Gemeente Arnemuiden. ... 51. heerlijkheid nieuwerkerke.

van de heerlijkheden Kleverskerke en deze landen zijn, even als die van Schellag, van Nieu- werkerke en Arnemuiden laag en veel minder voor goed bouw land geschikt dan menige andere streek. De wegen ... schorren opgewassen langs die van Noord monster en Nieuwerkerke en hoewel de landen oud zijn, zou het wel kunnen gebeurendat het zeewater daar later de gronden nog bedekte toen het grootste deel aan den west

Aan het zuideinde van de heerlijkheid Arnemuiden of tus- schen deze en de heerlijkheid Mortierebezat de heer van Nieuwerkerke nog een klein gedeelte eigendom, wat in 1748 aan de gerechtigden van de ... üe kaart van Nieuwerkerke, Oud-Arnemuiden, den Hajman en We 1 singewaarop de- loop der Arne enz.

Op den oosthoek van Nieuwerkerke is men Nieuw-Arnemuiden toen meestal als de. Oostelijk bekend, vooral na 1462 begonnen te bouwen. /'Ende siclitent"1 zegt Reijgeesbeug //heeft men begonnen te ... daartoe in 1493 ongeveer de helft en in 1508 bijna al het overige van het ambacht Nieuwerkerke met den oosthoekbevattende den grond, waarop Nieuw-Arnemuiden gebouwd was. Eerst na de

Ambagt Nieuwerkerke (Herken) van lateren tijd is, en in dien mond, met zijnen Oosthoek en verdere aanslikkingen (daar het jegenwoordig Arnemuiden op gevonden wordt) de Mortier en het Nieuwland ... , allengskens is opgewassen en bedijkt, welke moerassen in de steenrode onder den naam van Arnemuiden voorkomen in dier voege, dat het Vak, op de kaart van Hattinga genoemd Nieuwerkerke, grootendeels met Mortier

De Heerlijkheid Mortiere 275 De Heerlijkheid en Parochie van Ar nemuiden (Oud Arnemuiden) 279 Het tweede Arnemuiden in Mortiere 283 De kaart van N ieuwerkerke, Oud-Arne muiden den Hay man en Welzinge ... De Heerlijkheid Nieuwerkerke. 298

53. Nieuwerkerke. ... 54. Nieuwerkerke.

Nieuwerkerke. Deze laatste parochie is vermoedelijk gesticht kort na den ondergang van het nabij gelegene Oud-Arnemuiden (Kesteloo, Arnemniden bladz. 4). De parochie van Nieuwerkerke was dan eene dochter van die ... van Nieuwerkerke gebouwd werd. De zetel der parochie van Nieuwerkerke werd in 1545 naar Nieuw-Arnemuideu overgebracht (Kesteloo - trnemüiden bladz. 51).

Er gingen gecommitteerden naar Arnemuiden om te infor- meeren naar de limietscheiding' tusschen //Cleophas- of Klevers- kercke" en Nieuwerkerke, 1679. ... Aan Johannes Verschuere werd 5 betaald voor vacatiën tot de limietscheiding te doen tusschen KleverskerkeNieuwer kerke en Oud-Arnemuiden 1681.

met de vorming van het wat verder oostwaarts in de heerlijkheid Nieuwerkerke gelegen, nu van de naamgevende Arne feitelijk gescheiden, Nieuw-Arne- muiden omstreeks 1462 is begonnen. Dit derde Arnemuiden ... DE SMALSTAD ARNEMUIDEN

der oude paro chiekerk van Nieuwerkerke in de kapel van St. Maarten bene den den dijk." De plaats van het kerkhof leeren wij kennen uit den overlooper van Mortiere in het archief van Arnemuiden terwijl ... na 1440 en 3° op het tegenwoordige Arnemuiden op den Oosthoek na 1462.

Haven. In 1486 werden er te Arnemuiden verteringen gemaakt, toen men liet leggen eener nieuwe haven beraamde. ... In 1483 gingen er naar Arnemuiden //om 't leenland te visiteeren, dat Jan Woutersz. toe placht te hooren, omdat de stede hare electie daaruit nemen wilde."

enkele bedrijven, vrnl. in verband met de uitrusting van schepen, en ook de zoutnering, werden aan Arnemuiden toegestaan. Wel werd nog in 1538 enige ver lichting verkregen, maar een poging om door betaling ... van een aanzienlijke som gelds van Karei V ontkoming aan het Mid delburgse juk te verkrijgen faalde1). Was het wonder dat Arnemuiden op het eerste gerucht van de opstand, die de hoofdstad hardnekkig de

