OVER HET KRAM- EK MAT-WERK. 87 ... vele flegce materialen op de dijken brengen; en daar door oorzaken zijnniet alleen van de fpocdige ruïne der Kram-werken; maar ook van grondverliesof fchaadlijk verloop, in de buitcnflankcn der

OVER HET KRAM- EN MAT-WERK. ÏOJ ... len; gelijk dit aan de meeste dijken, die tot aan' den oever bekramd zijn, tot groot nadeel en verzwakking der Kram - werkenwordt on- dervonden.

OVER HET KRAM- EN MAT-WERK. it^ ... meest opwerkten zoo, naar evenredigheid vati den minder of meerder geweldigen waterdag die het Kram-werk moet uitftaan, iets minder of meerder worde opgevoerd: maar nergens» hoe gemaldijk men een

VER. HET KRAM- EN MAT-WERK. 71 ... Ten anderen, of 'er eenige gefchikte krui den heestersof andere gewasfentusfchen de Mat- en Kram - werkenzouden kunnen worden geplant, om die Mat- en Kram-wer ken duurzamer, en tegen den flag van 't

laten verplaatfenen tusfchen de Kram-werken uitdrijven; derrijgrondenals te los, te fpongicusligtlijk afbrekende, en het ftroo en riet, tot het Kram-werk, verbroeijende zijn, uit eigener aart, niet ... Men moet derhalvenwil men op de Kram-werken veilig kunnen afgaan, geenc gronden daar mede befchermen, die of te zandig, of te derrijachtig bevonden worden: maar foortgelijke gronden, bevorens men die

toeneemt, in reden van de beroving des gronds uit de rijswerkende hoogte van het water, en de levendigheid der golven,) het bovenst deel, of het flot der rijswerken, heeft geforceerd, en dus het Kram ... -werk van onderen op aantast: fpreekt het van zelvedat de ondcrfte beugels van het Kram-werk, te gelijk met het bovendeel van het rijswerk, worden ontgrond, en de gol ven nu, in vrijen loop, en volle kracht

zaamheid en beflendigheid der Kram - werken tegen den flag van het zeewater. ... Ook moeten alle foorten van gewasfsn, die ter plaatfe van het Kram-werk groeijen, worden uitgefteken; derzelver wortels maken den grond los en openen kweeken wormen in den dijk; en de bladen vangen

OVER HET KRAM' EN MAT 'WERK. 10J ... keren, hoe zij de Kram-werken, volgens geregelde wetten, moesten aanleggen en vol maken, om geduurzaam en beftand tegen den Dag van het zeewater te zijn! En het is die gunftige Natuur en hare wetten

O V r.R HET KRAM- EN MAT-WERK. 29 ... lager, kunnen voortko men; fpreekt het van zelve, dat zij geene nuttigheid, tot verfterking der Kram - werken kunnen opleveren, vermits de hoogere deelen der dijkflanken, in den zomer, (den tijd van den

OVER HET KRAM- EN MAT-WERK. 85 ... Maart, foms ook Mei, naar mate van de meerdere of mindere ftormen en vloeden, die een winter oplevert. Eene meerdere duur zaamheid kan men toch van geene Kram - werken, die iets te lijden hebben, uit

niet meer in ftaat is, die aan de Kram-we ken bij te zetten. ... Kram-werken verminderd wordt, in even redigheid dat den faraenloop der gemelde ge breken grooter is.

OVER HET KRAM- EN M AT-WERK. igf

over het kram- ek mat-were. 89. ... De eerfte foort, die geheel buiten de fchuld of het toedoen der dijkers plaats hebbenen de beflaanbaarheid der Kram - werkentegen den flag van het zeewater, veel verminderen, zijn

ÖVER HET "KRAM- ÈN MAT-WERK. pf ... kwaadftpn. kee* ren, en eene complete ruïne van den dijk ten gevolge hebben kunnert, om dat zoo wel het rijswerk van onderen, als het Kram werk boven op de dorfering, is vernield; moet ieder, die zulks

werken zouden kunnen zijn, of gemaakt wor den. Dan, dezulken moet ik onder de aan dacht brengen, dat die Kram-werken (daar men die gewasfen, als een zouten grond be gerende, zoo gul en menigvuldig ... aantreft) in het zomerfaifoen niet meer behoeven te die nen: gemerkt die Kram-werken tegen andere, en reeds verlopen, faifoenen waren aangelegd, zoo als uit de volgende reden nader blijken zal.

