De definitieve terugloop van de aanvoer is voor zowel "DE EENDRAGT" als "DE ZON" en
"DE ZEE" te dateren op 1876; dus drie jaar na de catastrofale prijsdaling van 1873. Het was
ook in 1876 dat de ... inventariskosten al lang
afgeschreven waren; maar het geldt ook voor de nog jonge "DE EENDRAGT" uit 1856. Haar
oprichtingskosten, die f 8000,— lager waren dan die van de meestoof te Nisse, waren in 1874
geheel
Sommige stoven, die na de neergang van 1876 op halve kracht verder draaiden, hebben na
1885 nog volop werk gehad, toen de meekrapprijzen weer aantrokken. We noemden "DE
EENDRAGT" al, maar ook "DE ZON
(6). De stoofboeken van "DE EENDRAGT" bij Sirjansland onder de gemeente Oosterland zijn in het be
zit van Ir. D.J. van der Have, te Kapelle (diens overgrootvader A. van der Have is eerste boekhouder
tarief van "DE EENDRAGT" komt na dat jaar op hetzelfde bedrag uit, dat in Nisse werd ge
vraagd, namelijk f 16,-. Van der Weijde 104.
... (50). Dc verkoop van "DE EENDRAGT" met alle toebehoren in 1912 bracht nog f 7344,- op!
Poonhaven, overvlie
gend naar Z 9
Gr.Eendragt/Huissens-
polder,overvliegend ZO 5
Sas van Gent RK Kerk
(4) plm 30/55
Dat d'eendragt alle tweedragt bant,
wraak
geweldig zijn van het anders lijdzaam
Neêrlandsch hart, en de straf zal zwaar
zijn voor hen die als de oorzaak kunnen
aangemerkt worden, van de vernieti
ging der eendragt des volks". Duide
lijke
Paarse Strandloper: 16-9, 2 en 17-9» 3» west van Hel
legat, glooiing Eendragt, M. Buise
beslissing leidde: 'de geenen die weigerden'
(overstag te gaan) hadden de overhand, het gilde bleef 'in de voorige privilegiën,
in de behoorlijke Eendragt ende figuur'. Met andere woorden: met de katholieke
privilegiën, in de behoorlijke Eendragt ende figuur, Zoo
hebben de Eerzaamen ende vromme Jan Jost Fijnland, als Princss exiteerd met
Marinus Jacobs Steen zijnde Stadhouder, ende Marinus Ewouds Tekenburg als ...
beleeder, alle des jaars onzes heeren, ende Heillige Patroon geboorte, Jeszus,
vijfthien honderd, vijf en negentig ter minnelijke Eendragt, in de gemeene wijze
der teegenwoordigheid (14), gestatueerde en de
Ruigpootbuizerd23-11 1 ex, Pauluspolder. Sp
Vëïdüïl7~22-77~(16,45 uur) 1 ex, zeedijk Eendragt/Hellegat-
polder, Sp.
Er is nog een ander groot nadeel, dat uit die verbrokkeling is ontstaan; gebrek
aan veerkracht. Gezamenlijke handeling doet lust, moed, ijver geboren worden.
Eendragt maakt magt. De overtuiging dat
Zeeland, werd
de Margarethapolder calamiteus verklaard,
evenals de twee iets meer oostelijk gelegen
polders Kleine Huissens en Eendragt. De drie
polders werden bij die gelegenheid samen
gebracht in één
Provincie Zeeland (waterkering
van de cal. polders Ser Lippens,
Nieuw Othene, Margaretha,
Kleine Huissens en Eendragt)
nummer 160 dienstjaren 1969-
1971
D'eendragt hééft er plaets genomen,
Eendragt maekt het leven zoet,
En de vreugd die is volkomen,
Waer men vriendschap-vlammen voed.
... is^Nijd of tijd, noyt zullen sneven
D'eendragt die onzherten bind,
Vrede-minnaers altijd sweven,
Onverhindert boven wind:
Den Vrede en Eendragt binnen treden;
ga, en zeg nu aan uw Helvorst
dat geen Hollands bloed ontaard
maar op deerste wenk der Eendragt
Zich weer elk manmoedig schaart
Dat de eendragt wordt gesloten,
Ie parti de voyager en voiture. D'abord une heure en terre ferme, après
nous avons traversé en bateau un bras de I'Escaut, l'Eendragt et nous
nous trouvames a Tholen, La même voiture (voiture fermée
Sloedammen te voet gepasseerd, hetwelk voortduurde tot den 27en dier
maand. Den 24en reed men zelfs met eene, met paarden bespannen slede van Zuid-Beve
land naar Walcheren De rivier de Eendragt geraakte reeds
1) In 1685 gaf Westhovius de lijkrede uit, die hij-, naar aanleiding van
het sterven van de Ruyter, den 3 Mei 1676 aan boord van het sdhip
„De Eendragt" in de haven van Syracuse had uitgesproken
Eerw. Heer
U.E. geaffectioneerden Vriendt
(w.g.) MICHIEL AD RUYTER.
Actum in 't schip de Eendragt
seylende voor Alicanten
den 1 November 1675.
welke wijze wij in deze de Oud-Nederlandsche spreuk:
Eendragt maeckt magt" zullen uitwerken.
Te Sir Jansland de Eendragt en te Bruinisse de Oude Stoof
en de Nieuwe stoof.
