oude
Slaake" had gelegen om de grenzen vast te
stellen van de aanwassen van Nieuwerkerke
(voor Arnemuiden) en die van 's-EIeer
Arendskerke, genaamd Sint Joosland. Voor de
landaanwinning was de ... aanslibbing een zaak
van belang, voor de scheepvaart daarentegen
funest. Omstreeks 1600 was de vermaarde
rede van Arnemuiden zozeer verland, dat de
verschillende geulen voor grote schepen niet
meer bevaarbaar
In maart van dit jaar was het 400 jaar geleden dat de Prins van Oranje aan Arnemuiden
stadsrechten verleende. Hiermee gaf hij uiting aan zijn erkentelijkheid voor de loyaliteit
waarmee Arnemuiden ... Bij dit privilege kreeg Arnemuiden het recht wallen en vesten aan te leggen, week- en jaar
markten te houden en nog enkele andere voorrechten. Het belangrijkste echter was, dat
het plaatsje werd
Arnemuiden - Kraaijenholseweg (afb.
24-25)
... Tijdens een verkenning in het voorjaar
van 1 986 werd op de pas geploegde ak
ker van A. Louwerse aan de Kraaijenhol-
seweg in de gemeente Arnemuiden een
omvangrijke concentratie baksteenpuin
en
Een lid vroeg me welke betekenis toch he^ft de in
't bouwland staande STENEN PAAL bij de spoorbrug over
het Arnekanaal bij ARNEMUIDEN
... Pit is een grenspaal van de ambachtsheerlijkheid Nieu-
werkerke, op de grens met de ambachtsheerlijkheid ICle-
verskerke. De ambachtsheerlijkheid Nieuwerkerke werd
door de stad Middelburg gekocht op
Sr zal vermoedelijk nog meer geschiedenis over deze
limietpaal bestaan, althans verband houdende met de heer
lijkheden EleverskerkeNieuwerkerke en Arnemuiden. Ze-
landia Illustrata vermeldt er een ... kaart van de destijds bestaande am
bachtsheerlijkheden in Nederland. (W.P.6e dr., p.647)«
In het gemeentearchief van Arnemuiden zullen vermoede
lijk kaarten te vinden zijn, terwijl ook het Rijksarchief
te
Stenen Grenspaal te Arnemuiden.
... De Heer J.A. Verplanke reageerde verrast op het
artikel over de stenen grenspaal van de ambachtsheer
lijkheid Nieuwerkerke in een perceel bouwland te Arne
muiden. Hij dacht altijd dat het een
bij Arnemuiden
Grenspaal ambachtsheerlijkheid Nieuwerkerke
... Ringrijdente Nieuw- en Sint Joosland
Uitwateringsduiker W\eu\N\anó (WIB)
Nieuwerkerke
van wie de boerderijen onder water waren
komen te staan, trokken met hun vee naar
de Markt van Arnemuiden.
... Luchtfoto van de onder water gelopen Suzan-
napolder vanuit het noorden gezien. Dwars
door de polder loopt de Sloedam, met bovenop
de spoorlijn. Achter de Suzannapolder liggen
de polders Nieuwerkerke
Poldersedijk) doorbrak ter
hoogte van de schaapskooi. (Zeeuws Archief,
Archief Gemeente Arnemuiden
... Nieuwerkerke en Suzanna rijden. Nog in
1952 hadden de polderbesturen de wegen
in hun polders laten asfalteren. De schade
die het werkverkeer veroorzaakte, was zo
heerlijkhe
den Nieuwerkerke en Mortiere [het oude
verdronken Arnemuiden], de paar hectare
die er nog over van waren. Bovendien ging
in 1579 de rechtspraak, in de Katholieke
... Het galgenveld van Arnemuiden
Het Arnemuiden uit de zestiende eeuw
nam in welvaart toe, de handel en koop
vaardij floreerden door de gunstige ligging
aan de Westerschelde en het Sloe.
... Uiteindelijk werd de situatie om overstro
mingen uit te sluiten steeds moeilijker,
waardoor in 1438 werd besloten een stuk
grond aan te kopen van het hoger gelegen
Nieuwerkerke in de Oosthoek van
De heer van Nieuwerkerke steunde de
kerk en de armen van Arnemuiden en hij
stond bekend als opvallend gul.
