heeft Matthieu Couvée ook hier
de hand in gehad. Het grote huis werd afgebroken
in 1938. De pannen sierden eveneens het dak van
de grote beurs te Bruinisse, in 1874 gebouwd en
afgebroken in 1959. Op een ... . Op 6 februari
1860 werd het werk aanbesteed. Zeventien aanne
mers schreven in, zestien afkomstig van het eiland
en een van Schouwen-Duiveland. Jan Elenbaas uit
Bruinisse schreef het laagst in: 3
Op de kaart van het reconstructieplan wordt duidelijk
onderscheid gemaakt tussen primaire, secundaire
en tertiaire wegen. Er zijn eigenlijk drie hoofd
wegen: Bruinisse
Het handschrift leidde naderhand ook een
avontuurlijk bestaan. Volgens mededeling op de
eerste bladzijde berustte het origineel eerst
onder David Baute junior en naderhand onder
de Heer van Bruinisse
In 1902 werd de hervormde kerk te Bruinisse
ingrijpend verbouwd. De hiervoor opgemaakte
tekeningen en het bestek waren van de hand van
Hannink en opgemaakt in 1893 en volgende ja
ren.31
schipperij zijn alle vertellers het eens: de vracht
auto. Veel beurtschepen varen nog steeds: als
vissersschepen in Bruinisse of Yerseke, als binnen
vaartschip, sommige schepen zijn woonschip
geworden, maar
van de markies van Veere voor zichzelf, waarmee
hij zich in het vervolg kon tooien met de titel
"heer van Bruinisse".6 Van Hertsbeke werd op 17
mei 1567 door "Philips, koning van Castiliën, ten
Kerk te Bruinisse, vond men - van een nood
situatie als in het geïsoleerde Scharendijke was
geen sprake. De gereformeerden van Oosterland,
een vijftigtal zielen, kerkten om de twee weken
in de hervormde ... hervormden en
gereformeerden. Te Bruinisse werden slechts
vijf weken lang gemeenschappelijke diensten
gehouden.7
verkavelingspatroon ook in Zeeland terug in d e
eveneens uit de vijftiende eeuw daterende po -
ders van Sint-Annaland (evenals in Sommelsdij t
rechte wegen, maar scheef op elkaar) en Oos -
duiveland (Bruinisse).
'Er waren dorpen, die mekaar niet konden luch
ten of zien. Als je nou hier op 't eiland, Ooster
land en Bruinisse neemt. Als je van 't ene clorj
was, dan hoefde je niet te proberen om met eer
31. Mw. ir. G.S. van Holthe tot Echten, nog niet
gepubliceerd artikel over de kerk van Bruinis,se.
ingepakt in hun nabijheid.
Alleen nog een ritje van Bruinisse naar Zierikzee;
als het een beetje meezat zouden ze nog voor
de avond terug zijn bij 'moeder de vrouw'.
De koning ging op 21 mei te Rotterdam aan boord
van het koninklijk stoomjacht 'De Leeuw' waar
mee koers werd gezet naar het Zijpe. Uier aange
komen begroette een vloot van hoogaarzen uit
Bruinisse
talogus zou deze ets in 'Zijpe op Walcheren' gesi
tueerd moeten worden. Zijpe is echter geen vis
sershaven, en we moeten waarschijnlijk eerder
aan Bruinisse denken. De prent is bijzonder mooi
door de
Zierikzee, Tholen
en Bruinisse. In het begin van de twintigste eeuw
voeren er nog tal van typen hoogaarzen in de
Zeeuwse wateren, zoals de Arnemuidse, Tho-
lense, Zeeuws-Vlaamse hoogaars, Oost-Duivelan
der en
en Sint-Joosland. Op Tholen merken we dat
Oud-Vossemeer iets meer naar het Brabants neigt,
aangezien het vroeger verbonden was met het
tegenwoordige Nieuw-Vossemeer. En Bruinisse
staat ook wel bekend
dwars door de pol
der. Deze nieuwe verkaveling doet sterk denken
aan die van andere inpolderingen uit die tijd,
zoals Sint-Annaland en Bruinisse. De overeen
komst met de toestand van de in 1953 over
13 gl. P. Priester, Geschiedenis van de Zeeuwse landbouw ca.
1600-1910, 't Goy/Houten, 1998, 185; A. Geschiere, Het
leven van den Walcherschen boer gedurende de laatste
twee eeuwen, Bruinisse, z
ste Flakkeese dorpen uit de vijftiende eeuw
dateert. Bruinisse en Stavenisse vertonen een
soortgelijk patroon, alleen is daar de kerkring
niet meer zo duidelijk aanwezig.
Is hiermee nu alles over de hoogaars en de
Zeeuwse zeilvisserij gezegd? Zeker niet. De vlo
ten en scheepswerven van andere visserijplaat
sen, zoals Bruinisse, Tholen, Yerseke, Breskens
en Philippine
Veere en in het Veerse Gat, maar hij maakte ook
afbeeldingen van de havens van Arnemuiden,
Tholen en Bruinisse.
van den Walcherschen
boer gedurende de laatste twee eeuwen. Bruinisse 1932,
30-32.
11. A. Geschiere, Het leven van den Walcherschen boer gedu
rende de laatste twee eeuwen, Bruinisse z.j., p. 62.
8. Priester, p. 88, 89; A. Geschiere, Het leven van den
Walcherschen boer gedurende de laatste twee eeuwen
(Bruinisse ca. 1932), p. 47, 53.
derhalf keer zoveel als tussen 1921 en 1929. Te
Bruinisse, met een nog aanzienlijker stijging,
ging het wel vooral om kinderen van werklieden,
maar ook van schippers.16
28; 1930-38: tezamen 52; De cijfers voor het groot
schalige St. Philipsland zijn resp. 7 en 12, voor Tholen
18 en 37. St. Maartensdijk 8 en 14, St. Annaland 10 en
22, Hoek 12 en 18, Bruinisse 12 en
1964 de Grevelingendam (bij Bruinisse)
gereed kwam, was een snelle opheffing van een
zoutgehaltedaling niet meer mogelijk. Direct al in
de jaren 1965 en 1966 waren de Rijnafvoeren uit
zonderlijk hoog en