ARNEMUIDEN

De jeugd van Arnemuiden onde den ouden, trouwen molen.

De bietentijd is begonnen. De losplaats te Arnemuiden.

Her sierlijke molentje van Arnemuiden. Licht en schaduw: een stemmingsvol herfsttafereel onder Oostkapelle.

Den 31en Januari 1633 verklaarden voor Burgemeester en Sche penen vau Arnemuiden Lambrecht Paulussen, Carel Verstrate, Job Blaes en Jacob Cornelissen Cole, o.a. „dat de bedijkers van Sint ... En den 20en April 1633 verklaarden diezelfde personen, „dat de plate recht zuid-oost over de ineulen van Arnemuiden is ge- naemd van oudsher de Wolsack, gelegen annex den Stinckaert, en dat de aanwas

voornaamste vaarwater liep toen langs den Walcher- schen oever, van Arnemuiden naar Rammekens, maar Middelburg moest voortdurend groote sommen besteden om dat vaarwater van de lange haven af naar Rammekens voor ... Nog slechter was de verbinding te water van Arnemuiden met den Lemmer het noordelijk Sloe en het Veersche gat, want het Slaak was toen de eenige waterweg van vóór Arne muiden naar het Jonker

schutterijen te Arnemuiden schietoefeningen werden gehouden, is mij niet gebleken. De Kleine Doel be hoort thans aan den heer F. Fak Brouwer te 's-Gravenhage.

voetpad geteekend. Het liep in de richting van Arnemuiden, ging met een voetbrug over de Arne1) en eindigde bij den Keetdijk in de nabijheid van Arnemuiden. ... Voor het maken en bestraten „van het nieuwe pad tusschen Middelburg en Arnemuiden, beginnende van de nieuwe kaai af, strekkende tot den oprit van den nieuwen havendijk bij Jacob Baernaerts keet

p weg naar huis: Arnemuiden- he visscher in een zijarm van het Kanaal door Walcheren.

In 1792 werd door de Thesauriers van Middelburg aan de Thesauriers van Arnemuiden 133 6 8 betaald voor het maken en onderhouden van een voetbrug over de oude haven of Arne, ingevolge het daarvan ... Omtrent dit contract vindt men in het Oud-Archief te Arnemuiden het volgende ,,Weth en Raad, gehouden den 28 Augustus 1792 2

hurgemeesters en schepenen van Middelburg met eenige schippers van heuden en andere vaartuigen, piloten en zeevarend volk op Arnemuiden is besproken en beraamd over de beste middelen om de toenemende ... verzanding te voorkomen zoo van bet diep voor Arnemuiden als van de haven van Middelburg tot het kasteel van Rammekens", schijnt toen reeds de gedachte tot doordelving van de Lemmerplaat nader overwogen te

Juni 1616 werd uit het stadsbestuur van Arnemuiden eene commissie benoemd „om bij zijne Exc. te gaan en met hem op alle de gemoveerde zwarigheden is 't mogelijk en zoo ze best zullen kunnen, te ... van de stad Arnemuiden aangezegd zijnde, dat hij tevreden was, dat de voorgenomen delvinge dadelijk en volgens de uitgezette kaarten van bestedinge zoude bij de hand genomen en geëffectueerd worden

Een vrij nauwkeurig beeld van den toestand van het kanaal door de Lemmerplaat in 1617, zien wij uit het volgende door de regeering van Arnemuiden tot de Staten van Zeeland gericht schrijven: „Edel ... Mogende, enz. Bailliu, Burgemeesters, Schepenen en Baden der stad Arnemuiden, in den voorgaanden zomer des jaars zestiene van Uwe Ed. Mog. tot de doordelvinge van de Lemmerplate verkregen hebbende alle de

If et kerkje ran Arnemuiden krijgt een Kerstbeurt. De klok boven in het raam geeft niet alleen het uur, maar ook de waterstanden aan. ... De scheepswerf van Arnemuiden, waar een eenzaam bottertje wordt gekalfaterd en de werf van. De Schelde te Vlïssingen, waar machtige zeekasteelen verrijzen.

