De Molukken is een eilandengroep in het ooste
lijk deel van Indonesië. Ten tijde van de kolonie
Nederlands-Indië dienden veel Molukkers,
die bekend stonden als goede krijgers, in het
Koninklijk ... Nederlands Indisch Leger (K.N.I.L.).
De Molukkers dienden Nederland trouw, ook in
de Tweede Wereldoorlog tegen de Japanners
en in de onafhankelijkheidsstrijd die daarop
volgde.
Mevrouw Dominicus was net de bakkerij aan
het opruimen toen een groep Molukkers
binnenkwamen die om broden vroegen. Toen
ze wilde afrekenen was de reactie: Stuur de
rekening maar naar Samkalden (de ... De Molukkers werden opgevangen in woonoorden en voormalige concentratiekampen.
De huisvesting was slecht berekend op de opvang van gezinnen. Maar de opvang was immers
maar tijdelijk. In Zeeland
Volgens Frits had Nederland geen oplossing
voor de Molukse zaak en probeerde het alles op
een doodsimpele manier af te wimpelen. Dat
de manier waarop de Molukkers zijn behandeld
nog steeds actueel is ... blijkt onder meer in maart
van dit jaar uit een oproep aan het kabinet van
burgemeesters van vijftien gemeenten met
een Molukse gemeenschap om het leed te
erkennen dat de Molukkers is aangedaan. Ook
vinden
al enkele,
onder andere voor Molukkers Vlissin-
gen) en voor Kopten (Kapelle). Maar ook
nieuwe' andere geloven zoals de Islam
en het Hindoeïsme zijn van belang. Hun
aanwezigheid binnen de Zeeuwse samen
Molukkers
...
waren de Molukkers die 's zondags in de
kerk kwamen spelen, die voor Jan Blok
halverwege de jaren vijftig de eerste stimu
lans vormden om muziek te gaan maken.
Toen hij hen op twaalfjarige leeftijd coun
opgetekend zijn en zo goed als
niets toevoegen. De verhalen
over de in 1944 onfortuinlijk
in molen De Roos schuilende
dorpelingen, over de komst van
Molukkers naar Westkapelle na
de oorlog of die
zelfzorgregel, die voorschreef dat Molukkers in het vervolg
voor zichzelf moesten zorgen, ontstonden op diverse
plaatsen in Zeeland conflicten. In Westkapelle mondde dat
vanaf Serooskerke, de bevrijding en inun
datie van het eiland en de vluchtelingens
tromen tijdens en na beide oorlogen. Ook
wordt ingegaan op de huisvesting van
gevluchte Molukkers in de voormalige
DUW
- en voormalige concentra
tiekampen. De Molukkers mochten niet
werken, maar kregen zakgeld: drie gulden
per volwassene, twee gulden per kind per
week. Ze kregen kledinggeld, hadden in
het kamp een
het welzijn van de Molukkers bezig. Wie te
gen de besluiten van dit zeer autoritaire or
gaan protesteerde, kon rekenen op een
korting op het zakgeld en/of overplaatsing
naar een strafkamp in de ... konden aan de slag. In april 1956
werd deze 'zelfzorgmaatregel' van kracht.
De twee grote politieke stromingen van de
Molukkers legden zich er, zij het morrend,
bij neer. Zo niet de PNMS (Partai Nasional
kampen waarin de Molukkers werden op
gevangen. Het was ooit gebouwd voor de
huisvesting van arbeiders die door de
Dienst Uitvoering Werken werden inge
schakeld voor de wederopbouw van Wal
cheren. Er ...
doktersbezoek kon twee dagen naar het
gevang. Het grootste deel van de pers
vond het allemaal best; in hun visie waren
de Molukkers toch te lui om te werken. De
autoriteiten overwogen zelfs om alle Mo
lukse
gen van de Molukkers die daar woonden.
"Onze reis doet ons verlangen naar Thuis",
staat er in het Maleis op het monument
geschreven, "Perdjalanan kami membuat
kerinduan ke Asal kami."
Zeeland telde in de jaren vijftig nogal wat
Ambonezenkampen. Ongeveer twaalfdui
zend Zuid-Molukkers, toen nog Ambone
zen genoemd, moesten als gevolg van in
ternationale politieke omstandigheden van ...
waren zij en hun ouders militair geweest.
De werkloos geworden Molukkers werden
in groepen veelal in kampen onderge-
Molukkers in Zeeland 1951-2009 (Utrecht/
Middelburg 2009)
aandacht
voor het theater in de vorm van een vraaggesprek met
Frans Lievens en een bijdrage over het Zeeuwse Uit
bureau. Drie generaties Molukkers spreken over hun
ervaringen in Zeeland. Tevens een
Henk Smeets Et Corzas Nanuruw, Molukkers in
Zeeland 1951-2009, Utrecht/Middelburg 2009.
