3. MONITOR ING ROUTE OP
WALCHEREN:
... Na het hier boven genoemde verslag van 1997
"libellen in de Manteling van Walcheren" is een
monitoringroute gestart volgens de richtlijnen
van de NVL/EIS. Er werden van 1998 tot 2006 31
soorten
Tot vlak voor de Tweede Wereldoorlog werden
nog steeds veel bijzondere soorten in Zeeland
gezien. De veldparelmoervlinder kwam bij
voorbeeld op Walcheren in 1939 nog op
diverse plekken tussen ... van kans en men zag daarna ook
de vlinder niet meer. Na de Tweede Wereld
oorlog is de situatie in rap tempo verslechterd.
De inundatie van Walcheren in 1944 en de
watersnoodramp van 1953 hadden desas
van Walcheren bestaan uit een klein
schalig netwerk van sloten en binnenwegen
begeleidt door houtsingels. Beschutting (hout
singels) en vochtige omgeving (sloten) in
combinatie met voedselrijke ruige ... vegetatie
(leefgebied rups) is op Walcheren ruimschoots
voorhanden. Terwijl op de meeste vindplaat
sen meestal één of enkele vlinders tegelijk
worden gezien, zijn op Walcheren meerdere
plekken bekend waar
aaneengesloten are
aal, maar op Walcheren en Schouwen is
de vroeger wijdverbreide Kleine wolfs
melk vrijwel verdwenen. Er is wel geop
perd dat dit een gevolg is van de oor
logsinundatie (Walcheren f944) en de
Dat werd bevestigd door W. S. S. van Benthem Jutting die tijdens de inundatie van Walcheren
van oktober 1944 tot oktober 1945 zag dat de levende stenen profiteerden van de nieuwe
omstandigheden en ... onder bruggen, langs kades en in duikers te groeien en zo de doorstroom van het
water te belemmeren. In het jaarverslag van 1932 meldt het waterschap Walcheren dat er veel
tijd besteed wordt aan het
Nederland terecht gekomen.
De eerst beschreven vondst dateert uit
f600 op Walcheren. Halverwege de
Biologisch
Museum (Walcheren). In 1996 werd
hier een mannetje gezien en in 1997
zeven exemplaren waaronder een ei-
vrij talrijk te vin
den is in Zeeuws-Vlaanderen en Zuid-
Beveland. Op Schouwen en Walcheren
is deze soort nog niet waargenomen. De
oorzaak hiervan is waarschijnlijk dat
deze delen van Zeeland in f944 en
vooral langs duinbeekjes gestaan te
hebben. In de duinen van Walcheren
worden ook verwilderde kweekvormen
van de Stengelloze sleutelbloem met
verschillende kleuren (geel, roze, rood,
violet, wit
sterk te lijden gehad van de uitstoot in
de industriegebieden van Rijnmond en
Antwerpen. De vervuiling door zwavel
dioxide is nu sterk teruggebracht. De
duinen van Walcheren (vooral bij
Oostkapelle
verdacht hoge aantallen Coniferenuilen
op Walcheren aanwezig waren, vooral
op plekken met veel Leylandcypressen.
