Bekend is dat reeds in de 13de eeuw Ant
werpenaren verse en gezouten haring in
Oud-Vlissingen kochten, die zij in Brabant
weer verhandelden.
... In die tijd moeten er in het oostelijk ge
deelte van Oud-Vlissingen al zoutketen heb
ben gestaan, waarvan de afvalprodukten de
zeikeheuvels hebben gevormd.
nieuwe
kustlijn dateert van 1439. Oud-Vlissingen
was via een lang kanaal verbonden met de
zee. De ingang hiervan lag ter hoogte van
de tegenwoordige loodsensociëteit. De Bree-
waterstraat geeft de plaats ... Oud-Vlissingen had een belangrijk veer
op Vlaanderen. De scheepvaart en visserij
Dit dorp, onder den naam van Oud-Vlissingen
bekend, lag niet ver van de duinen, die zich
van Westcapelle af, met geringe uitzonderingen
tot hier uitstrekten, zoodat het zandige strand
waarschijnlijk ... ingezetenen van
Walcheren verbindtenissen aan te knoopen en
een gestadigen doortogt over en weder noodza
kelijk maakte, zoodat ter bevordering daarvan
ter plaatse waar Oud-Vlissingen lagten dienste
der
Nu trachtte men alle nering aan Oud-Vlis-
singen te ontnemen, om die, benevens de in
gezetenen naar de nieuwe stad over te brengen,
zoodat Oud-Vlissingen schier geheel verlaten
werd, en omstreeks het ... De overblijfsels van Oud-Vlissingen zijn even
wel, na de opkomst en bloei der nieuwe stad,
nog langen tijd bewaard gebleven in een ge
hucht of voorstad, bestaande uit een groot aan
tal huizenwaarvan
gen eene belangrijke uitbreiding bekwamen, en
de weinige gebouwen, die nog van Oud-Vlissingen
over waren, moesten worden gesloopt en opgeruimd.
-Vlissingen in de parochie
Oud-Vlissingen, de havenplaats Tholen in de pa
rochie Schakerloo, en Brouwershaven in de pa
rochie Brijdorp. Het ziet ernaar uit dat deze ha-
voor het laatste vindt men in de namen
Oud- en Nieuw-Vlissingen. De parochie Vlissin
gen bestaat onder die naam in 1235, maar de ne
derzetting waar de kerk staat wordt in 1264 plot
seling Oud-Vlissingen ...
Oud-Vlissingen.
Ik kom nog even terug op de belangstelling
van Floris v voor de Zeeuwse havenplaatsen, en
wel met name voor wat betreft Nieuw-Vlissingen,
dat zoals gezegd vóór 1264 is ontstaan in het am
bacht (Oud-)Vlissingen
OUD-VLISSINGEN IN VOGELVLUCHT GEZIEN.
Oud-Vlissingen. Vischvrouwen bij het verhandelen van de visch.
Bakkersgang. Maar boven
dien bezat Betje's vader, die een vermogend
man moet zijn geweest, nog een „speelhof met
huysinge" in Oud-Vlissingen destijds nog
een gehucht, ten westen van de stad gelegen
in eigendom
Als bij zovele plaatsen in Nederland, voert de
geschiedenis van Vlissingen terug tot een kleine
nederzetting bij een veer, in dit geval op Vlaan
deren. Dit Oud-Vlissingen moet niet gezocht
worden ... met de importantie die Vlissin
gen geleidelijk aan verwierf, ontstond vanzelf
sprekend de behoefte aan een waardige behui
zing van het stadsbestuur. Van een bestuurshuis
in Oud-Vlissingen, dat gering
Oud-Vlissingen, die later werd uitgebreid en de
naam van Middelburgse poort kreeg.
Vlissingen. Het fraaist is de ontwikkeling bij Vlis-
singen te zien. In 1264 draagt Wisso van Koude-
kerke zijn stenen huis te Oud-Vlissingen op aan
Aleid van Avesnes, tante van Floris V. Deze koopt
het dorp
Oud-Vlissingen geïncorporeerd waren
in de abdijtafel en omdat ook de pastoor
nauwelijks genoeg had om te eten, zou
het de bisschop mogen behagen dat zo
... vervreemd mogen worden. De
parochianen van de kerk en de parochie
van de stad Vlissingen en het dorp oud-
Vlissingen zouden achtereenvolgens
bediend moeten worden door de reli
gieuzen van het klooster naar
Dommisse Dommisse, P. K. De ambachtsheerlijk
heid van Oud-Vlissingen en de wording van
Nieuw-Vlissingen. Middelburg, 1910.
