'KLEIN MAAR REIN'; ZEEUWS EN INDISCH WERK VAN
BETSIE VAN MANEN IN HET MARIE TAK VAN POORTVLIET
MUSEUM TE DOMBURG
... In Domburg vond op 15 september 1994 de opening plaats van het Marie Tak van Poortvliet Museum.
Mr. A.P.R. Jacobovits de Szeged, Nederlands ambassadeur in Washington en achterneef van Marie Tak
van
Romeinse benen monturen; bodemvondsten uit Domburg en Aardenburg
... houten schuifdoosje, te Domburg in het duin of op het strand gevonden'Het bewuste doosje is
niet van hout, maar van been. De Leidse archeoloog dr. W.C. Braat maakte in 1926 hierover de vol
gende
Jacqueline VAN PAASCHEN, 'Klein maar rein';
Zeeuws en Indisch werk van Betsie van Ma
nen in het Marie Tak van Poortvliet Museum
te Domburg 153
Heden maakte ik bij uitnemend weer een fiets
tocht over Domburg, West-Kappel, Zoutelande
enz. Van Toorop is geen spoor in Domburg be
kend. 't Is Jan zonder Land, zonder Huis, zonder
Adres. Maandag a ... van Boutens: 'Regenboog',
'Veere', 'September-dag op Walcheren', 'In de
manteling bij Domburg', 'Hart en land', een pas
sage uit 'Verbeelde reis' en 'Domburgsch
uitzicht'3. Sötemann is bij zijn keuze
in Domburg en organiseerde de Tentoonstelling van
Schilderijen Domburg, juli-augustus 1912.
,50, museumbezoek
niet inbegrepen. Informatie:
VW Domburg-Oostkapeile tel
nr. 01188-1342 of 2910.
... Zondag 23 oktober
Werkgroep Kunstgeschiedenis:
vanaf ca. 13.30 uur 'Domburg
dag'. Drs. J. van Paaschen-Lou-
werse zal een tentoonstelling in
Museum Tak van Poortvliet toe
lichten. Aansluitend is er
Vrouwenpolder-Domburg en langs de weg
Middelburg-Domburg. Het hoogtepunt van de
ontwikkeling van de Walcherse buitenplaatsen, in
het laatste kwart van de zeventiende eeuw en de
Boutens over Toorop en Domburg
... Boutens bezocht geregeld zijn moeder in Middel
burg en ging steevast naar Jan Toorop die 's zo
mers schilderde in Domburg. Toorop en Boutens
waren zeer goed bevriend. Toorop portretteerde
Boutens
naar Domburg en Veere, waar zij werkten, discussieerden over de nieuwste kunststromingen en samen
exposeerden in het door Toorop en Elout te Domburg gestichte tentoonstellingsgebouwtje. Vooral tijdens
de ... Eersle Wereldoorlog, toen Parijs onbereikbaar was en de schilders noodgedwongen in Nederland ble
ven, was Domburg een trefpunt van de Nederlandse avant-garde.
Afb. 2: Links: vooraanzicht van een benen montuur uit Domburg. Zeeuws Museum, KZGW, inv.-nr. G 3248. Rechts: benen
montuur met schildvormig ornament uit Aardenburg. Gemeentelijk Archeologisch Museum ...
uitrustingsstuk uit de Romeinse tijd in Domburg
behoeft geen verwondering te wekken. In het
mondingsgebied van de oude Scheldeloop heb
ben ter bescherming van een vitale handelsroute
over water stellig ergens
enkele munten. De tempel werd later
beschreven door J. Ab Utrecht Dresselhuis in zijn
Godsdienst leer der al oude Zeelanders. Ds. Van
der Sloot uit Domburg beschreef het blootkomen
van de begraafplaats in ... De perioden van de vondsten op het strand van
Domburg heb ik als volgt op een rijtje gezet. De
oudste munten van de westkust van Walcheren
zijn de Romeinse munten. De geschiedenis der
Romeinen in
Alb. 9: Borsele: in zwart een dwarsbalk van zilver. Domburg: in blauw een dubbele burcht van zilver, verlicht van zwart
(de gouden kroon heeft drie bladeren en drie parels). Domburg (oud): in blauw ... blijven bestaan; voorbeelden
zijn Borsele, Domburg (1969), Brouwershaven en
Hulst. Ook het in I960 herverleende wapen van
Kortgene (in 1941 vergroot met Colijnsplaat en
Kats) hoort tot deze categorie
bevolking in vroeger tijden. Uit het on
derzoek van het vele skeletmateriaal afkomstig
van geïsoleerde begraafplaatsen uit de vroege en
late Middeleeuwen (onder andere te Domburg,
het Verdronken land van Zuid ... geklaagd dat veel mannen met hun
nichtje of zelfs met hun zuster trouwden: dit ge
geven moet, gezien de vroege datering, wel be
trekking hebben op Walacria, het tegenwoordige
Domburg.