Is ''er eenig middelom het Kram- en Mat-werk aan de zeedijkenhet zij snet daartoe gefchikte kruidenheesters of andere gewasfentusfchen hetzelve te plantenhet zij op eenige andere wijze, duurzameren

zouden kunnen worden geplant, om die Mat- en Kram-werken duurzamer, en tegeri den flag van het zeewater meer beftand te maken. ... En nü koine ik tot het derde en laatfte lid der vraag, om, naamlijk, te onderzoeken, of die begeerde duurzaamheid en beffaanbaar- heid der Mat- en Kram-werken, tegen den flag van het zeewater, op

2. Dat 'er geene kruiden, heesters, of andere gewasfengefchiktof op onzen grond bekend zijn, met welke, tusfchen de Kram-werken te planten, die Kram-werken duurzamer, en, tegen den flag van liet zee ... 3. Bij de befchöuwing van de gebreken der Kram-werken, te hebben getoond de wijze en de middelen, om Krant-werken te vervaardigen, die van alle moedwillige mis handelingen, en andere verzwakkende

Men ziet dus nu, dat de dijkers, met het Heken van zoo weinige beugels en regels, in den arbeid, en zeer veel in de materia len uitwinnendoch ookin dezelfde reden dc Kram-werken van derzelver ... . 'Er zijn, in Zee land wel goede Kram - werkenook wel goede en brave dijkers; doch men zoudei Voorbeelden kunnen aanwijzendaar het be drog de zoo even gemelde evenredigheid nog overtreft.

op de buitenflanken der Zeeuwfche zeedijken, kunnen voortkomen; en, om diezelfde nadeelige uitwerkzelen van het winterfaifoénnog 'veel minder tot be- fcherming der Kram - werken .tusfchen dezelve ... Edoch, daar 'er veelligt nog iemand ge vonden wordt, die in het denkbeeld verkeert, dat, als men die kruiden en gewasfen, wel ke, in het fomerfaifoentusfchen de Kram werken opgroeijen, bij het

OVER HET KRAM- EN MAt-WEtt.lt. Itï ... zijdligs aantasteh: maar men moet hier het fprcizel leggen in de ftrekking van de dor- fering, en, met de eerfte laag, beginnen van boven het Kram-werk af, of van den hoog- ften band, en zoo band

Om de duurzaamheid en bedaariheid der Kram werken aahmerklijk te bevorderen. ... Wezenlijke onkunde, van het geen de ware beftendigheid der Kram-werken uitmaakt, en dat isnaast de behoorlijke legging van het fpreizel, zeer zeker het geven van de noo- dige dikte aan hetzelve.

grondals fchade aan de Kram-werken, ten gevolge heeft. ... h. Het ontijdig krammen is mede nadeelig aan de geduurzaamheid en beftendigheid der Kram-werken: want begint men te vroeg met de dijken onder de wintermat te brengen, bij voorbeeldin Augustusdan is

OVER HET KRAM- EN MAT-WEEK. 95 ... de aan fluiting van de op te brengene klei fecuur te maken: en dan is het phijfisch zeker, en door de oudervinding allerwegen bevestigd, dat men daar op Kram - werken leggen kan die duurzaam, en tegen

OVER IlET KRAM- EN MAT-WEEK. ISJ ... Maar in welk faifoen men ook verpligt is of worden kanom dijken met Kram - werk te befchermen, is het een volftrekt vereisch- te, de gluifchoten, daar men de beugels van fteken moet, in het zout

OVER HET KRAM- ÉN MAT-WERK. 8g ... het lot van heesters, kruiden, en gewasfen zijn moeten aan zulke dijkagien, op welke de flag der golven met voller woe de aanvalt, de Kram-werken zelve cpfiaat; de rijsbermen forceerdpaalhoofden uit der

OVER HET KRAM- EN ïfAT-WERK. 133 ... geven, ten einde van de Kram-werken die duurzaamheid en be gaanbaarheid, tegen den flag der golven, te kunnen verwachten, waar toe deze foori; van befchcrming is ingericht.

över het kram- en mat-werr. 8ï ... Maar op dat 'er geene bedenking ovcrblij- ve, of 'er foras evenwel géén enkel kruidje was, dat met vrucht tusfchen de Kram - wer ken zoude kunnen worden aangekweekt! lette men alleenlijk Op het

over het kram- en mat-werk. pi ... golven die eene woedende zee (aldaar op de Kram werken) doet aanrollenzeer veilig weder- ftaan kan, alzoo de gantfche kracht, met welke eene golf tegen een loodlijnigen dijk aanwerktftaat tot die

OVER HET KRAM- EN MAT-WERK. IOp ... wordenen het Kram - werk als dan uitrukt en opüaat.

Komen nu, bij allé die ongunftige gefield- heden eener dijkagiedan nog de llegte hoe- danigheid en het bedrog der materialen, en eene verkeerde behandeling der Kram-werken, dan zeker moet men ... fidderen op het denk beeld van eenen naderenden winter! Maar ook tevens het Zeeuwsch Gènoótfchap dank baar zegenen, dat het naar middelen zoekt, die de Kram-werken duurzamer, en tegen den (lag van het

Is 'er eetiig middelom het Kram- en Mat-werk aan de zeedijkenhet zij met daartoe gefchikte kruidenheesters of andere gewasfen, tusfchen hetzelve te plantenhet zij op eenige andere wijze, duurzameren