In Groot-Abeele, nabij Oost-Souburg,
werden in f997 zelfs 35 exemplaren
gevangen. Dat dit
niet goed bekend. In het
binnenduingebied van Schouwen, in de
Manteling van Walcheren, en in het
westelijk deel van Zeeuws-Vlaanderen
zijn grootoren gesignaleerd. Ze jagen
vooral in loofbossen en bossen
tepunt van voorkomen in de duinen
van Walcheren en de Kop van
Schouwen. Daarbuiten zijn slechts
enkele waarnemingen bekend. Onder
andere bij Cadzand en Kamperland is er
wel eens een enkel exemplaar
woelmuis gevangen nabij Hoedekens-
kerke. Ook op Walcheren zijn er enkele
braakbalvondsten gedaan. Het is denk
baar dat de Ondergrondse woelmuis -
net als indertijd de Aardmuis - sinds
eind 19e eeuw
elkaar waargenomen op de
zuidkust van Walcheren. Deze vogel
was in mei tijdens de voorjaarstrek op
IJsland geringd! Drieteenstrandlopers
broeden niet op IJsland maar gebruiken
dit eiland als laatste
. Een beetje
buiten de orde zijn de waarnemingen
van zingende vogels op Walcheren:
langs een slootje bij Hoogelande (voor
heen gemeente Mariekerke) in augustus
f976 en op de Ijsbaan van Westkapelle
op 27
De Stengelloze sleutelbloem hoort van
nature thuis in voedselrijke bossen. In
Zeeland beantwoorden de landgoed-
bossen in de binnenduinrand van
Walcheren hieraan. Hier zijn ze destijds
geplant
in Zeeland is deze vlinder goed vertegenwoor
digd. Met name op Walcheren, Oost-Zeeuws-
Vlaanderen en delen van Schouwen-Duiveland
komen goede biotopen voor. Toch is de
opmars naar het noorden en
natuurlijke biotopen liggen in de duinen van
Walcheren en Schouwen. De min of meer
kunstmatige biotopen die belangrijk zijn voor
het hooibeestje, zijn de dammen (Neeltje
Jans, Grevelingendam en de
-Beveland. Sinds f987 is de
Wollige distel ook bekend van
Walcheren. Eioewel de omstandigheden
waaronder de plant voor lijkt te komen
in Zeeland niet zeldzaam zijn, heeft de
Wollige distel zich nooit verder ver
het eerst gevonden in
1799 door de beroemde botanicus De
Candolle. Hij vond de plant in of nabij
het duingebied van Walcheren. Na het
overlijden van De Candolle kwamen
vrijwel alle exemplaren op
Walcheren gevangen, waar de soort
plaatselijk algemeen was. In Zeeuws-
Vlaanderen werd de vlinder in f963
voor het eerst gevangen bij Cadzand.
Op Schouwen werd in de jaren '50 en
kleine stukjes zoals de vliedbergen
op Walcheren en unieke monumenten
zoals de wallen van Retranchement, tot
grote open gebieden zoals de Yerseke
Moer (300 ha) en het Verdronken Land
van Saeftinghe (3500
Leendert Bomme beschreef diverse
zonderlinge "zee-insecten", gevonden
aan de wieren op het strand van
Walcheren. Bomme kon prachtig
tekenen. Hij was niet van een
wetenschappelijk kaliber als Job
vergaderingen van de Provincie en
van den eilande Walcheren, directeur
van het Vlissingsch Genootschap ter
bevordering van Nuttige kunsten en
Wetenschappen enz. enz.
In tegenstelling tot de Paardenanemoon
heeft de Zebra-anemoon in Nederland
een beperkte verspreiding. Het is een
typisch Zeeuwse soort. Op een paar
plaatsen op Walcheren kun je hem
vinden. De
kenmerken, door Faasse
(2003b) van het Veerse Meer vermeld,
ten oosten van de uitmonding van het
Kanaal door Walcheren. De Zeelandse
exemplaren vertonen zowel tentakels
met ogen, alswel ogen boven de
hersenen
de Vlakte van de Raan tot voor
de kop van Walcheren en in het noor
den van de Delta boven de platen voor
de Kwade Hoek.
In de loop van de tijd is het verspreidingsbeeld van de mol
in Zeeland veranderd. Aanvankelijk ontbrak de soort op
Walcheren en Schouwen-Duiveland. Enkele van die veran
deringen zijn niet onopgemerkt ... gebleven en soms zijn die
veranderingen nauwkeurig beschreven. Voor 1876 ontbrak
hij op het eiland Walcheren; de aanleg van de spoorlijn in
1871 verbond Walcheren met Zuid-Beveland. In de jaren
daarna is
gen in de duinen heeft de overhand. Opvallend
vaak zien we de Steenrode heidelibel langs de
oevers van de waterwinkanalen in Oranjezon op
Walcheren.