... Naast zijn bestuurswerkzaamheden was
Radermacher zakenman. Zijn activiteiten
in polderprojecten leverden hem geen
windeieren op. Op zijn initiatief ontstond bij
Arnemuiden een tweetal landwinningen
Het tegenwoordige Arnemuiden (in de
vijftiende eeuw aangeduid als "nieuw
Arnemuiden") is gebouwd op de zoge
noemde Oostdijk in de parochie van
Nieuwerkerke. De Oostdijk was wat nu
...
werkerke. Dit dorp lag vroeger tussen
Arnemuiden en Kleverskerke. De
parochiekerk te Nieuwerkerke was
gewijd aan Sint Jan Baptist (Johannes
de Doper). Pas na 1545 werd de kerk
Het middeleeuwse kerkgebouw, afgebroken in 1857, overheerste het silhouet van Arnemuiden. (Foto ZA. ZG, Zl, II, 28)
... van Nieuwerkerke afgebroken. De laat
ste muren en de toren werden in 1591
weggeruimd. Het puin werd gebruikt voor
de versterkingswerken aan de zeedijk
aan het Sloe. Nieuwerkerke bleef nog
eeuwen
te Nieuwerkerke. Daarop
verleende het stadsbestuur van Middel
burg de inwoners van Arnemuiden toe
stemming om in 1546 het heilig crisma
over te brengen uit de kerk van Nieuwer
kerke naar de kapel te ... Midden in Arnemuiden, dichtbij of zelfs
in de kruiskerk, stond eertijds een teer
stoof. Deze diende voor de lijnbaanhou
ders. Er waren toen wel vijf lijnbanen in
Arnemuiden. Het bouwen van schepen
op
Het was de naam van een stuk grond tussen Middelburg en Arnemuiden.Op een
wat jongere tiendkaart afkomstig uit het familiearchief van de bekende
adellijke familie Schorer stond hetzelfde stuk grond ... Op een moderne kaart.gemaakt na de recente verkavelingvinden we de akker
terug tussen de Kraayenholtseweg en de Arnemuidse sprink in de gemeente
Arnemuiden.De tegenwoordige eigenaar is Dhr
terrein.De gracht had een wis
selende breedte van 5 tot 8 meter en was op het diepste punt tot 2.75
roeter -N.A.P. uitgegravenEen tweede zoeksleuf in de richting van het
voormalige dorp Nieuwerkerke leverde ... .a. holle stelen
van koekepannen van rood aardewerk)Aangezien geen majolica en ander 17de-
eeuws aardewerk is aangetroffen,heeft het gebouw waarschijnlijk hetzelfde
lot ondergaan als de kerk van Nieuwerkerke
, Grijpskerke
en Poppendamme, Hoogelande, Buttinge, Brigdamme, Noordmonster en
het Seisambacht, Sint Laurens, Hayman, Arnemuiden en Nieuwerkerke.
Op Walcheren zijn er dus veel financiële gegevens te achterhalen
Nieuwerkerke
s. ca. 1300
... (Oud-)Arnemuiden
voor 1235
van Middelburgse stadam-
bachten en commissaris van de desolate boedels. Hij kocht
in 1670 de heerlijkheid Nieuwerkerke bij Arnemuiden
en mocht zich daarom ambachtsheer noemen11. In 1679
verwierf hij de ... heerlijkheid Domburg. Zijn dubbele titel
behield hij slechts een jaar, want al in 1680 verkocht hij
Nieuwerkerke. Van de Perre overleed in 1685.
Van totale verwoesting of afbraak van kerk horen we in deze periode zelden. In 1545 wordt beslo
ten de parochiekerk in het Walcherse Nieuwerkerke als zodanig op te heffen, en haar functies te
doen ... overgaan op de kapel van Arnemuiden. Nadien wordt de kerk gedeeltelijk afgebroken, en de
laatste stenen worden in 1591 en 1594 aangewend voor de versterking van Arnemuiden (24). De
kerk van Brigdamme wordt
een predikant mag beroepen, doch daarvoor moet het nabije Arnemuiden van de twee
predikanten er één afstaan (129).
... van Lodewijk Napoleon (132). Zonnemaire en Bommenede zouden
moeten samengaan, evenals de gehuchten Nieuwerkerke, Duivendijke, Brijdorpe, Klaaskinder-
kerke en Looperskapelle. Een nieuwe kerk zou moeten
vand havenedat Jan Span-
naghels ende sijn medeplegers utdeden, want zij selve niet
werckë en wilde." Er worden vermeld inNieuwerkerke 2
Cleewerskerke 3Ts. Alaerdskerke 2Arnemuiden aan de
zuidzijde 3
Haven. In 1486 werden er te Arnemuiden verteringen
gemaakt, toen men liet leggen eener nieuwe haven beraamde.
... In 1483 gingen er naar Arnemuiden //om 't leenland te
visiteeren, dat Jan Woutersz. toe placht te hooren, omdat
de stede hare electie daaruit nemen wilde."
Nieuwerkerke. Zie Arnemuiden.