ÓVER HET KRAM- EN MAT-WERfc. 12$ ... buitenflan ken der zeedijken worden gemaakt: gemerkt dit van zeer nadeelige gevolgen, voor de Kram-werken, zijn kan: gelijk dit laatfte gebrek, zedert jaren, wijslijk en voorzichtig aan den Westkappelfchen

van flegte materialen te leveren tot de Kram - werken, meerendeels, en zoo veel mooglijk, voorgekomenimmers aan zulke wateringen daar de befluurders in de kennis der mate rialen behoorlijk ervaren ... Bchalven de gebreken in de hoedanigheid der materialen, die men tot de Kram-werken moet gebruiken, zijn 'er nog een aantal an dere en veel erger gebreken in de manier van dcrzelver bewerking.

derflijke rol tegen de duurzaamheid en be- llaanbaarheid der Kram-werken: want om hun glui te lparen, nemen zij de pooten te zwak, en om te fpoediger van hun aange nomen werk af te komenfteken zij de ... Het fpreizel, tot de vloering van het Kram werk, in orde gelegd zijnde, wordt dit, met gluipooten, dwars over de vloering, aan den grond, of de dorfering' des dijks, vastgeftekenmet daar toe expres

OVER HET KRAM- EN MAT-WEElt, 11 p ... 'Er is bereids gezegd en bewezendat al de duurzaamheid en beftaanbaarheid der Kram werken, tegen den flag van het zeewater, af hangt van de veerkracht der mat.

OVER HET KRAM" EN MAT-WERKi <?p ... aange namer weg inilaan; met de befchrijving vati de wijze en de middelen, om een Kram werk te vervaardigendatvan alle dié moedwillige mishandelingen bevrijd, eene duur zaamheid en befténdigheidtegen den

bosfenband op bandafgelegden met de blezen in den vasten oever gekield, en door een ftijven tuin, van kloeke gaarden, digt gevlogten, kort nevens en langs de ree van het Kram-werk, een ... d. Het wèl of verkeerd leggen van het fpreizel, of de vloering onder de Kram-wer ken, heeft zulk eenen algemeenen invloed op derzelver meerdere of mindere geduurzaamheid en beftaanbaarheid tegen den

Dat zwakke, en te weinige beugels en regels, op eene vloering gelteken, zwak en onbeftendig Kram - werk ten gevolge moeten hebbenis middagklaarwant zwakke ben - gels kan men pooit zoo. ffijf op de ... alleronkundigftenzoude kunnen worden bemerkt:, dan, ik zal mij met deze lage ftre- ken niet verder inlaten, en overgaan om to bewijzen, dat, om een Kram-werk te ma- |c-n, 't vrejk aan het oogmerk van her

OVER HET KRAM- EN MAT-WERK. fj ... Nu ga ik over tot het tweede lid der vraag: om te onderzoeken, of 'er eenige gefchikte kruiden, heesters, of andere gewas- fen, tusfchen de Kram- en Mat-werken zou den kunnen worden geplant, om

de vloering van het Kram-werk. t. In het niet genoeg voeren van de mat, of het te du* leggen van het fpreizel. ... Moest ik nu eene verhandeling fchrijven van de oogmerken waar mede; de middelen door welke; en de manier waar op, de dijkers het bedrog, ten nadeele van de duurzaamheid en beftaanbaarheid der Kram

Hepen, welke door gaans, doch ten onrechte, aan de Kram-wer ken en de dijkers worden te last gelegd. Hier in verdient de directie van Walcheren allen lof, en derzelver dijkagien kunnen, voor alle andere ... , en hoe min der dat de Kram-werken daar o.p te lijden hebben: maar men is niet overal in de ge legenheid, om zulke flaauwe dorferingen aan de zeedijken te kunnen geven; de. omftandig- lieden van fommige

Laat ons, uit alle bekende Kram-werken, zoodanige kiezen, die de allergeweldiglle aan- flagen der zee te lijden hebben: deze vinden wijbuiten tegenlpraakin de zoogenaamde zuid-nollen, aan 't einde

Antwoord op de Vraag betreffende de middelen om het Kram- en Matwerk aan de Zeedijken tegen den flag van het Wa- ter meer beftand te maken", door an dries schraver s Lands In- fpecteur te Zicrikzee

OVER HET KRAM- ENMAT-WERK. IOI

overlaten, die, daar goede Kram- en Mat-werken de krachten der .golven nog konden wedenlaan, gewislijk zoude moeten bezwijken, en fonts eene doori braak kunnen ten gevolge hebben.

, kunnen geene de minibe nuttigheid aan de dijkagien van Zeeland te weeg brengen; al thans niet dienstbaar zijnom tusfchen de Kram - werken te plantenen deze daar door duurzamer, en tegen den (lag van 't

verbetering der Kram - werkentusfchen dezelve, en op de buitetiflanken der zeedijken konden wor- den geplant, die daar aan eene meerdere geduurzaamheid, en beftaanbaarheid tegen den flag van 't zeewater, zouden

OVER HET KRAM- ETÜ MAT-WERK. ia?

OVER HET KRAM- EN MAT-WEItü. 73