Eendragt bindt de zielen zaam;
Heeren kiezeren, thans genaamt
den Eendragt, vastgesteld 2 Pebruari 1785;
Aan Francois Mom en Maria Tijdgat werd 750 betaald,
wegens koop van /'een zeeker liuys en erve genaamd de Eendragt
bevorens behoord hebbende tot de brandery, staande en gele
gen aan het bolwerk
in de rivier de Eendragt uitwateren. De kosten tot instand
houding dier sluis worden door deze drie polders gedragen en
het aandeel in de uitgaven van de gemeenschappelijke belan
gen en werken van ... behoort de instandhouding der waterkeerende
sluis van den polder Oud-Kijkuitwaardoor de polders Slab
becoorn Oud-KijkuitLeguit en Vogelsang in de rivier de
Eendragt uitwateren. De kosten tot instandhouding
aangelegde of wel verzwaarde dijk is 3450 meter lang
en deze werd aanvankelijk door de Eendragt en de Krabbekreek
bespoeld. Bij de inpoldering van den Vogelsangpolder ging
eene lengte van 410 meter eu bij het
zijnen noordkant ontstonden reeds vroeg uitgebreide schor
ren en langs zijnen oostkant deed hem de Eendragt waarin
geen zwaar getij liep, ook niet veel schade. Doch al werden
de oevers niet
De Hikkepolder loosde zijn binnen- of hemelwater steeds op
de Eendragt uit; de sluis lag vóór het doorbreken van den
dijk in 1682 onmiddellijk naast de daarbij gelegen kreek. Zij
spoelde bij het
Het blijkt nit den vorm des poldersdat de voor deze gron
den opgeworpen dijk, die ongeveer 2258 meter lang is, kort
langs den oever van de Eendragt is aangelegdtengevolge van
welke omstandigheid deze
de dijkage of op
de Eendragt door eene zeesluisof op den polder Oud-Vos-
semeerdoor eenen binnenduiker hebben uitgewaterd.
bloot en juist dat gedeelte
der waterkeering wordt ook nu nog door de Eendragt bespoeld.
... Even als de polder Oud-Vossemeer is ook deze bedijking
nooit eenig nadeel door de schuring der stroomen toegebragt
de kreekdie uit de Eendragt in noordelijke rigting langs ha
ren zeedijk liep en die
Wat de waterlossing aangaat kan worden berigt, dat de
polder is voorzien van eene zeesluis waardoor hij loost op de
rivier de Eendragt Op zijnen bodem wateren overigens ook
uit de polders Slabbecoorn
na te gaan. De gorsendie door
deze bedijking zijn drooggevallen lagen vóór hunne inpolde
ring van die van den polder Oud-Kijkuit gescheidendoor
eene kreek, die zich op beide einden in de Eendragt ... ontlastte
en waarvan in deze en de achter gelegen dijkage nog over
blijfselen voorhanden zijn. Zij vormden alzoo eene plaat, die
aan den eenen kant door de Eendragt en aan de andere zijde
door genoemde kreek
terwijl zijne strek
king bij de opwerking is bepaald door de destijds bestaande
rigting van de Eendragt en door die van de noordelijke uit
monding der hiervoren genoemde kreek. Door de bedijking van
den ... polder Vogelsang is eene lengte dijk van 452 meter aan
deu aanval van het water onttrokken het overige vak ruim
1910 meter lang, wordt nog immer door de Eendragt bespoeld.
De zeedijk wordt over de geheele lengte door de Eendragt
bespoeld; hij is gemiddeld 4,50 meter boven A. P. hoog en
wordt grootendeels door rijpe schorren begrensd.
Valt omtrent het dijkwezen des polders niet veel te vermel
den ook ten opzigte van de suatie is dit het geval. De pol
der loost zijn hemelwater door eene zeesluis op de Eendragt.
Zij ligt in het
den polder Vijftienhonderd-
gemeten, waardoor, met uitzondering van den polder Razernij
al de polders van het waterschap en de rivier de Eendragt
uitwateren. De uitgaven welke daarvan het gevolg zijn
Eendragt nog aanwezigvan de beide anderede Striene en
de Ee, bestaan alleen nog de namen en de daarvan overge
bleven geulen voort.
overstrooming der voorpolders langs
de Eendragt 2). Ook in 1532 toen een niet minder zware
stormvloed, als twee jaar te voren plaatshad, schijnt de pol
der te zijn overstroomddoch uit latere berigten vernemen wij
Altekleinpolder ook min of meer belangrijke stukken droog
doch verder op langs de Eendragt ontstonden geene voorpolders
en de dijk ligt daar nog voor een groot gedeelte aan den aan
loop van het water bloot.
overstrooming hebben gedeelddoordien
de oostelijke binnendijk van Schakerloo destijds niet meer ge
schikt was het water te keerenwanneer dit van den kant
der Schelde of van de zijde der Eendragt naar binnen drong
Voor onheilen van den kant van de Eendragt, was de polder
nu voor een belangrijk gedeelte beveiligdook het oostelijke
deel was in beteren staat gebragt met het oog op nog altijd
mogelijke
watermolen die het pol
derwater tot een bepaald peil opvoerde en het waarschijnlijk niet
ver van daar in de Eendragt bragt. Ook de Molenvlietliet
oostelijke eind der Ee, heeft ongetwijfeld zijnen naam aan
nieuwe polder niet meer met het geheele of
gedeeltelijke onderhoud van de waterkeering der voorliggende
dijkage bezwaard zijne eigene zeeweringen langs de Eendragt
vorderden weder spoedig belangrijke
doch thans liggen zij geheel van het eiland gescheidenwijl
de Eendragt zich later heeft verplaatst.
vroeger ingedijkt schordan wel als
eene nieuwe aanslibbing worden aangemerkt. Zij werden aan
den zuidkant door de Ooster-Schelde en aan den oostkant dooi
de Eendragt bespoelden de uitgifte er van had plaats
eene lengte had van omtrent 200 Putsche roeden of 820
meter 3), Slechts het noordelijke punt ervan is bij de Kom-
inesluis" nog zigtbaar; het overige is door de Eendragt ver
loren geraakt.