de zeventiende
eeuw kunnen worden opgevuld, maar men had
ongetwijfeld geconcludeerd dat het vormen van
een aparte collectie op dat gebied, of van rond
1900 in Domburg gemaakte kunst, om inhoude
lijke ... redenen niet nodig en zinvol is. Natuurlijk
zou de periode zelf zeker aan bod kunnen ko
men. Om even bij Domburg te blijven: het accent
komt dan echter veel meer te liggen op het ver
zamelen en
zogenaamde
'Steenen kamer'. Daar stonden de Nehalennia-
altaren uit Domburg en lagen in de vitrines -
die op zich al voor antieke museumstukken
konden doorgaan - de fossiele beenderen van
mammoeten en ... sieraden en gebruiksvoorwerpen afkomstig van
het strand tussen Domburg en Oostkapelle, de
vondsten uit de vluchtbergen en die van het
Verdronken land van Zuid-Beveland. Deze zeer
tot de verbeelding
In de tempel van Domburg was eveneens een
altaar met drie godinnen6. Het was reeds bij de
vinding erg geschonden, zoals oude tekeningen
tonend en dat is er bij de brand van de kerk van
Domburg in
Mondriaan (1872-1944), die ook marines hebben
geschilderd. Beiden behoorden tot de groep kun
stenaars die omstreeks 1910 in Domburg werkte
en exposeerde en die vooral geïnspireerd werd
door het Zeeuwse licht ... Willem Schütz nam aan alle in Domburg geor
ganiseerde exposities deel en na 1910 begon zijn
stijl zich enigszins te wijzigen. Zijn kleurgebruik
werd lichter en de onderwerpkeuze gevarieerder.
Het
gemaakt. Deze tekening nam zij in de zomer
van 1912 mee naar Domburg met het oog op de
verkoopexpositie in Toorops Tentoonstellingslo-
kaal". Samen met haar zuster woonde ze de ope
ning bij. Naast de ... 'Javaansche Kantwerkster' had
zij de tekening 'Achtererf opgehangen die zij in
1906 in Domburg had gemaakt (afbeelding 9).
Op de Tentoonstelling van Schilderijen DOM
BURG Juli-Augustus 1913 en 1914 exposeerde
jeshuis bij vergeleken, en 't Gooi een soort uni-
versité nouvelle. Maar Domburg is heerlijk en
Middelburg charmant, en jij bent de beste" (B.W.
I, 1304]>.
Domburg tot een proefschrift
over de Nederlandse sterren
kunde in de achttiende eeuw
kan leiden'. Stadsschouwburg,
Molenwater 99, Middelburg,
aanvang 20.00 uur.
-
ronius, is bijna even uniek. Die is nog pas één
keer aangetroffen, en wel te Domburg! Het be
treft niet een en dezelfde persoon, want de Dom-
burgse dedicant18 heeft het cognomen Primanus,
in tegenstelling
Stuart, P. 'De kerk van Domburg als Nehalen-
niamuseum 1647-1866'. Archeologie en historie
1973, 367-378.
Afb. 2: Villa Loverendale in Domburg.
Er zijn tot nu toe dertien gemmen bekend die op
of in de Zeeuwse bodem zijn gevonden. Uit Aar
denburg zijn er zeven afkomstig, van het strand
Domburg-Oostkapelle vier, uit Poortvliet één, en
van het ... In de muntenverzameling van het Genootschap
moeten zich ergens vier gemmen bevinden die in
de jaren tussen 1865 en 1910 op het strand tussen
Domburg en Oranjezon zijn gevonden door mej.