Nieuwerkerke. De. partij ambacht, die aangekocht werd van
Boudewijn, bastaard van Bourgondië, was groot bij de breedte
168 gemeten 58 roeden, steenschietens 52t geniet 58 roeden.
Daarbij behoorde ook ... de molen staande te Arnemuiden op
't westeinde aan den berm van den dijk." De koop geschiedde
voor 641 -.9:9: 12 rekening 1508. Om dit ambacht tot
van de heerlijkheden Kleverskerke
en deze landen zijn, even als die van Schellag, van Nieu-
werkerke en Arnemuiden laag en veel minder voor goed bouw
land geschikt dan menige andere streek. De wegen ... schorren opgewassen langs die van Noord
monster en Nieuwerkerke en hoewel de landen oud zijn, zou
het wel kunnen gebeurendat het zeewater daar later de
gronden nog bedekte toen het grootste deel aan den west
Arnemuiden gelegen, vleide
men er zich zeker met eene schoone toekomst, doch deze is
nooit verschenen en thansdoor Middelburgs derde haven
van zijne vroegere gemeenschap in oude tijden geheel afge
scheidenligt ... Den tweeden berg van Kleverskerke, althans dien ik voor
een gewezen berg houdzal ik later vermelden bij die van
Nieuwerkerke.
Gemeente Arnemuiden.
... 51. heerlijkheid nieuwerkerke.
Nieuwerkerke had een kerkdorp, dat, blijkens zijn naam,
jonger was dan het oude Arnemuiden dat nu niet meer be
staat. Het was nooit een dorp van beteekenis. Yan Citters
plaatst de indijking Zelandia ... ïllustrata, dl. I, blz 774 eerst
in de 14e eeuw; de vlucht van Nieuw-Arnemuiden moest het
tegenhoudenzoowel als zij Kleverskerke tegenhield. Men
kan u de plaatswaar het dorp gelegen heeftnog zeer goed
Opmerkelijk is hetdat er langs dezenthans afgelegen
weg en dus ook langs den berg een voetpad liepdat in
vroegere jaren leidde naar Nieuwerkerke en naar de Middel-
burgsohe Dampoort, het aloude ... 54. HEERLIJKHEID NIEUWERKERKE.
De Lemmel omspoelde het geheele zuidoostelijk deel vai
Walcherenvan Zandijk 3) langs de gronden van Klevers
kerkeNieuwerkerke of den OosthoekOud-Arnemuiden er
.
De kerk van Welsinge komt voor op de kaart van Nieuwerkerke
Arnemuiden enz. van 1511 3) en bovendien op een kaartje van Le-
vinus Ruete van 1568 vroeger ter griffie van Goes berustende.
De afbeelding ... Arnemuiden in de 16e en 17e eeuw, is
ons daarvan eene afbeelding bewaard gebleven van lateren tijd
in eene plaatvoorstellende de binnenkomst aldaar van Z. H.
prins Willem Y met de vorstelijke familie den 18
hielden
wij ons daarvan overtuigd na een later en opzettelijk onderzoek
en vergelijking van het bekende terrein der gewezen kerk en
begraafplaats van Nieuwerkerke onder Arnemuiden.
der oude paro
chiekerk van Nieuwerkerke in de kapel van St. Maarten bene
den den dijk." De plaats van het kerkhof leeren wij kennen
uit den overlooper van Mortiere in het archief van Arnemuiden
terwijl ... na 1440 en 3° op het tegenwoordige Arnemuiden op den
Oosthoek na 1462.
Aan het zuideinde van de heerlijkheid Arnemuiden of tus-
schen deze en de heerlijkheid Mortierebezat de heer van
Nieuwerkerke nog een klein gedeelte eigendom, wat in 1748
aan de gerechtigden van de ... üe kaart van Nieuwerkerke, Oud-Arnemuiden,
den Hajman en We 1 singewaarop de-
loop der Arne enz.
Middelburg, //van den jare 1530 den 5 November
was den weg van Middelburg en Arnemuiden zeer vol gaten,
zoo dat grootte armoede geschiedde, dat jammer was. En wij
met ons 12 hooftmannengemaakt bij den Staten ... genoemde hoofdlieden. Deze mochten buiten
dien te hunner hulp nemen, zooveel rijs- en dijkwerkers, spitters
enz., als zij naar urgentie van het werk zullen behoeven, enz.
