Dit dorp, onder den naam van Oud-Vlissingen
bekend, lag niet ver van de duinen, die zich
van Westcapelle af, met geringe uitzonderingen
tot hier uitstrekten, zoodat het zandige strand
waarschijnlijk ... ingezetenen van
Walcheren verbindtenissen aan te knoopen en
een gestadigen doortogt over en weder noodza
kelijk maakte, zoodat ter bevordering daarvan
ter plaatse waar Oud-Vlissingen lagten dienste
der
Nu trachtte men alle nering aan Oud-Vlis-
singen te ontnemen, om die, benevens de in
gezetenen naar de nieuwe stad over te brengen,
zoodat Oud-Vlissingen schier geheel verlaten
werd, en omstreeks het ... De overblijfsels van Oud-Vlissingen zijn even
wel, na de opkomst en bloei der nieuwe stad,
nog langen tijd bewaard gebleven in een ge
hucht of voorstad, bestaande uit een groot aan
tal huizenwaarvan
gen eene belangrijke uitbreiding bekwamen, en
de weinige gebouwen, die nog van Oud-Vlissingen
over waren, moesten worden gesloopt en opgeruimd.
Walchersche overlooper volkomen overeen want men ont
moet daarop onder Oud Vlissingen, t Oostmolen of nieuwe leen, zijnde
de 8e. blok, groot 9 gem., 100 r., dus een a drie gemeten minder,
maar de ontbrekende
in Oud Vlissingen J) 20 gr.
... Westsouburg; en Oud Vlissingen werden in 1518 nog als aparte polders
geconsidereerd.
2) Westwateringdeze was, door het wegslaan der duinen onder Boonendijke
en omdat Oud Vlissingen met dezelve gecombineerd waswederom dijkhoudende
geworden.
In 1883 gevonden bij oud Vlissingen.
... In 1883 met
vonden bij Oud Vlissingen.
Tinnen kroes.
Vlissingen. Er werd 4 fi betaald voor drie wagensdie
met sparren en horden daarheen geweest waren als de sluis
aldaar inbreken wilde," 1513. Sint Jansgilde werd uitgezon
denom achter oud Vlissingen
Vlissingen, veel jonger dan het zoogenaamd Oud-Vlissingen
was oudtijds een eilandje, van Walcheren door de Wijtvliet
gescheiden en een overzetveer op de overliggende eilandjes.
Er is niets van bergen
Oud Vlissingen bezit, zooals wij opmerkten, geene bergjes meer
en evenmin het terrein van Domburg binnen of intra castéllum.
Vlissingen zelf was in oude tijden een eiland, dat men kon
omvaren; het zoogenaamde Oud-Vlissingen was daar zeker het
oudste, weinig gewichtige deel van. Dit eiland werd van
het overige dus door een
Heerlijkheid Oud-Vlissingen 56 514
dochterkerk van Oud-Vlissingen l)Tere werd in 1348 van
de parochie van Zandijk afgescheiden. Omtrent Zoutelande en
Krommenhoek ontbraken gegevensliet eerste ambacht komt
op de oudste steenrollen ... 0 Dat zal aanleiding hebben gegeven tot de zeker onjuiste voorstelling
van den Tegemooordigen Slaatdat de kerk te Nieuw-Vlissingen gebouwd
werd uit materiaal van die te Oud-Vlissingen.
3) Boene of Bone is een mansnaam. Hij komt ook voor ouder de hoeren
van Souburg en in den naam Bouendijke, een polderblok in Oud-Vlissingen
later eene heerlijkheid.
Blokken, In de stad verdwenen, 176.
Bonendijke in Oud-Vlissingen 8.
Brethem 150, 185.
werkloonen. De klerk
sloot zijn rekening met een nadeelig saldo. Ook de kleine
wateringen van West-Souburg en Oud-Vlissingen waren finan
cieel in de war. En de Westwatering zelf stond er niet veel
beter bij
Nu boomde men tusschen de ambachten van Oud-Vlissingen
en Westsouburg door, tot bij een kronkeling, op het kaartje
van Vlissingen van Van Deventbk te voorschijn tredend ter
plaatsewaar de ... Kesteloo Rek. Midd. II,
blz. 119. Deze is het schuitvlot van Oud-Vlissingen, in 1590 nog aangewezen
op een kaart van dat jaar en in 1611 weder verlegd en vernieuwd Zie Win
kelman, Plaatsbeschrijving van
Daar moest men tusschen twee blokken van Oud-Vlissingen
door. Zij heetten //het West- en het Oostmolen of Nieuwleen"
en doen vermoeden, dat de Wetering hier een restant vormde
van een vroeger ... naar het schuitvlot, ouder dan
de schuitevaart, die later in Oud-Vlissingen gevonden werd
den grooten watervloed van het
jaar 1396, die op verschillende plaatsen voorziening noodig
maakte 6), en west van de stad, voor Oud-Vlissingen zelfs
189 gemeten 481/2 roeden uitsloeg.