M.G.A. de Man
bezoekers van de provincie, worden
vervolgens van plaatsen als Middelburg (Cees
Dam wordt geprezen!), Domburg, Vlissingen,
Veere, Goes, Zierikzee, Brouwershaven en Tho-
len korte impressies gegeven. Tevens ... Domburg verzeild
raakte. Hier kon hij zich onderdompelen in het
zo bijzondere kunstenaarsmilieu dat deze kleine
badplaats toentertijd kende. Uit de hoeveelheid
van namen die opduiken, blijkt weer eens hoe
Domburg, 23 Aug. 1903".
... -Drabbe. Hij woonde in Dombur
en was een goede vriend van Toorop, die sind:
1898 naar Domburg kwam om daar te schilderen
Toorop heeft Drabbe en zijn dochter meer dan
eens geportretteerd. Drabbe was een groot
Domburg en Aardenburg
1/3, 156-157
... 'Klein maar rein'; Zeeuws en Indisch werk van
Betsie van Manen in het Marie Tak van Poort
vliet Museum te Domburg
3/4, 153-158
Postma, M.
Afb. 3: 't Zonnehuis van Bet-
sie van Manen in Domburg.
Alb 5: Jacoba van Heemskerck: Moderne compositie (z.j.Afkomstig uit de collectie van het Kunstmuseum, Domburg
Zeeuws Museum, Middelburg.
Strand en duinen, maar ook mooie en pitto
reske geveltjes, een Walcherse molen, straatjes in
Domburg, Westkapelle en Middelburg vormen
met de verre en klare luchten van het Zeeuwse
landschap een
; Teunis, B., Tussen Boulevard en Voorha-
snsluis; Heeringen, R.M. van, De ontdekking
an de 'duinburcht' van Domburg; Hesselink,
H.G., Herinneringen aan het tramvervoer op Wal
meren; Broerse, P ... De geschiedenis van het badhotel in Domburg
is een verhaal van vergane glorie, van elitair toe-
sme en van de opkomst na de Tweede Wereld
oorlog van massaal appartementen-toerisme.
Doordat de auteur
informatie
ouden bevatten over Boutens' band met Zeeland en zijn contact met de veelal in Domburg werkende
mstenaar Jan Toorop (1858—1928). Na een speurtocht vond ik de originele brieven bij een dochter
an ... Jacques Kakebeeke is nooit lid geweest
van dit gezelschap. Het meest waarschijnlijk is
dat Boutens en Kakebeeke elkaar ontmoet heb
ben tijdens de zomer van 1903 in Domburg. Uit
augustus 1903 dateert immers
Domburg
22 Aug. '03
... Opmerkelijk is dat dit gedicht in december 1903
werd gepubliceerd in De Gids met de opdracht
'Voor J.D.' en met de datering 'Domburg, 23 Aug.
1903', een dag later dus dan op de briefkaart aan
Sea and sand, Domburg, 1900. Aquarel. Vermeld bij
Heijbroek.
... Sunday at Domburg, 1900. Aquarel 13,8 x 24. Haryard
University Art Museums, Cambridge, Mess.
het boek van Colen en Willemstein
i s verschenen. En deze zomer is zijn Zeeuwse
werk in Domburg te zien, begeleid door een
boekje in de serie Zeeuwse Katernen.
...
zomerverblijven in Zoutelande heeft ze nog wat
nadere details gevonden. Maar toch had het ka
terntje heel wat interessanter kunnen zijn. Als we
zien dat in Domburg 38 Zeeuwse werken van
Nibbrig worden geëxposeerd
Vanaf zaterdag 17 september
Tentoonstelling Mondriaan en
Toorop te midden van tijdgeno
ten in Domburg. Zeeuws Mu
seum, Abdij, Middelburg; tel.:
01180-26655.
... Domburg langs
plaatsen die van belang waren
voor Mondriaan en zijn vrien
den, met zo mogelijk een be
zoek aan het nieuwe Marie Tak
van Poortvliet-museum. Dit pro
gramma wordt herhaald op 27
september, 18
Gezicht op Domburg. Aquarel van F.M. Beunke, z.j. RAZ, (Zei. III., aanwinst 1991/49-1).
