De Eerste Zonde (oorspronke
lijk afkomstig van Cadzand), Nebukadnezar - Da
niël (Hoek), D[avid]. Herder - Psalm 45 (Hulst),
Doet Regt - Liefde 1851 (Zaamslag) en OELD
[hOop En LiefDe] (Oostburg).
... Afb. 1: Hofstede van Abraham
Brevet en Johanna de Bruijne te
Cadzand, 1844. Dit is één van
de drie gelijke prenten Deze
prent is aangetroffen bij nako
melingen van Sara Brevet.
Lapscheure een mooie katholieke afbeel
ding te maken van JESUS LEYDEN (zie Verhave,
blz. 41). Nazaten van het gezin Brevet te Cadzand
hebben wel eens verondersteld dat die Beve-
landse Jan nog meer in België ... TEMPEL SALOMONS (Cadzand). Maar
Jan maakte er minstens even veel met een neu
trale afbeelding: prenten met dorpsgezichten,
mooie buitens en de vele huwelijksprenten geti
teld GEDENK.STUKT Trouw der Liefde
Over één familie willen we wat meer vertellen.
Deze woonde op een hofstee in Cadzand, vlak
naast de molen De Kadt die in 1721 was ge
bouwd en allang niet meer bestaat (Oudeland-
sche Polder, 24e
ABRAHAM BREVET
1785-1852 Cadzand
... 1818-1893 Cadzand
, Jannes de Bruijne, net getrouwd
met Tanneke de Kubber, maakte hij omstreeks
1843 in Cadzand een prent van hun hofstee Pol
der de Norenman (zie Verhave, blz. 62)>. Voor het
jongste zoontje, Mattheüs, van ... Izaak de Bruijne te
Cadzand, ook een neef van Johanna Brevet-de
Bruijne, maakte Jan in 1847 een miniatuurprentje
met de letters BML [BouwMansLust], Voor een
Cadzandse weduwe op de hofstee Knockaert in
de
5. Zie: J. de Hullu, De Hofsteden van Cadzand (Oostburg
1937), Boerderij nr. 16; het echtpaar trouwde in 1842; zij
overleed reeds in 1844.
Napoleontische tijd kwam deze
ook in Zeeland voor (Cadzand). Een op de
Franse mode gebaseerde variant van de kornet,
de baigneuse of dormeuse, typisch voor de 'mid
dle class' rond 1740, kwam in de negentiende
eeuw
Zaterdag 11 mei tot en met za-
terdsag 30 november 1996
Tentoonstelling: Klederdracht uit
het land van Cadzand. Streek
museum West Zeeuwsch-Vlaan-
deren, Markt 28, IJzendijke. Te
lefoonnummer (0117
Tot en met 30 november 1996
Tentoonstelling: Klederdracht uit
het land van Cadzand. Streek
museum West-Zeeuwsch-Vlaan-
deren, Markt 28, IJzendijke. Te
lefoonnummer: (0117) 30 12 00.
veertien meter diepte van de bodem
van de Wielingen opgevist, circa 1200 meter
noord-noord-west uit de kust van Cadzand. Het
werd geschonken aan het Rijksmuseum van Geo
In een memorie uit 1659 maakt cle gereformeerde predikant van Cadzand, Petrus Dobbelaer, melding
van bel feit dat de doopsgezinden in de streek in 1655 een stuk grond van de ambachtsheer van Nieuw ... het vermaanhuis nabij Nieuwvliet kwam er een eind aan het zwervend bestaan van d
doopsgezinde gemeente in het land van Cadzand. Voordien was de gemeente van de 'mennoniste ge
sintheijt' door tal van
CADZAND
... Na deze mislukte poging om in Oostburg een
vermaanhuis te stichten, verneemt men gedu
rende meer dan tien jaar vrijwel niets meer over
de doopsgezinden in het land van Cadzand.
CADZAND
... Vrije Pouwels Mehoude, één van de doopsge
zinde voorgangers in het land van Cadzand. Op
19 januari compareert hij in de vergadering van
het Vrije te Sluis. De autoriteiten geven hem, net
als Pieter
Zoals ik in de inleiding al heb opgemerkt, kwam
er met de bouw van het vermaanhuis in Nieuw
vliet omstreeks 1657 een eind aan het dolende
bestaan van de doopsgezinde gemeente in het
land van Cadzand
Nadat het vermaanhuis tot stand was gekomen,
zijn de doopsgezinden in het land van Cadzand
er blijven samenkomen tot de jaren zeventig van
de achttiende eeuw. Na 1777 verloor het ge
bouw, het
A.R. Bauwens, Verwikkelingen rond de bouw
van een Doopsgezind vermaanhuis in het
Land van Cadzand in het midden van de
zeventiende eeuw 104
Cadzand werd een jong mannelijk dier
aangetroffen (zie fig. 2).