Deze vroonen waren: 1« partij: een weidje, groot 212 roeden, gelegen aan
de zuidzijde van 't dorp Oud-Vlissingen 2e partij 's Heeren hofstede of hooghuis
met 580 roeden in het Corn
1. '/De blok aan de westzijde Oud-Vlissingen-dorptusschen
den sprinkwatergank aan de oostzijde, den zeedijk west,
Stadsmolenwater zuyt en begint van zuiden inne. 9 ge
meten 260 roeden" 2).
5. Den blok, daar het dorp van Oud-Vlissingen in staatende
ligt allomme binnen den heerenweg sonder Ravesteyns-
ambacht, dat legt ten halven inne, beginnende van den
noordwesthoek inne. 110 gemeten
uitgebaggerd en in de poelen en putten te
hervinden als vroon gewordenniet van de grootte afgetrokken
land. Bij deze 376 gemeten 2341/a roeden van Oud-Vlissingen
moeten volgens de rekeningen van de jaren 1331
de grens tusschen het eerste en tweede
polderblok van Oud-Vlissingen aan.
... Die haven moet zijn aanvang bij het visschersdorp Oud-
Vlissingen gehad en, voordat het deel van het «Westende
s'lands", daarvoor gelegen, door de zee verzwolgen werd, ta
melijk ver landwaarts in
3. Het dorp Oud-Vlissingen.
Door dat bedrijf kon het, voor latere kroniekschrijvers, den
schijn verkrijgen, dat Vlissingen reeds voor 1308 een stad
werd, ofschoon hier niets anders dan een uitbreiding van het
dorp Oud-Vlissingen
door de haven van Oud-Vlissingen
ten noorden door het dorp en het perceel van Bkele van Koü-
dekeiiketen oosten door den heerenweg, dte van oosten
kwam, en ten zuiden door den wegeling (nu vervormd in de
De haven van Oud-Vlissingen had kapitale gebreken. Voor
eerst lag de monding niet zuidwaarts maar zuid-westwaarts
en tegen den vloedhetgeen aanslibbing moest veroorzaken.
Dan was zij te langom tegen
Het poldertje lag bewesten de pas door graaf Willem III
gegraven haven van Nieuw-Vlissingen. Daar het wegens de
toen nog niet door de zee verzwolgen vier honderd vier en
veertig gemeten van Oud-Vlissingen ... Deze acht gemeten moet men zoeken binnen //het eerste
//blok, aan de westzijde (van) Oud-Vlissingen-dorp, tusschen
//den sprinkwaterganck aan de oostzijde, den zeedijk west,
Astadsmolenwater zuyt, en
Van dien dam van de Weststraat af wandele men
over den toen nog bestaanden westelijken havendijk, en men
ziet dan in de ingekorte voorhaven van Oud-Vlissingen de
visscherspinken liggen en de
westelijken havendijk van Nieuw-Vlissingen
tot het eind van den oostelijken havendijk van Oud-Vlissingen
liep de zeedijk met bollen oever, en omgaf het land, dat bij
het graven van de Koopmanshaven, door graaf ... uitslagen hadden na het jaar 1318
plaats. Vóór 1326 kunnen zij niet zijn geïnundeerd, omdat
in dat jaar de er tusschen liggende haven van Oud-Vlissingen
als polderkyn bedijkt is. Deze beide uitslagen en dus
Toen Nieuw-Vlissingen, ten zuiden van Oud-Vlissingen
ontstaan, een stad geworden was en in 1315 zijn privilegie
ontvangen had, moest het ook een regeering hebben.
De abt moest toch het recht van presentatie door den hertog
erkennenofschoon hij reeds in 1808 als collator van Oud-
Vlissingen, en in 1332 als zoodanig van Nieuw-Vlissingen
was opgetreden 1).
... Van dit recht ziet men in het jaar 1308 den graaf ge
bruik maken tot aanbeveling van Petrus als cureit van Oud-
Vlissingen, en in 1348 zelf direct, als collator, het recht
zich toeeigenen om Joh
De overlevering, dat tot zijn bouw de steenen van den
Oud-Vlissingscheu toren dienst gedaan hebben 3), is onjuist.