In schrille tegenstelling hiermee staat de om
vang, in de breedte en in de diepte, van de in het
museum aanwezige werken die in het Domburg
van rond de eeuwwisseling zijn ontstaan. Dom
burg is
dan ook niet minder
dan vijf burgen ingericht, namelijk die van
Oostburg, Souburg, Middelburg, Domburg en
Burgh.
Karton waarop ooit twee fibula 's, gevonden op het
strand te Domburg, waren bevestigd.
'bolwerken' Egnrond, Bergen.
Scheveningen en in mindere mate Domburg en
Cadzand vragen meer suppletiezand dan de om
liggende natuurlijke duingebieden. Een boulevard
is immers niet in staat om fluctuaties in de
1700-, H.M. Kesteloo, De kerkelijke rekeningen
van Middelburg 1613-1672-, Dr. J.C. de Man, Het
wapen van Domburg
platteland. Zo werkte Van Gogh in
Nuenen en Gauguin in Bretagne. In sommige on
bedorven plattelandsdorpen ontstonden zelfs
schilderskolonies: in Nederland waren bij voor
beeld Laren, Katwijk en Domburg
Het slot van de inscripties is bijna altijd de afge
korte formule v(otum) s(olvit) l(ibens) m(erito).
Soms echter komt daarna nog iets: een datering.
Helaas niet vaak: bij de altaren uit Domburg geen
) werd pas in 1950 verleend. De overige
achttien wapens zijn nieuw, waarbij moet worden
opgemerkt dat de wapens van Borsele, Domburg
en Hulst inhoudelijk niet of nauwelijks zijn gewij
zigd. Beziet men de
16 en 17 september 1992
Workshop 'De Kunstenaars in
Domburg' van de Stichting Edu
catief Toerisme Zeeland Oranje
zon (tel.-nr.: 01180 - 1507). Met
lezing, wandeling door Dom
burg en bezoek Museum.
... Zaterdag 19 september 1992
The Pasadena Roof Orchestra
en andere groepen. Plaats: De
Parel, Schelpweg 7, Domburg.
Aanvang: 20.30 uur.
toricus Johan Huizinga over de Walcherse bur-
gen, waarin hij de burgen van Middelburg, Sou
burg en Domburg probeert te localiseren en te
dateren, en aan de andere kant het archeolo
gisch onderzoek ... ter plaatse, nu onlangs nog in
Domburg en Middelburg, en eerder ook in Sou
burg en Burgh op Schouwen.
'Ja, een bezoek aan Zeeland is erbij ingeschoten.
Ik zou een weekje logeeren in Domburg met een
vriend van me, maar Toorop berichtte ons dat het
Badhotel juist gesloten werd, en in het Schutters
hof ... De genoemde vriend was zeer waarschijnlijk Van
Herzeele. Het Schuttershof was een hotel in
Domburg dat aanvankelijk een herberg voor dag
verblijven was geweest, het was minder sjiek dan
het Badhotel
Uiteraard wordt met 'Mijn blond-omduind
Zeeuwsch eiland' Walcheren bedoeld. In 1898
kwam Toorop voor het eerst in Domburg schilde
ren, waar hij toen de familie Drabbe leerde ken
nen. Vanaf 1903 zou ... Toorop vrijwel ieder jaar in
Domburg terugkomen om te tekenen en te schil
deren2''. Voor de 'ik' ligt Walcheren voorgoed in
een 'mystieken glans', vooral door toedoen van
Toorops werk.
heeft Boutens dus in dezelfde
zomer in Domburg geschreven als het aan
Drabbe opgedragen 'Zondagmorgen aan zee'.
Het typoscript vertoont een aantal varianten ten
opzichte van de G/tfe-publicatie, waarop ik ... -archieven. Interessant is de
aanleiding die Boutens geeft voor zijn gedicht
'Branding'. Toorop en Boutens hebben ongetwij
feld op de 'Hoge Hil' in Domburg gezeten en
naar de zee gekeken.