Gezicht op Oud Vlissingen. Uit: Braun en
Hogenberg 'Civitates Orbis Terrarum'.
Nieuw Vlissingen vanaf de noordzijde, met de Achterhaven en de voorhaven. Rechts Oud-Vlissingen, ca. 1550. Detail van het Panorama
van Walcheren (Zelandia Descriptio) van Antoon van den Wijngaerde ... in de paro
chie Zanddijk, en Nieuw-Vlissingen in de parochie
Vlissingen (het latere Oud-Vlissingen).
Het schuttershof had in de loop der jaren ver
schillende bezittingen verkregen waaronder landerijen in,
Welsinge, Souburg, oud-Vlissingen, Koudekerks, Noord-
Monster, G-apinge en Brigdsmmedie in
4. P.K. Dommisse Oud-Vlissingen. Blz. 47
4. P.K. Dommisse Oud-Vlissingen. Blz. 47
Parklaan - Badhuisstraat -
Julianalaan - Zandweg - Boulevard Evertsen en heette Oud-VLissingen.
Opgemerkt dient te worden dat de kustlijn in die tijd veel verder in zee lag.
Begonnen als nederzetting met ... Volgens gegevens die zich bevinden in het Vaticaans Archief te Rome zou de
kerk in Oud-Vlissingen zijn toegewijd aan St. Petrus. (Patroon van de vissers).
In de oorkonde van 1247 komt als dochterkerk van West-Souburg voor de kerk
van Oud-Vlissingen. De abt van de O. L. Vrouwe-abdij te Middelburg had van
ouds het patronaatsrecht op deze kerken. D ... Als veerplaats op Vlaanderen moest Oud-Vlissingen in het bezit zijn van een
gebouw, waar de reizigers herberg vonden. Dat dit bestond, blijkt uit een oor
konde van 18 oktober 1271, waarin Vrouwe
3. Gasthuis. Evenals in Oud-VLissingen is ook in Nieuw-Vlissingen zo'n ge
bouw geweest. Het oudste heeft gestaan aan het einde van de Breewater-
straat (de straat zelf bestond toen nog niet), onder
Eigenlijk was al veel eerder, zo rond 620, een andere nederzetting ontstaan,
bewesten de huidige kern van de stad. Deze nederzetting, Oud Vlissingen ge
naamd, bestond aanvankelijk uitsluitend uit ... Het ontstaan van de nederzetting aan de Brede Watering belemmerde een ver
dere ontwikkeling van Oud Vlissingen. Voor het eerst wordt melding gemaakt
van Vlissingen in de kronieken van 1227.
ambachtsheerlijkheid
van Oud Vlissingen en de wording
van Nieuw Vlissingen'. ,,Het nieuwe
Molenwater in het Altenablok werd
tot vest gevormd van de Blauw- of
Arduinpoort af tot tegen de zeedijk.
Gaarne vermeld ik nu mijn bron, n.l. 'De Ambachtsheerlijkheid van Oud
Vlissingen en de wording van Nieuw Vlissingen' door P.K. Dommisse, archief
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen 1910, en
Vlissingen, maar om het kerkdorpje dat later ter onder
scheiding Oud-Vlissingen werd genoemd. Dit lag globaal gezegd in de om
geving van het huidige stadhuis en zal zijn ontstaan aan het restant van een
kreek ... die we noordelijker dichtgeslibd terugvinden als de kreekrug
Vlissingen - Koudekerke. De kust lag toen bovendien veel meer zeewaarts
en het stromend water langs Oud-Vlissingen moet zich beperkt hebben
vanuit Walcheren, waarbij de
immigranten kennelijk straatnamen meebrachten, zoals Oud-Vlissingen in
Hoek, en Korte Delft en Koepoortstraat in Zaamslag.
P.K. Dommisse, 'De Ambachtsheerlijkheid van Oud Vlissingen en de wording
van nieuw Vlissingen', Archief Z.G.W. 1910
het in 1910 in zijn publicatie 'De ambachtsheer-
lijkheid van Oud Vlissingen en de wording van
Nieuw Vlissingen' op pagina 25 en 199 over de
zaagmolen 'De Eenhoorn'. Deze stond onge
veer in het ... gebied van Oud Vlissingen (nu staan
er watertoren en stadhuis) en was met Het
Molenwater verbonden door een vaargeultje
voor de aanvoer van het te zagen hout. Van dat
Molenwater is het restantSpuikomnu nog
P.K. Dommisse - 'De Ambachtsheerlijkheid van Oud
Vlissingen en de wording van Nieuw Vlissingen', 1910.