216 biz., ill., foto's, kaarten. ISBN 978-90-74352-
16-1. 23,85.
Het is dan ook volkomen terecht dat er de
laatste jaren uitvoerig onderzoek is gedaan naar
de geschiedenis van de Molukkers in Nederland
en het is verheugend dat in dit boek de aandacht
op onze ... provincie wordt gericht. Tenslotte zijn er
van de ruim 12.000 Molukkers die zestig jaar
geleden in Nederland arriveerden 1.100 in Zee
land terechtgekomen. Het ging voornamelijk om
ex-KNIL-militairen en hun
arbeidsmarkt voor de Molukkers bereikbaar wer
den. De loopbaan van het (oud-)Tweede Kamerlid
John Lilipaly is in dit verband illustratief.
... Molukkers in Zeeland is een gedegen studie,
waarin de Molukse geschiedenis in de provincie
tot in de details wordt beschreven. Gebaseerd op
uitgebreid onderzoek van mondelinge en schrif
telijke
Westkapelle: opvangkamp voor Molukkers
Op 21 maart 1951 komen de eerste Molukse gezinnen aan in
Nederland. Het zijn de politieke problemen in Indonesië die hen
naar hier brengen. De gezinnen worden ... ondergebracht in diverse
woonoorden, waaronder het kamp Westkapelle. Daar vindt als
tragisch dieptepunt de beschieting op het kamp plaats, waarbij
enkele Molukkers gewond raken.
ONZE REIS DOET ONS VERLANGEN NAAR
THUIS. MOLUKKERS IN ZEELAND
MOLUKKERS IN ZEELAND
... In Westkapelle werd op 21 maart 2011 een monument onthuld, ter nagedachtenis aan het feit dat precies 60
jaar geleden Molukkers in Nederland aankwamen. Op het monument aan de dijk staat de tekst
schietpar
tij en een zwarte bladzijde in de geschiedenis. 'Het is
geen plek waar de vlag in top moet', zegt hij over het
monument. Zij doelen hiermee op het schietincident
van 1956. De Molukkers werden in ... was. Dit gevoegd bij de honger die er in de
kampen heerste, leidde tot verzet. Ze deden inkopen
zonder de rekening te betalen. Op de bonnen schre
ven de Molukkers: 'Afrekening met de regering', of
dorpelingen hadden
de Molukkers altijd goed contact', vertelt Pelpina. Het
verleden maakte haar tot wie ze nu is. Een strijdbare
vrouw die nog steeds politiek actief is om ervoor te
zorgen dat het Molukse ... Begin jaren zestig werden er speciale woonwijken
gebouwd voor Molukkers in Nederland, ook in Mid
delburg en Souburg. Alex Soplantila uit Vlissingen
is geboren in kamp Vught en opgegroeid in kamp
Molukkers in Zeeland, 1951-2009
(Utrecht/Middelburg: Museum
Maluku, 2009) 217 pag.; ill., foto's;
ISBN 978-90-74352-16-1.
... Deze overzichtsstudie over de tijd dat
de Molukkers in Zeeland verblijven tot
heden, is opgedeeld in twee stukken: de
kampen en de wijken. Het eerste deel
handelt onder meer over aankomst,
opvang, de
lang van 'oral history'. Zo zou bijvoorbeeld
ook het kamp voor Zuid-Molukkers bij het
voormalige Havendorp nog eens beschre
ven moeten worden.
als de schilder Mondriaan in
Domburg, de Tweede Wereldoorlog, Zeeuwse
Molukkers en de Februarirampl953.
Tweede Wereldoorlog, Zeeuwse
Molukkers en de Watersnood van 1953.
Archeologisch onderzoek Oostburgse Molukkers
... ging om het
Molukkerskamp Wilgenhof of Wilgenoord. Oostburg
telde drie Molukkerskampen. Dit driehoekige kamp werd
vanaf 1951 gebruikt voor de opvang van Molukkers en
was voorheen bestemd voor de
de
Molukkers huizen toegewezen in een van de drie Molukse woonwijken
op Walcheren. Soms vind je in Zeeland nog iets van de oude barakken
terug. Zo zijn in Koudekerke en Serooskerke de voormalige
'Vreemd' erfgoed Het voormalige, voor de opvang van Molukkers bestemde,
... voorstelling
'De vrouwen van kamp Westkapelle' zal daarbij voor
Zeeland onmiddellijk denken aan de Molukkers.
Er zijn verschillen tussen etnische groepen en dat
heeft ook te maken met beeldvorming. In de
jaren 70 werd negatief gesproken over Molukkers,
in de jaren 80 waren het de Surinamers die het
niet goed
zich achtergesteld voelen. Het is een on
derwerp dat in onze tijd nog steeds actueel
is, maar dan ten aanzien van andere
bevolkingsgroepen. De laatste jaren zijn de
Molukkers in Nederland intensief
In de rubriek Nieuwe uitgaven bespreekt
Johan Francke een boek over een ander
conflict met Molukkers, enkele jaren later
in Westkapelle.