-Generaal niet
tijdig genoeg voor voldoende manschappen had
den gezorgd en dat aanvulling uit Holland nooit
op tijd zou arriveren. Sluis gaf zich na vier of vijf
dagen strijd over, het land van Cadzand werd
aan de bisschop:
'Een boer van het Land van Cadzand gaat niet ge
makkelijk tot iets anders over, ook al preekt de
geestelijk adviseur een uur lang'. Alleen op uit
drukkelijk persoonlijk verzoek van de
Zwinmonding uit. Daarin lagen verscheidene ei
landen. Cadzand wordt in 1111-1115 genoemd,
en blijkens de naam (ontstaan uit kade-zand) was
er toen al sprake van omkadingen. Reeds in 1177
worden hier
koppen van de eilan
den, zoals thans nog bij Cadzand is te zien. Het is
dus onwaarschijnlijk dat op een zeer jong ei
landje in de slikken duinen voorkwamen. Wel
kan men duinen verwachten op de westelijke
artikel heb
behandeld, maar concludeert dat Buntinx en Gotlschalk zich vergissen wanneer zij het eiland Wulpen
en het stadje Waterdunen ten noordoosten van Cadzand situeren. Daarbij beroept zij zich op de ... geval is, werpt de kaart een ander
licht op de situering van Wulpen en Waterdunen.
Op de Dampierre-kaart staat Wulpen namelijk ge
tekend als een zeer groot eiland, dat zich ten
noordwesten van Cadzand tot
onderzoek naar de eflecter
van gebouwen op de duinafslag liet toe dat I
recentere verzwaringen sommige bouwwerke
konden worden gespaard. Illustratief is de situat
bij Cadzand. Bij de eerste verzwaring werden
'bolwerken' Egnrond, Bergen.
Scheveningen en in mindere mate Domburg en
Cadzand vragen meer suppletiezand dan de om
liggende natuurlijke duingebieden. Een boulevard
is immers niet in staat om fluctuaties in de
1937 in de Oudelandse polder
bij Cadzand. Na 1945 is de soort niet meer hier
gevonden, tot in 1956 bij de Verdronken Zwarte
Polder aan de landzijde opnieuw Wilde peterselie
werd aangetroffen.
, maar hoe bouw je je
kennis op? Waar staat je schelp van Domburg,
bot van de Kaloot of haaientand van Cadzand be
schreven? In populaire naslagwerken staan ze
niet. Die specifieke kennis is wel bij de werk
veranderingen opgetreden in de geografi-
:he gesteldheid: het Eiland van Cadzand en dat
an Biervliet waren verbonden geraakt met
laanderen, terwijl het Eiland van Axel en
I feusen nog slechts gedurende enkele
, verdeeld over de drie perma
nente asielzoekerscentra in Burgh-Haamstede,
Middelburg en Cadzand en zes tijdelijke opvang
centra verspreid over de diverse deelgebieden
van de provincie (met uitzondering van
. De beschadigingen strekten
zich uit langs de gehele Nederlandse kust, van
Cadzand tot op Vlieland. Zij beperkten zich ook
niet tot de kust: de afsluitdijk werd beschadigd,
de dijk langs de Hollandse
Cadzand aan het
fietsen en toen we eruit wilden, moesten we een
schildwacht passeren, die naar papieren vroeg.
Gelukkig was hij niet lastig en liet hij ons op
vertoon van onze persoonsbewijzen door. Dat
voetgangersbrug
op de buitenplaats Zorgvliet (Ellewoutsdijk) de
revue. Evenmin zijn grenspaal 369 in Cadzand-
Bad en de historische pomp met drinkbak te Sluis
vergeten (op de achtergrond van de foto met
pomp duikt
Eind november is de nieuwe prentbriefkaart met
een afbeelding uit de historisch-topografische
atlas Zelandia lllustrata verschenen. Het is een
aquarel uit circa 1825 die een boerenvrouw uit
Cadzand
Gezicht op de ruïne van het kasteel te Sluis en
het veer Sluis-Cadzand. Aquarel in 1821 vervaar
digd door J. Callenfels P.W. zoon (1781-1850).