-
oogjuffers meer gezien zijn in dit gebied.
Van voor 1998 zijn waarnemingen bekend uit
Oranjezon (Walcheren). Deze populatie is sinds
dien verdwenen of de determinatie was onjuist. Er
werden sinds 1998 in
1996 Geene, P.A.: Libellen in de Manteling van
Walcheren.
... Van 1995-1997 is onderzoek gedaan naar de
'Libellen in de Manteling van Walcheren". Dit is
het aan Fort den Haak grenzende grote gebied van
Vrouwenpolder tot aan Oostkapelle. In dit rapport
worden 15
In de jaren 1969 - 1975 is veldwerk verricht
op Walcheren, door de toenmalige Christelijke
Jeugdbond van Natuurvrienden (CJN). Deze data
zijn opgenomen in het totale bestand op naam
van de waarnemers ... . Gebiedsgericht onderzoek
is alleen bekend van Walcheren, in het gebiedje
Fort den Haak bij Vrouwenpolder, waarvan het
gedeelte over libellen afkomstig is van Peter
Geene en Jan Goedbloed.
bosgebieden in de Kop van
Schouwen, de Manteling op Walcheren en
Zeeuws-Vlaanderen, is de soort in Zeeland te
vinden in bijvoorbeeld stadsparken en erf-
beplantingen van boerderijen. Midden in de
bebouwing of ... in grootschalig agrarisch gebied
heeft het bont zandoogje niet veei te zoeken
en zal daar dus ook zelden worden aange
troffen. Een bijzondere situatie doet zich voor
op Walcheren. Op de
In Zeeland is de Geelvlek heidelibel vooral in de
duinen en in het zuidoosten van de provincie te
vinden. Een groot deel van de waarnemingen is
op Walcheren tussen Vrouwenpolder en Domburg
de Eendenkooi op St. Phillipsland, en als laatste 4
exemplaren bij Noordgouwe op Schouwen-Dui-
venland. In 2001 werd een mannetje waargeno
men op de grens van het Oranjebos en Oranjezon
op Walcheren
ruilverkavelingen
nauwelijks oog voor het belang van natuur en
landschap. De twee gebieden die het eerst
verkaveld zijn, de Prunje en het platteland van
Walcheren, zijn inmiddels voor de tweede keer
op de schop ... landinrichting van
Walcheren is gekozen voor een meer behou
dende aanpak, waarbij graslandgebieden die
In Zeeland werd een mannetje waargenomen in
1999 in de Manteling van Walcheren, bij de Kaal
koppias. Vanaf 3 juli verbleef het dier daar enkele
weken en werd hij door meerdere waarnemers
gezien. De ... grote plas aldaar met brede rietkraag
voldoet aan alle biotoopeisen van deze soort.
Vervolgens werd in 2005 op Walcheren op 3 sep
tember in de watergang bij de Noorddorpseweg
net ten noorden van Sint
uurhok gere
gistreerd, hoewel er van de afgelopen vijf jaar geen
waarnemingen beschikbaar zijn. Er zijn wel recente
waarnemingen van drie uurhokken op Walcheren
en Twee van Zeeuws-Vlaanderen van de ... Deze zeldzame en bedreigde metselbij werd in 2006
in Zeeland aangetroffen in de speciaal aangelegde
bijenkuil bij Klein Valkenisse op Walcheren. Deze
waarneming betrof één enkel vrouwelijk exemplaar
Iets van de dynamiek van de muskusrattenbestrijding is te zien
aan het verloop van het aantal geregistreerde vangsten in drie
gebieden: Schouwen-Duiveland, Walcheren en Oost Zeeuws-
Vlaanderen.