Het dorpje Oud-Vlissingen lag vroeger tussen
het tegenwoordige Stadhuisplein en de water
toren. Het werd in 1809 tijdens de Engelse
aanval verwoest en de restanten werden op last
van Napoleon
nu het schooltje staat. De archivaris Dommisse
schreef daarover in 1910; "Die paal is het laatste
overblijfsel van Oud Vlissingen. Hij blijve daar
staan trots de tijdgeest".
-Vlis
singen ontstond, op afstand van het oudere
kerkdorp (Oud)-Vlissingen. Deze plaats kreeg
stadsrecht van graaf Floris V toen deze in 1304
de ambachtsheerlijkheid in handen kreeg.
Menig oudere onderwijzer op Walcheren
heeft een 'De Meij' hangen: kleine stukjes
heem, de bomen uit de Manteling of uit het
Domburgse bos, de robuuste Dom van
Veere of een brokje oud-Vlissingen.
Ook
Even buiten Vlissingen lag voorheen het
gehucht Oud-Vlissingen. In de zeventiende
en achttiende eeuw bestond dit behalve uit
wat arbeidershuisjes, uit een aantal kwe
kerijen en speelhofjes van ... stedelingen.
Verder was er enige bedrijvigheid in de
vorm van een zoutkeet en één, later twee
houtzaagmolens. Deze stonden aan de
zeedijk, die daarom ook wel Molendijk
genoemd werd. Het paalhoofd bij Oud
eerste eigenaar van een 'Saegmolen
huijsinge'. De transportaktes van de heer
lijkheid Oud-Vlissingen zijn verloren
Mauritz en Andriessen kochten het huisje
in Oud-Vlissingen niet voor zichzelf, maar
voor de Vlissingse Sociëteit der Zaagmo
lens. Deze was een concurrent van de
Middelburgse Sociëteit der Zaagmolens ... Anders dan in de Zaanstreek, waar hon
derden molens stonden, was het in Oud-
Vlissingen niet nodig om de molen door
middel van een naam te identificeren.
Op een niet achterhaalde datum verkocht
Van
Oud-Vlissingen, afgebeeld op de Hattinga-
kaart van Walcheren omstreeks 1750 (Rijks
archief in Zeeland, Atlas Hattinga Zeeland
deel I, nr. 16)
...
transactie wordt namelijk, zonder datum,
vermeld in de legger van eigendommen in
de heerlijkheid Oud-Vlissingen. Toen
Andriessen in 1775 de twee molens aan
de Sociëteit overdeed, was hij evenwel de
enige
Houtzaagmolens in Oud-Vlissingen
Wisse was de eerste. Hij bouwde in Oud-
Vlissingen een steenhuis of sterkte (1264).
Zijn zoon Simon moet de bouwheer zijn
geweest van het eerste slot Ter Hooge
(vóór 1290). Het eerste huis Der Boede
opzet was om langs de kades huizen,
werkplaatsen en pakhuizen te bouwen. En
voor een goed vestigingsklimaat was er
ook een kerk nodig voor de nieuwe
parochie. Zo ontstond Nieuw-Vlissingen.
Oud-Vlissingen
Houtzaagmolens in Oud -Vlissingen (reactie)
Zuidwate
ring van Walcheren voor juist mag aanne
men. En wie zou hier aan Hattinga durven
twijfelen? Op de genoemde kaart staat
'mijn' stenen padje tussen de Grote Abeele
en Oud-Vlissingen aangegeven als
Huyssen onmogelijk heer van zijn. Het is
wel mogelijk dat Huyssen heer was van
het vrij onbekende ambachtsheerlijkheidje
Ravestein bij Oud-Vlissingen.
Willem III met meer
economische motieven, plannen maakten
om dit nieuwe Vlissingen verder te ontwik
kelen. Het dorp Oud-Vlissingen heeft nog
lang bestaan en zou pas veel later door
Napoleon worden verwoest.
zien dat Vlissingen en Oud-Vlissingen in die diepte
zijn gebouwd achter wallen en dijken en dat die wallen en dijken er pas veel later
voor bebouwing zijn bijgetrokken en tot één boulevard zijn
(23) Dommisse, P.K. De ambachtsheerlijkheid van Oud Vlissingen en de wording van Nieuw Vlissingen, Mid
delburg. 1910.