Door het droog worden der aan weerszijden der Arne gelegen gronden, zijn aan de oost- en noordzijde de am bachten Nieuwerkerke en Noordmonster, en aan de zuid- en westzijde Arnemuiden (Oud) en de ... schrijving vindt van de Kaart van Nieuwerkerke, Oud-Arnemuiden, Den Hayman en Welsinge, waarop de loop der Arne, enz.", met een verkleinde copie van die kaart tegenover blz. 288 en vervolgens blz. 295, en

stad op staet" eene zoutkeet te bouwen. In 1723 behoorde deze zoutkeet, welke stond tus- schen „het Gerechte dezer stad en de vaart naar Arnemuiden met het polderken land daar annex", aan de kleindochter ... Nieuwerkerke in erfpacht was verkregen1), maar ook nog tot een stuk van het schor „ten noord-oosten van haar afgedijkt polderken gelegen", hetgeen toen reeds door de sociëteit der Zaagmolens van den Heer van

Opmerkelijk is hetdat er langs dezenthans afgelegen weg en dus ook langs den berg een voetpad liepdat in vroegere jaren leidde naar Nieuwerkerke en naar de Middel- burgsohe Dampoort, het aloude ... 54. HEERLIJKHEID NIEUWERKERKE.

werken bij Arnemuiden en in die van 1625 nog 899 8 3 6. ... Het zuidwestelijk deel van die houwers tegen het haventje van Arnemuiden werd weldra door opslibbing als houwer onbruik baar en door de stad Middelburg in een poldertje herschapen dat nu nog onder

Vervolgens kwam er nog eene inundatie voor op 5 November 1530 toen de dijk tusscken de oude haven van Middelburg en Arnemuiden doorbrak //waeraf "t landeer 't beversclit was wel drie weken bezouten ... was.11 Blijkens de stadsrekeningen van Middelburg had de molen op den dijk te Arnemuiden tijdens die inundatie vier weken stilgestaan.

DE GRONDEN BEWESTEN ARNEMUIDEN. ... Aan de westzijde van Arnemuiden werd in den hoek, ge vormd door den dijk van Walcheren en den wal van Arnemui den ter plaatse, waar in A begin der 16e eeuw een scheepsdok bestaan heeft, in 1661 het

Nieuwerkerke had een kerkdorp, dat, blijkens zijn naam, jonger was dan het oude Arnemuiden dat nu niet meer be staat. Het was nooit een dorp van beteekenis. Yan Citters plaatst de indijking Zelandia ... ïllustrata, dl. I, blz 774 eerst in de 14e eeuw; de vlucht van Nieuw-Arnemuiden moest het tegenhoudenzoowel als zij Kleverskerke tegenhield. Men kan u de plaatswaar het dorp gelegen heeftnog zeer goed

Per transport 21792 Oud-Arnemuiden Mr. Marcus de la Palma ... Tegen de voogden der weezen van Mr. Cornelis Pompe werd eene rechtsvordering ingesteld over de betaling der koop som van de heerlijkheid Nieuwerkerke, 1683. Er werd£ 6 9 terugontvangen wegens

De Lemmel omspoelde het geheele zuidoostelijk deel vai Walcherenvan Zandijk 3) langs de gronden van Klevers kerkeNieuwerkerke of den OosthoekOud-Arnemuiden er

Arnemuiden, die het kleine schor in eigendom bezat en tusschen de am bachten Nieuwerkerke en Kleverskerke. Bovenbedoelde kreek den Veerschen dijk dicht genaderd zijnde, nam haar loop noord waarts langs dien ... Maurits, als markies van Veere. x) Tusschen dit groote sclior en cle Veersche poort te Arnemniden vond men nog een kleiner, bekend als liet //Gors van Arnemuiden" 2) en van eerst ge noemd schor

. De kerk van Welsinge komt voor op de kaart van Nieuwerkerke Arnemuiden enz. van 1511 3) en bovendien op een kaartje van Le- vinus Ruete van 1568 vroeger ter griffie van Goes berustende. De afbeelding ... Arnemuiden in de 16e en 17e eeuw, is ons daarvan eene afbeelding bewaard gebleven van lateren tijd in eene plaatvoorstellende de binnenkomst aldaar van Z. H. prins Willem Y met de vorstelijke familie den 18

Middelburg, //van den jare 1530 den 5 November was den weg van Middelburg en Arnemuiden zeer vol gaten, zoo dat grootte armoede geschiedde, dat jammer was. En wij met ons 12 hooftmannengemaakt bij den Staten ... genoemde hoofdlieden. Deze mochten buiten dien te hunner hulp nemen, zooveel rijs- en dijkwerkers, spitters enz., als zij naar urgentie van het werk zullen behoeven, enz. De ingezetenen van Nieuwerkerke en

in Mortiere, ter grootte van 8 gemeten 119J^ roeden, niet anders geweest dan het terrein, waarop het tweede Arnemuiden in Mortiere gevonden werd, en dat op de vorengenoemde kaart van Nieuwerkerke, Oud ... - Arnemuiden, den Haijman en Welsinge, a° 1511, begrensd werd door ,,den Arendijck Arnedijk op de zuijdzijde van de havene", ten oosten, den „zeedijck leggende in de Ambachtsheerlijckheid Arnemuijden" ten zuiden