Ambagt Nieuwerkerke (Herken) van lateren tijd is, en in dien mond, met zijnen Oosthoek en verdere aanslikkingen (daar het jegenwoordig Arnemuiden op gevonden wordt) de Mortier en het Nieuwland ... , allengskens is opgewassen en bedijkt, welke moerassen in de steenrode onder den naam van Arnemuiden voorkomen in dier voege, dat het Vak, op de kaart van Hattinga genoemd Nieuwerkerke, grootendeels met Mortier

wilden loopen naar Arnemuiden, liepen zij uit de voorschreven Sloe, door de Sloe of kreek, die ligt tussehen den Wolsack - daar door de stad Middelburg omtrent 34 of 35 jaren geleden eenen rijsberm ... Een llen Augustus 1633 compareerden voor schepenen van Arnemuiden Jacob Cornelisse Cole, 42 jaren, en Lieven Jansen, 34 jaren, voorschreven Jacob Cornelissen Cole met zijn vader op Sint

Ook deelt hij mede, dat in den strengen winter van 15431544 menig mensch met pijpen en trommelen van Arnemuiden over het ijs liep tot aan Sint-Joosland, „dat men die Stille heet." 2) In dien tijd had ... men te Arnemuiden het schuttersgilde van Sint- Joris met schuttershof, benevens een Sint-Jorisherberg, Sint- Jorisstraatje en Sint-Joriswaterpoort.

90e. Hebbende 't zelve diep geloopen uit het diep, komende van Welsinge naar Arnemuiden, ... 93e. Komende zoo met een kromte langs de plate, genaamd de Wolsack, tot in 't Slaeck voor Arnemuiden.

's-Heer-Arnoutskerke op 't zand van Arnemuiden en in Avesant. ... in 's-Arnskerke op 't zand van Arnemuiden op Duen- zand en in Coninchem in Noord-Beveland.

door een inwoner van Arnemuiden weggehaald.

de vaart naar Rammekens, alle mogelijke middelen tot diephouding van het vaarwater bij Arnemuiden aan te wenden, want in geval dit verlandde zou de schuring van het water door het kanaal van Welzinge ... Raad van Arnemuiden om eenig steengruis te mogen halen, om naast het Goesche hoofd een doorgang te maken om met paarden eu wagens gemaklijk in de stad te geraken „om te kerke en meulen te commen." 3)

voltrekkinge van een zoo goeden werk, daaraan de conservatie van de stad Arnemuiden met zijn gevolgen niet alleene en depen- deert, maar ook voor de provincie van Zeeland en verscheiden respecten ... zullen wezen, dit doende," enz. Ondanks allerlei tegenspoed werd in 1617 het kanaal voltooid, maar zeer spoedig begon ook weêr de opslibbing. Eeeds den 30 April 1619 werd door de regeering van Arnemuiden

ventre represente la ville et la gueulle du sacq la place d Armude, laquelle du sacq coppee, la reste seroit inutille et de nul fruytMaar ook de andere zijde dezer twee-eenheid wordt genoemd te Arnemuiden ... De genoemde sententie bevestigde de opperhoogheid der Arnestad, en slechts geringe bevoegdheid werd den bewoners van Arnemuiden gelaten enkele bedrijven, vrnl. in verband met de approviandeering der

, Sevilla en San Lucar, Delft en Delfts haven, Amsterdam en Den Helder (korten tijd althans), Rotterdam en de Maassteden, Middelburg en Arnemuiden zijn, in vroeger en later tijd, van deze diversiteit de ... Voor de Arnestad was de aan de monding gelegen vesti ging een mededingster, gevaarlijker nog dan Veere en later Vlissingen, daar Arnemuiden den toegang naar Middelburg volkomen beheerschte 2). Reeds

omme der ge meente en de armclieden wille (van Arnemuiden?), die daer pleghen te visschene, zeggende dat men hier voirtijts dezelve nooit ver pacht en heeft, ende wilden de visschers die die gepacht ... Wordt in de bovengenoemde rekeningen slechts melding ge maakt van eene visscherie voor Arnemuiden, in die van 1516'17 wordt de plaats, waar die visscherie gelegen, was nader aangeduid, n.l. „van de

, om dat naar Arnemuiden te voeren 4). ... Arnemuiden in de hier behandelde periode een zeer groote beteekenis heeft gehad.