... De Molukkers, veelal afkomstig van
Ambon, wonen al meer dan vijftig jaar in
Nederland. Na de onafhankelijkheidsstrijd
van Indonesië (1945-1949) konden deze
trouwe dienaren van het Nederlandse
februari tot juni 1951 werden er ongeveer
12.500 Molukkers naar Nederland overge
bracht en in kampen, kazernes, kloosters
en dergelijke gehuisvest.
... derge
lijke. Het merendeel van de Molukkers
gedroeg zich echter correct.
ontwaardigd over het optreden van sommi
ge Ambonezen in Middelburg. Hij vreesde
voor een slechte naam van de Molukkers
en voor afbreuk aan de zaak der Zuid-
Molukken.
Zuid-Molukkers, onze trouwe bondgenoten
in het voormalige Nederlands-lndië, nog
lang niet opgelost.
de
Duitse Rote Armee Fraktion en die van de
Molukkers is echter weinig doordacht
omdat wel de middelen maar niet het doel
zijn te vergelijken. De rest van het hoofd
stuk biedt de lezer onvoldoende ... Na aankomst in Nederland gaat de situatie
voor de Molukkers er eigenlijk voortdurend
op achteruit. Eerst worden de KNIL-militai-
ren uit hun rang gezet en vervolgens geza
menlijk in kampen (de
zelf gaat Sakkers niet
dieper in op de verschillende manieren
waarop de overheid de Molukkers in de
'woonoorden' benaderde, terwijl dat toch
een goede invalshoek zou zijn geweest om
het probleem te ... analyseren. Onduidelijk
blijft ook welke idealen de Molukkers er
over de
escalatie van de problemen die
ontstonden met de Molukkers in het
kamp in Westkapelle en beschrijft
hoezeer de toenmalige overheid daarin
de hand had.
zogenaamd Zwitsersbarakkenkamp van de
Dienst Uitvoering Werken (DUW). Hier
woonden arbeiders die werkten aan de
droogmaking van Walcheren. Na 1952 wer
den in dit barakkenkamp Zuid-Molukkers
gehuisvest.
Zwitsers barakkenkamp (links midden) werd vanaf 1945
gebruikt voor DÜW-arbeidersen Vanaf 1952 werd het de
behuizing voor naar Nederland gerepatrieerde Zuid-Molukkers
Zwarte blokjes daarboven: het
gaan vechten, hebben hun herinneringen ook laten vastleggen. Omgekeerd beschikt
het archief over de verhalen van Molukkers die na de onafhankelijkheid van
Indonesië in Zeeuwse kampen en wijken terecht
geweest om de
zeewering te verstevigen. De Molukkers,
pas in Nederland en ondergebracht in de
oude DCIW-kampen Vliegveld en Haven
dorp, staken hierbij een handje toe. Een
ploeg van de studentenvereniging
de eerste generatie Molukkers in
Zeeland.
Op de valreep lees ik in de krant over acties van ver
ontwaardigde Molukkers en Indische groepen die vinden
dat de viering van 400 jaar VOC een al te feestelijk
tintje dreigt te krijgen. Ik kan me
salsainvloeden en bestond uit zes Molukkers en
twee Nederlanders. Door deze overwegend Molukse samen
stelling van de band is een vergelijking met Massada gemak
kelijk gemaakt. Niet alleen het muziekgenre op zich
elkaar, maar ook van 'typische' Vlis
singse figuren die door Gerard Jacobs
binnengehaald werden en voor een borrel
tje wel wilden poseren. Ook Molukkers, in
de jaren vijftig van de vorige eeuw gerepa
- Gebeurtenissen, bijvoorbeeld evacuatie tijdens de Tweede Wereldoorlog, Zeeuwse Indiëgangers,
de komst van vreemdelingen (o.a. Molukkers) in Zeeland (Watersnood 1953 bewerkt)
invalkracht, bij kinderdagverblijven. Zijn foto's hebben meestal te maken met de geschiedenis
en de cultuur van Molukkers. Saudara, zijn meest recente tentoonstelling gaat over de generatie
Molukkers die naar
an Malawauw, Saudara; portretten en levens)-
verhalen van oudere Molukkers. Middelburg,
1998. Isbn 90-74038-03-4. Prijs: 22,50.
... Jan Malawauw portretteerde tweeëndertig ou
dere Molukkers in Nederland: prachtige, karakte
ristieke foto's van mensen met een gezicht als
een landkaart. Op de tentoonstelling zijn behalve
de