Mauritz en Andriessen kochten het huisje
in Oud-Vlissingen niet voor zichzelf, maar
voor de Vlissingse Sociëteit der Zaagmo
lens. Deze was een concurrent van de
Middelburgse Sociëteit der Zaagmolens ... Anders dan in de Zaanstreek, waar hon
derden molens stonden, was het in Oud-
Vlissingen niet nodig om de molen door
middel van een naam te identificeren.
Op een niet achterhaalde datum verkocht
Van
In de oorkonde van 1247 komt als dochterkerk van West-Souburg voor de kerk
van Oud-Vlissingen. De abt van de O. L. Vrouwe-abdij te Middelburg had van
ouds het patronaatsrecht op deze kerken. D ... Als veerplaats op Vlaanderen moest Oud-Vlissingen in het bezit zijn van een
gebouw, waar de reizigers herberg vonden. Dat dit bestond, blijkt uit een oor
konde van 18 oktober 1271, waarin Vrouwe
Even buiten Vlissingen lag voorheen het
gehucht Oud-Vlissingen. In de zeventiende
en achttiende eeuw bestond dit behalve uit
wat arbeidershuisjes, uit een aantal kwe
kerijen en speelhofjes van ... stedelingen.
Verder was er enige bedrijvigheid in de
vorm van een zoutkeet en één, later twee
houtzaagmolens. Deze stonden aan de
zeedijk, die daarom ook wel Molendijk
genoemd werd. Het paalhoofd bij Oud
Cureiten van Oud-Vlissingen blz. 210
... Dorp Oud-Vlissingen (Het) blz. 2831.
Dorp (Het Vissehers-) blz. 208.
Doodsbeenderen blz. 101.
van Oud-Vlissingen te weeg.
Men verkreeg een bij Vlissingen geïncorporeerd en door vrij-
dompalen 2) afgezet ambachtsdeel en een niet geïncorporeerd
... 2) Een kruis in den vrijdomweg wees naar Roomsche zeden eens de grens aan
tusschen Vlissingen en Koudekerke. Daaraan ontleende het derde blok van Oud-
Vlissingen den naam van „Bewester Gruisweg
moeten reeds toen de zoutketen hebben gestaan
waarvan de afvalproducten de zeikheuvels hebben gevormd,
die men nog aan het einde der Korte Zelke herkent2). Floris
V hechtte aan dit Oud-Vlissingen zoveel ... vermelding
van Oud-Vlissingen van 1264 vóór dat jaar reeds moet hebben
bestaan, was aldus tot zekere wasdom gebracht. Ommuurd
was de jonge stad toen echter nog niet, al is het aannemelijk
dat zij een
hij zijn poging. Beoogde hij in 1545
slechts een vergroting van Vlissingens grondgebied met 120
gemeten (c. 50 ha), thans verzocht hij er niet minder dan 300
(120 ha), ten dele tot Oud-Vlissingen, ten ... gevraagde uitbreiding heeft verkregen, nl.
