de aanwezigheid
van velden viooltjes, op te gaan voor de
Manteling en het fraaie duingebied Oranjezon,
in het noordwesten van Walcheren, omdat
daar nauwelijks kleine ... . Waarschijnlijk waren het
zwervers, maar er groeien ook wilde viooltjes
in die streek. Uit het verspreidingsoverzicht
blijkt dat het voorkomen zich grotendeels
beperkt tot het zuidwesten van Walcheren.
Toplocaties
zuidwest Walcheren. Grazers,
zoals konijnen of pony's, zorgen bovendien
voor verspreiding van viooltjes, doordat ze de
zaden eten en elders weer uitpoepen. De uit
bosgebieden in de Kop van
Schouwen, de Manteling op Walcheren en
Zeeuws-Vlaanderen, is de soort in Zeeland te
vinden in bijvoorbeeld stadsparken en erf-
beplantingen van boerderijen. Midden in de
bebouwing of ... in grootschalig agrarisch gebied
heeft het bont zandoogje niet veei te zoeken
en zal daar dus ook zelden worden aange
troffen. Een bijzondere situatie doet zich voor
op Walcheren. Op de
de soort op Walcheren. Voorkomen moet
worden dat door het grootschalig verwijderen
van struweel in de wegbermen dit bijzondere
leefgebied ongeschikt wordt.
exemplaren. Zo werden op 5 augustus
1993 op de dijk langs het kanaal door
Walcheren onder Veere 105 exemplaren waar
genomen en op 2 augustus 1999 zijn op de
Dreischorsedijk bij Dreischor 104 exemplaren
gezien
natuurlijke biotopen liggen in de duinen van
Walcheren en Schouwen. De min of meer
kunstmatige biotopen die belangrijk zijn voor
het hooibeestje, zijn de dammen (Neeltje
Jans, Grevelingendam en de
de duingebieden van Schouwen en Walcheren
veel oranje zandoogjes gezien, maar daar lig
gen de aantallen niet hoger dan in de andere
natuurgebieden. Het oranje zandoogje mijdt
grote open vlaktes in
Kop van Schouwen (t/m
1980) en in de duinen van Walcheren (1980-