28 x 48 cm. Over de tekenaar van deze afbeel
ding is ... Nu, anno 2003, rest van het eens zo imposante
kasteel slechts een heuveltje, de verhoogde
binnenplaats, langs de weg van Sluis naar
Groede. Het veer van Sluis naar Cadzand bestond
al in de zestiende
medische voorbereiding en
ondersteuning toen de ziekte zich in alle hevig
heid bij de troepen op Walcheren manifesteerde,
op het afblazen van de landing op Cadzand,
op de mislukte blokkade van Vlissingen, en ... met de landing op Cadzand.
Uit dit verhoor is nog op te maken dat de
bedoeling van de positionering van de vloot in
de Westerscheldemond bedoeld was om de
verbinding Cadzand - Vlissingen te bewaken
en de aanval op Vlissingen
Owen gaf leiding aan een deel van de vloot die
belast was met de verovering van het eiland
Cadzand en de blokkade van het kanaal naar
Gent. Althans, dat was de eerste instructie.
Op 26 juli kwam er ... mogelijk dat
die vloot richting Cadzand zou gaan. Owen
diende dan naar eigen inzicht te handelen, maar
bij groot risico te wachten op betere omstandig
heden. Bij de voorbereidingen van de landing
bleek dat
ging.
Op 2 augustus kreeg Owen de opdracht de lijn
Cadzand - Vlissingen te bewaken om zo te ver
hinderen dat de Fransen alsnog troepenverster
kingen naar Vlissingen zouden overzetten. De
troepen zouden
Schouwse
zijde tijdens de 14de tot de 16de eeuw heeft
hier duizenden hectaren cultuurland doen ver
dwijnen.3 De schuring van de Wielingen op de
kust van Cadzand en Groede is een voorbeeld
uit de 16de en 17de
Terneuzen, bij Sas van Gent
en tussen Sluis en Cadzand bleven oude polder
gebieden droog.
rondom Schoondijke
en het grote Zwarte Gat ten noorden van
Cadzand. De polders ten zuiden van Oostburg
of de Passageule schijnen nog onberoerd te
zijn gebleven. Hier bevond zich echter ook een
uitgestrekt
interesse strekte zich echter uit over het
gehele Westerscheldebekken; de collectie bevat
ook exemplaren van de stranden van Coudorpe
bij Ellewoutsdijk, Domburg, Westkapelle en
Cadzand, alsmede van De Kouter
Boerenvrouw uit Cadzand (ca. 1825).
werden behandeld in artikelen in 2001
(nr. 3), zoals 'De zee neemt, de zee geeft. Specta
culaire vondsten uit de Noordzee' van Leo Verhart,
waarin onder andere vondsten bij Westkapelle,
Cadzand en de
Jan de Baenst lil, notabele van Cadzand 1485) en
raadsheer van de Bourgondische hertogen Filips
de Goede en Karei de Stoute, behoort tot een
ander type Jeruzalemgangers. Hij maakte volgens
de Zeeuwse ...
gange vroeg en kreeg de heer van Cadzand op
elke reis audiëntie van 'Solyman Otthoman, Turks
keiser'. De laatste mededeling pleit niet voor
Smalleganges geloofwaardigheid, Soleiman 'de
Grote' regeerde
Op het einde van de Middeleeuwen had Vlaan
deren een moeilijke tijd achter de rug. De burger
oorlog die in de jaren tachtig woedde en pas met
de Vrede van Cadzand in 1493 werd beëindigd,
liet niet
de emancipatie op
de kerkelijke verhoudingen had in het land van
Cadzand. Munters neemt de verhoudingen tussen
boeren en arbeiders in het algemeen in de dorps
politiek onder de loep (zie ook boven
Deze publicaties over de taal van West-Zeeuws-
Vlaanderen, in het bijzonder het Land van
Cadzand, zijn niet de enige uit die tijd. Ook
Van Dales boezemvriend, ds. Janssen van
St. Anna ter Muiden ... , die laat zien hoe
scherp hij de syntactische eigenaardigheid in de
taal van het land van Cadzand, de herhaling van
het voornaamwoord ik, observeerde.
schoolreisjes naar Brugge, liet leerlingen op
zondag planten zoeken in de duinen en het ver
haal gaat dat er vanuit Cadzand vragen kwamen
om ook voor mensen daar onderwijs door Ter
Laan te organiseren. Het