Nog in 1572 had Oud-Vlissingen zijn cureit pastoor zijn
kerk en ook zijn toren.
... Nadat Nieuw-Vlissingen was afgerond en met inbegrip van
het jonger deel van Oud-Vlissingen door poorten en palissadeu
of andere verdedigingsmiddelen omsloten wasbleef het oor
spronkelijk deel van
Behalve de kerkde pastoriehet hospitaal en het steen-
huis van Oud-Vlissingen, reeds in het tweede hoofdstuk door
mij beschreven 1)wordt ook melding gemaakt van een kosterij
en een Noordwerf.
(lok wordt er gewag gemaakt van een zekere "N ordwerve'
op Oud-Vlissingen Volgens de grafelijke rekcniugon ouder den
titel mijns heren tsgrave.ii renten" werd A" 1330 ontvangen
van 'Diedk
Dit is te zien op de gedrukte Kadastrale kaart en in het Register van
transport van eigendommen in Oud VlissingenInv. O. Arch Vlissingenhlz. 132,
n°. 26.
Over dit dijkgedeelte rees de kwestiewie tot onderhoud
er van verplicht was. De Westhavendijk van Oud-Vlissingen
lag eens tusschen de Breewaterstraat en den Westdijk. Daarom
lag deze later aangelegde
-Ylissin-
gen, (vervolgens) de dijk van de West-Wate
ring, strekkende langs de stad tot aan den dijk
van Oud-Vlissingen d. i. van de Westpoort tot het
//Cromhooft 3) en van daar over de haven".
gemeten ambachtsgrond van Oud-Vlissingen
en Westsouburg, rond de stad gelegen, te mogen aankoopen
en in zijn heerlijkheid te mogen incorporeeren a).
van Oud-Vlissingen te weeg.
Men verkreeg een bij Vlissingen geïncorporeerd en door vrij-
dompalen 2) afgezet ambachtsdeel en een niet geïncorporeerd
... 2) Een kruis in den vrijdomweg wees naar Roomsche zeden eens de grens aan
tusschen Vlissingen en Koudekerke. Daaraan ontleende het derde blok van Oud-
Vlissingen den naam van „Bewester Gruisweg
Met deze splitsing loopt parallel de verdeeling van de pa
rochie op de Kaart ran Hattjnga in een heerlijkheid Bo
nendyke en een heerlijkheid Oud-Vlissingen. Tot de eerste
behoorden de blokken ... Alzoo blijven voor de heerlijkheid Vlissingen over: het blok
bewesten Oud-Vlissingen dorp 9 gem. 260 roe 't Dorps-
blok 110 gem. 222 roe 't Oostmolenleen 9 gem
100 roe 't Westmolenleen 9 gem. 170 roe
Deze landhoeve lag aan den ouden weg, die van Oud-
Vlissingen over Westsouburg naar Middelburg voerde en de
Hooge weg of Boschweg genoemd werd. Yan de West
poort kon men ook voorbij het molenwater
iu eu rond de kerkenzelfs rond die van Oud-Vlissingen
gewag gemaakt wordt, maar noch van begraveuen, noeh van
een begraafplaats op het Oudgast'nuis-terreiubesluit ik, dat
die graven dagteekenen uit den
half myle op de boete" enz. J). Deze bepaling
werd niet gemaakt om Oud-Vlissingen te vernietigen, gelijk
tot heden beweerd werdmaar was een uitvloeisel van het par
ticularisme, dat aan het poorterwezen ... 1) Costumengedrukt A° 1763blz. 35. Het dorp Oud-Vlissingen en Altena
lagen binnen de vijfhonderd nieter buiten de West- en de Altena-poorten.
Daarom wordt uitdrukkelijk gezegd: „tot Oudt
,
aan het begin van den vrijdomweg, bet laatste stuk steen,
dat nog aan Oud-Vlissingen herinnert s).
... ambacht Oud-Vlissingen te
aanschouwen geeft.
. zoude gelieven te remitteeren de
10 grooteu, die zijn Excell. was heffende op yder gemet, in
Oud-Vlissingen gelegen x), ende dat voor zooveel aangaat den
26 gemeten en 105 roeden lands, mits de laatste
Het Gasthuisland van Middelburg en de Prinsenweye werden
teu oosten begrensd door een "duif" sprink of sloot
die van uit het tweede en het eerste blok van Oud-Vlissingen
in het molenwater sueerde en ... Dit perceel droeg eertijds het papenhuis, anders gezegd
de pastorie van Oud-Vlissingen. Immers het "Nieuwe valken
hof", er over in het kerkblok gelegengrensde naar een akte
van 1644 west aan de