4. Arnemuiden Nieuwland en terug, 1644-1871/72. ... 10. Nieuwerkerke, Nieuw Sint Jooslandpolder Zuid-Beveland, 1644-1704.

hielden wij ons daarvan overtuigd na een later en opzettelijk onderzoek en vergelijking van het bekende terrein der gewezen kerk en begraafplaats van Nieuwerkerke onder Arnemuiden.

verschillende tijden tot stand gekomen indijkingen van Noordmonster en Nieuwerkerke ten noorden en die van Hayman en Mortiere ten zuidenkan immers van een gegraven kanaal aldaar moeielijk sprake zijn. 3) Loopende ... in verschillende richtingen tusschen de dijken of wallen van genoemde heerlijkheden, kwam de Arne bij oud-Arnemuiden in den Lemmel en werd later en ook nu nog beschouwd als de grens tusschen de oost

vand havenedat Jan Span- naghels ende sijn medeplegers utdeden, want zij selve niet werckë en wilde." Er worden vermeld inNieuwerkerke 2 Cleewerskerke 3Ts. Alaerdskerke 2Arnemuiden aan de zuidzijde 3

kaart van Nieuwerkerke, Oud Arnemuiden, den Haijman en Welsinge, waarop de loop der Arne a° 1511 2Op de kaart van J. van Deventer komt Arnestein niet voor, wel op kaarten uit de 17e eeuw, zooals op de

„In de Oostwatering bevinden zich haymangronden onder „Nieuwerkerke, Zandijk, Brigdamme. Overdamme en in 't „Seys-ambacht." ... „Toen de stad zich ontwikkelde, maakte men in de slikken „der Arne, aan den Oostkant, dijken voor eene haven naar „Arnemuiden, dat is naar de toenmalige reede, en uitgebreide „schorren, alle in den

Nieuwerkerke. De. partij ambacht, die aangekocht werd van Boudewijn, bastaard van Bourgondië, was groot bij de breedte 168 gemeten 58 roeden, steenschietens 52t geniet 58 roeden. Daarbij behoorde ook ... de molen staande te Arnemuiden op 't westeinde aan den berm van den dijk." De koop geschiedde voor 641 -.9:9: 12 rekening 1508. Om dit ambacht tot

Arnemuiden gelegen, vleide men er zich zeker met eene schoone toekomst, doch deze is nooit verschenen en thansdoor Middelburgs derde haven van zijne vroegere gemeenschap in oude tijden geheel afge scheidenligt ... Den tweeden berg van Kleverskerke, althans dien ik voor een gewezen berg houdzal ik later vermelden bij die van Nieuwerkerke.

Nieuwerkerke. Zie Arnemuiden.

4) Zie de Kaart Nieuwerkerke. Oud Arnemuiden. den Hayman en Welsinge, a° 1511. Inventaris Kaarten enz., door C. de Waard, blz. 16, no. 137. ... 2) De Kuststreek van het zuid-oostelijk deel van Walcheren in vorige tijden door A. Walraven en F. P. PolderdijkArchief Z. G. d. W.. 7e deel. 3e stuk. blz. 283, (Het tweede Arnemuiden in Mortiere).

verkoopvoorwaarden van Ritthem en Nieuwerkerke vertonen beide dezelfde clausule, die nadrukkelijk een economisch belang van Middelburg diende. Ingevolge een octrooi van de Staten van Zeeland behield Middelburg zich ... het recht voor om zoden benodigd voor het onderhoud van zijn trekdammen te betrekken van de buitendijken bij Ritthem en Nieuwerkerke. Bovendien reserveerde de stad de mogelijkheid voor zich om - wel

Nieuwerkerke ... Oud-Arnemuiden (Mortiere)

, welke thans den Oranjepolder uitmaken, in dien Arnemond zouden ontstaan zijn, is niet aannemelijk want wat is toch het geval Bijna overal in het ambacht Nieuwerkerke, evenals in den Oranjepolder, vindt ... Van af de monding der Arne dicht bij Arnemuiden noord- westwaarts tot aan den Kleverskerkschen weg is aan de hand van bovengenoemde kaart van J. van Deventer de loop der Arne met hare dijken op het

, Nieuwerkerke en Noordmonster. Het strekte zich in zuidelijke richting uit tot Middelburg en Arnemuiden, en bezat een oppervlakte van bijna 14.000 gemeten oftewel 5500 hectare. Landschappe-

noot 125). Hetzelfde geldt mogelijk ook nog voor het territoir van de op een onbekend moment vóór 1235 gestichte parochies Arnemuiden en Welzinge. Tot het ambacht Noordmonster zouden de latere parochies ... Kleverskerke en Nieuwerkerke nog kunnen hebben behoord.