... Voor Walcheren geeft de verspreidingskaart van 1989 een
verbrokkelde verspreiding van de muskusrat. De kaart van
1998 geeft een sterke teruggang van de soort, maar vooral
ten westen van het Kanaal
Wilde A.H. de, De Composiet (KNNV afd. Walcheren),
mei 2007, nr. 2, Urntjeswespen op Walcheren
... Wilde A.H. de, De Composiet (KNNV afd. Walcheren),
december 2007, nr. 5, Koekoeksbijen (1) in Zeeland
daar nu zeldzaam. In het brakke
water van het Kanaal door Walcheren en in de Westerschelde
bij de Belgische grens komt deze soort nog steeds voor.
... . Opvallend is dat
de soort ook in drie kanalen is aangetroffen: het kanaal van Goes, het
Kanaal door Walcheren en het Kanaal Gent Terneuzen.
Sommige Oudlandgebieden hebben al van
ouds een meer gesloten karakter. In optima
forma geldt dat voor Walcheren, waar de
honderden kilometers struweel zorgden voor
een besloten landschap met een ... Bepaalde delen van Zeeland zijn rijk aan land
goederen en buitenplaatsen. Het geldt in de
eerste plaats voor de binnenduinrand, waar
zowel op Schouwen als op het noordelijk deel
van Walcheren fraaie
-Limburg algemeen en Blosch
geeft voor Duitsland de typering: wijdverbreid maar vrij
zeldzaam. Uit Zeeland was de soort tot voor kort alleen
bekend van een oude waarneming van Walcheren.
Tijdens het recente onderzoek ... vlekkentekening op het
achterlijf makkelijker te determineren is dan de meeste
verwanten uit het geslacht Crossocerus. In Zeeland is
deze soort in het verleden gevonden in de duinen van
Walcheren en Schouwen en de
In de Zeeuwse duinen is de heideviltbij voor 1980 op
diverse plaatsen in Walcheren en in Zeeuws-Vlaanderen
gevonden. Er zijn slechts vier recente waarnemingen uit
sterk verschillende milieus. De ... E. marginatus is in Nederland uitsluitend bekend van
één exemplaar van Walcheren (1976, leg. Van Lith).
De viltvlekzandbij is zowel in Zeeland als in de rest van
Nederland een gewone soort. In Zuid-Beveland wordt de
soort relatief weinig gevonden. Walcheren lijkt, afgaande
op het kaartbeeld het gebied ... spoortalud op Zuid-Beveland en in de bebouwde
kom van Terneuzen werd het voorkomen van de
soort geconstateerd. Op Walcheren werd Andrena
mitis verzameld in het natuurgebied Rammekens.
populatie.
Dat probleem lijkt, ondanks de aanwezigheid
van velden viooltjes, op te gaan voor de
Manteling en het fraaie duingebied Oranjezon,
in het noordwesten van Walcheren, omdat
daar nauwelijks kleine ... . Waarschijnlijk waren het
zwervers, maar er groeien ook wilde viooltjes
in die streek. Uit het verspreidingsoverzicht
blijkt dat het voorkomen zich grotendeels
beperkt tot het zuidwesten van Walcheren.
Toplocaties
De gevonden exemplaren op Walcheren, alle twee in
2006, waren beide nog nauwelijks onafhankelijk van
de moeder en zeker niet op die leeftijd al aan het
zwerven. Het is goed mogelijk dat ze zelfs ... afkomstig
zijn van hetzelfde nest. Het is goed voorstelbaar dat
beide dieren bijvoorbeeld in de disselbak van een ca
ravan zijn vervoerd naar Walcheren en daar pas weer
uit hun schuilplaats kropen.
Deze soort is in oost Nederland erg algemeen maar
neemt wel in aantal af. Er zijn twee oude vondsten van
de zuidwestkust van Walcheren, maar na 1980 is deze
soort in Zeeland niet meer gevonden.