De ingezetenen van Nieuwerkerke en
verschillende tijden tot
stand gekomen indijkingen van Noordmonster en Nieuwerkerke ten
noorden en die van Hayman en Mortiere ten zuidenkan immers
van een gegraven kanaal aldaar moeielijk sprake zijn. 3) Loopende ...
in verschillende richtingen tusschen de dijken of wallen van
genoemde heerlijkheden, kwam de Arne bij oud-Arnemuiden
in den Lemmel en werd later en ook nu nog beschouwd als
de grens tusschen de oost
Op den oosthoek van Nieuwerkerke is men Nieuw-Arnemuiden
toen meestal als de. Oostelijk bekend, vooral na 1462 begonnen
te bouwen. /'Ende siclitent"1 zegt Reijgeesbeug //heeft men
begonnen te ... daartoe in
1493 ongeveer de helft en in 1508 bijna al het overige van
het ambacht Nieuwerkerke met den oosthoekbevattende den
grond, waarop Nieuw-Arnemuiden gebouwd was. Eerst na de
Vervolgens kwam er nog eene inundatie voor op 5 November
1530 toen de dijk tusscken de oude haven van Middelburg en
Arnemuiden doorbrak //waeraf "t landeer 't beversclit was wel
drie weken bezouten ... was.11 Blijkens de stadsrekeningen van
Middelburg had de molen op den dijk te Arnemuiden tijdens
die inundatie vier weken stilgestaan.
Arnemuiden,
die het kleine schor in eigendom bezat en tusschen de am
bachten Nieuwerkerke en Kleverskerke. Bovenbedoelde kreek
den Veerschen dijk dicht genaderd zijnde, nam haar loop noord
waarts langs dien ... Maurits, als markies van Veere. x) Tusschen dit groote sclior
en cle Veersche poort te Arnemniden vond men nog een kleiner,
bekend als liet //Gors van Arnemuiden" 2) en van eerst ge
noemd schor
werken bij Arnemuiden en in die van 1625
nog 899 8 3 6.
... Het zuidwestelijk deel van die houwers tegen het haventje
van Arnemuiden werd weldra door opslibbing als houwer onbruik
baar en door de stad Middelburg in een poldertje herschapen
dat nu nog onder
DE GRONDEN BEWESTEN ARNEMUIDEN.
... Aan de westzijde van Arnemuiden werd in den hoek, ge
vormd door den dijk van Walcheren en den wal van Arnemui
den ter plaatse, waar in A begin der 16e eeuw een scheepsdok
bestaan heeft, in 1661 het
De Heerlijkheid Mortiere 275
De Heerlijkheid en Parochie van Ar
nemuiden (Oud Arnemuiden) 279
Het tweede Arnemuiden in Mortiere 283
De kaart van N ieuwerkerke, Oud-Arne
muiden den Hay man en Welzinge ... De Heerlijkheid Nieuwerkerke. 298
53. Nieuwerkerke.
... 54. Nieuwerkerke.
Nieuwerkerke. Deze laatste parochie
is vermoedelijk gesticht kort na den ondergang van het nabij
gelegene Oud-Arnemuiden (Kesteloo, Arnemniden bladz. 4).
De parochie van Nieuwerkerke was dan eene dochter van die ... van Nieuwerkerke gebouwd werd.
De zetel der parochie van Nieuwerkerke werd in 1545 naar
Nieuw-Arnemuideu overgebracht (Kesteloo - trnemüiden
bladz. 51).
Er gingen gecommitteerden naar Arnemuiden om te infor-
meeren naar de limietscheiding' tusschen //Cleophas- of Klevers-
kercke" en Nieuwerkerke, 1679.
... Aan Johannes Verschuere werd 5 betaald voor vacatiën
tot de limietscheiding te doen tusschen KleverskerkeNieuwer
kerke en Oud-Arnemuiden 1681.
Per transport 21792
Oud-Arnemuiden Mr. Marcus de la Palma
... Tegen de voogden der weezen van Mr. Cornelis Pompe
werd eene rechtsvordering ingesteld over de betaling der koop
som van de heerlijkheid Nieuwerkerke, 1683. Er werd£ 6 9
terugontvangen wegens
Door het droog worden der aan weerszijden der Arne
gelegen gronden, zijn aan de oost- en noordzijde de am
bachten Nieuwerkerke en Noordmonster, en aan de zuid- en
westzijde Arnemuiden (Oud) en de ...
schrijving vindt van de Kaart van Nieuwerkerke, Oud-Arnemuiden,
Den Hayman en Welsinge, waarop de loop der Arne, enz.", met een
verkleinde copie van die kaart tegenover blz. 288 en vervolgens blz. 295,
en
Ambagt Nieuwerkerke (Herken) van lateren tijd is, en in
dien mond, met zijnen Oosthoek en verdere aanslikkingen
(daar het jegenwoordig Arnemuiden op gevonden wordt)
de Mortier en het Nieuwland ... , allengskens is opgewassen en
bedijkt, welke moerassen in de steenrode onder den naam
van Arnemuiden voorkomen in dier voege, dat het Vak, op
de kaart van Hattinga genoemd Nieuwerkerke, grootendeels
met Mortier