wij van elders weten, geen reden om te twijfelen of zij zijn ook voor de oudere periode maatgevend. Van 15671571 vermelden de ankeragelijsten de havens van afvaart der te Arnemuiden aangekomen Bretons1 ... Van de in Arnemuiden aangekomen Bretonsche schippers kwamen uit: 1567|68 1568j69 1569|70 1570|71

stuk dijk onder Arnemuiden aangekocht uit den boedel van vrouwe Suzanna Elizabeth Sluijmer, weduwe van den heer Ericus de Lang, en waar schijnlijk heeft men ook de verplichte deelneming aan de Commissie ... van toezicht en beheer over de nieuwe keersluis in 1818 bij Arnemuiden gebouwd, waarin de Sociëteit naast de gemeente Arnemuiden, de polders van Nieuw- en St. Joos-

gemelde bij Beygersbergh, dat men in 1504 en 1544 van Arnemuiden over het ijs liep tot de Stelle van Sint- Joosland, vindt men er ook melding van gemaakt in de memorie van Arend Janszoon Boom, dijkgraaf van ... Zeeburch," van welks aanwas de schrijver terecht de verlanding van de vaart van af de Middelburgsche haven naar Rammekens en Arnemuiden voorzag.

Naar aanleiding van het hiervoren vermelde, door de regeering van Arnemuiden den 17 Januari 1615 aan de Staten van Zee land gevraagde subsidie in de kosten van het graven van een kanaal door de ... visitatie van het diep omtrent de stad Arnemuiden en belangende de geconcipieerde nieuwe kille te delven deur de Lem- merplate, bij ons dit onderteekend hebbende den 19 Mei 1615, gevisiteerd tot voldoeninge

, „beroerende de deurdelvinghe van de plate" en te liooren wat zijlieden van meening waren te doen. J) Den 12en Mei be sloot het stadsbestuur van Arnemuiden na eene bespreking hoe veel zij in de kosten der ... ." In 1603 was men reeds met het graafwerk begonnen, want in de notulen van Wet en Raad van Arnemuiden d.d. 9 Mei 1603 leest men: „Gelioort hoe het delven op de plate nu eenige dagen geleden met zeker

onder den Zuid-Bevelandschen wal tien, twaalf tot veertien voet. Verder verklaren zij: „Wat aangaat het diep van 't Slaecke, daar wij in geroeid zijn, om tot Arnemuiden te komen, dat hebben wij bemerkt ... van dag tot dag soo in wijdte als diepte te verliezen en de accres en opwas toe te nemen, en hebben mits omtrent Arnemuiden het diep van 't Slaecke geheel droog lag ons uit de roeischuit moeten op de

Leijnse, oud 80 jaren, schippers van ter Goes: „dat de aanwas, liggende voor Arnemuiden eerst is beginnen op te wassen aan de zijde van Sint-Joosland, en alzoo allenskens zich verbreidt heeft naar het diep ... voor Arnemuiden, en dat de zijde van Sint-Joosland altijd vlak was afloopende en ter contrarie de zijde van den ATolzack altijd steil is geweest, dat de plaat de Wolsack uit het diep is opgewassen, en

hebben gelost, te Arnemuiden of te Veere1) gedurende de wintermaanden slechts een veilige schuilplaats tegen de ge varen van dit jaargetijde de bekende „winterlaghe 2 om in het vroege voorjaar, vaak ... bv. schipper Kerstin Koselare, die in 1456, uit Lissabon ko mend. te Arnemuiden op vermoeden, dat hij een Danziger was of althans zijn goed daar thuishoorde, werd lastig ge vallen4) zoo een schipper

burg1) dan meer beteekenis in 1570 schijnt een herleving aanstaande, die door de crisis van 1572 echter spoedig te niet gaat. Zonder concurrentie was MiddelburgArnemuiden hierbij echter niet. De heer ... uit Armorica te Arnemuiden door arres ten 4werden lastig gevallen het proces der gebroeders Secondines en Thomas Bokelare5) had Middelburg zich ,,ter liefden ende comtemplaciën van denselven Bartoenen

De Octoberstormen maken zee en Schelde-armen wel wat al te woelig dan zoeken de Arnemuiden- sehe visschers liever de haven.

De Arnemuiden sche kinderen houden meer van warmte, omdat dan het ijs beter smaakt.

Gevonden te Arnemuiden. ... Gevonden te Arnemuiden.

Daar mag vandaag in Arnemuiden onder 't, werk maar weinig tijd verpraat ... Zooals de ouden zongen in Arnemuiden, zoo pijpen er al de jongen

Door het droog worden der aan weerszijden der Arne gelegen gronden, zijn aan de oost- en noordzijde de am bachten Nieuwerkerke en Noordmonster, en aan de zuid- en westzijde Arnemuiden (Oud) en de ... Arnemuiden genoemd be oosten het Huis Arnestein moet gezogt worden, want dat het

voortijden geloopen uit het diep, komende van Welsinge naar Arnemuiden, eerst noord-oost op en voorts draaiende noord-oost ten noorden of daaromtrent, en voorts komende zoo met een kromte langs de plaete ... , genaamd de Wolsack, tot in het Slaeck voor Arnemuiden, recht tegenover de molen, staande op den dijk een weinig bewesten de stede van Arnemuiden; en zulks de voornoemde gedaagdens gepos sideerd hadden zoo

jaren van het gemeene Landsincommen over de stad en ressort van Arnemuiden." 1) Den 6 Juni 1616 werd bij Wet en Raad geresolveerd kaarten te doen uitzetten om het doordel ven van de Lernmerplate met den ... 1) Resolutiëu ten Rade van Arnemuiden 3 Juni 1616. Uit was reeds toegestaau door de Staten van Zeeland den 21 Augustus 1615. Zie de notulen der Staten van Zeeland van dat jaar en van 9 Maart, 16

of draaiinge van den stroom genoegzaam stilliggende gehouden werd." Daarna zijn zij over de Lemmerplaat gegaan, naar het Spanjaardsgat tot aan het diep voor Arnemuiden bij het Slaak. Een gedeelte der ... voorschreven Spangaertsgat ge komen zijnde aan het diep van de Slaecke voor Arnemuiden, hebben aldaar bevonden zulke accres en ondiepten, dat wij ge voeglijk daardoor zijn gegaan, over en weder over op de diepte

poorter was in de hoofdstad 4) het voorbod van 1482 2) dat bepaalde, dat men geen kraangoed of koopmansgoed binnen Arnemuiden mocht opslaan, huizen noch kelderen, doch dat binnen Middelburg moest ... tweede helft der 15e eeuw in plaats van het oude Arnemuiden, dat grootendeels door de zee was verzwolgen, een nieuw dorp, aan den linkeroever der Arnemonding gelegen, was ont staan 3en men aldaar een haven

Ook Skandinaviërs lieten zich, te Middelburg zoowel als te Arnemuiden, zien. ... Arnemuidsche rêe5) misschien brachten zij er het „houpenhoudt", dat een ordonnantie uit 1570 noemt6) een koopman uit Oslo deed in 1545 zout van Arnemuiden naar het Oosten voeren7). Talrijker echter schijnen de

, rachters, delen), want, teer, pek en dergelijke2), die in groote hoeveelheden, naar uit onze reke ningen blijkt, uit Middelburg en vooral Arnemuiden naar Spanje zijn uitgevoerd. Spaansche bevrachters en ... Wielingen naar Spanje en Portugal, en nam daartegen maatregelen (Bronnen III no. 290) in 1495 wordt melding gemaakt van Spanjaarden, die te Arnemuiden koren laden (Bronnen II p. 400).

verantwoording der tolgelden, betaald door ,,den oosterschen scepen, die in d Anse zin ende tVeergat incomen zijn loopt van 11 April 1366 tot 5 Maart 1369 3doch is voor Hanzeverkeer in Arnemuiden of Middelburg van ... geen belang, evenmin als de volgende rekeningen4). Sinds eind September 1374 echter werd de Hanzetol te Arnemuiden geheven de rekening van 13741377 bevat de namen van 13 Hanzeschippers, die aldaar tol

voorbeelden met name het overlaad- verkeer der wolvloot van Spanje, noodig na de verzanding van het Zwin, het verkeer der Engelschen, het gebruik van Arnemuiden's reede als scala in het verkeer naar het Westen ... resp. 89, 87.5, 83.5, 74.5 en 80 van het totaal.Het relatieve aandeel der Scheldestad is hierin natuurlijk nog grooter resp. 92.5, 95, 94, 93 en 92.5 Middelburg met Arnemuiden neemt dan echter, zij het

heeren kwa men, bewijzen de posten betreffende wijngeschenken, die af en toe ook den Genueezen zijn vereerd3). Ook van elders vernemen wij van Genueesch verkeer te Middelburg4en Arnemuiden. In 1499 ... af, zich borg te stellen voor een schipper van Arnemuiden voor een lading vijgen, die een Genueesch koopman zeide dat die schipper hem onlangs te kort had geleverd in het overbrengen van Arnemuiden

, den Lemmer, bij Arnemuiden.