die ten koste van Oud-Vlissingen, dus aan de westzijde, kwam
van het voorgenomen havenplan ook nu wederom niets. Wel
werd, misschien als pleister op de wonde
De kustlijn van Oud-Vlissingen was toen
echter heel anders dan tegenwoordig. Vol
gens een reconstructie die P.K. Dommisse
in 1909 maakte van de in de loop der tijd
veranderde kustlijn, lag deze in ... 1293 onge
veer twee kilometer verder naar het zuid
westen in zee. Het haventje van Oud-
Vlissingen lag toen dus vrij ver land
inwaarts, met de aanlegplaats ongeveer
waar nu nog de spuikom ligt. Dit
wordt in 1264 het kerkdorp bij die kerk
ineens Oud-Vlissingen genoemd, wat dus
betekent dat er intussen binnen de
parochie een tweede nederzetting is
gevormd: namelijk Nieuw-Vlissingen. Dat
is dan de ... De havenplaats Nieuw-Vlissingen bestaat
zoals gezegd al voor 1264 in het ambacht
Vlissingen, een eind buiten het kerkdorp
Oud-Vlissingen. En wat wij nu zien is dat
juist hier Floris V in 1294 van een
het in 1910 in zijn publicatie 'De ambachtsheer-
lijkheid van Oud Vlissingen en de wording van
Nieuw Vlissingen' op pagina 25 en 199 over de
zaagmolen 'De Eenhoorn'. Deze stond onge
veer in het ... gebied van Oud Vlissingen (nu staan
er watertoren en stadhuis) en was met Het
Molenwater verbonden door een vaargeultje
voor de aanvoer van het te zagen hout. Van dat
Molenwater is het restantSpuikomnu nog
nieuwe
kustlijn dateert van 1439. Oud-Vlissingen
was via een lang kanaal verbonden met de
zee. De ingang hiervan lag ter hoogte van
de tegenwoordige loodsensociëteit. De Bree-
waterstraat geeft de plaats ... Oud-Vlissingen had een belangrijk veer
op Vlaanderen. De scheepvaart en visserij
De inwoners van Oud-Vlissingen verzoeken om een aflaat ten behoeve
van hen, die de kerk van St. Petrus te Oud-Vlissingen in het bisdom
Utrecht en het altaar van St. Eligius in dezelfde kerk bezoeken.
P.K. Dommisse, 'De ambachtsheerlijkheid uan Oud
Vlissingen en de wording uan Nieuw Vlissingen', in:
Archief vroegere en latere mededeelingen (Middel
burg 1910) üitgave: Zeeuwsch Genootschap der
VLISSINGEN, OUD
Zie: Oud-Vlissingen
P.K. Dommisse, 'De Ambachtsheerlijkheid van Oud Vlissingen en de wording
van nieuw Vlissingen', Archief Z.G.W. 1910
mogelijk dat ze oorspronkelijk nog afkom
stig zijn uit de kerk van Oud-Vlissingen.
Het gebeurde wel vaker dat met stenen van
een kerk die afgebroken werd een andere
kerk werd opgeknapt. De vloer van
- Domisse, P.K., 'De ambachtsheerlijkheid van Oud
Vlissingen en de wording van Nieuw Vlissingenin:
Archief Zeeland 1910 (Middelburg, 1910)
Gemeentearchief Vlissingen: brief van Guillaume
de Nassau
gen eene belangrijke uitbreiding bekwamen, en
de weinige gebouwen, die nog van Oud-Vlissingen
over waren, moesten worden gesloopt en opgeruimd.
Dommisse, P.K., 'De ambachtsheerlijkheid van Oud
Vlissingen en de wording van Nieuw Vlissingen' in:
Vroegere en latere mededelingen voornamelijk in be
trekking tot Zeeland (Middelburg 1910).
Oud-
'Vlissingen
voor 1235
Nieuw Vlissingen vanaf de noordzijde, met de Achterhaven en de voorhaven. Rechts Oud-Vlissingen, ca. 1550. Detail van het Panorama
van Walcheren (Zelandia Descriptio) van Antoon van den Wijngaerde ... in de paro
chie Zanddijk, en Nieuw-Vlissingen in de parochie
Vlissingen (het latere Oud-Vlissingen).
Parklaan - Badhuisstraat -
Julianalaan - Zandweg - Boulevard Evertsen en heette Oud-VLissingen.
Opgemerkt dient te worden dat de kustlijn in die tijd veel verder in zee lag.
Begonnen als nederzetting met ... Volgens gegevens die zich bevinden in het Vaticaans Archief te Rome zou de
kerk in Oud-Vlissingen zijn toegewijd aan St. Petrus. (Patroon van de vissers).
Vlissingen, maar om het kerkdorpje dat later ter onder
scheiding Oud-Vlissingen werd genoemd. Dit lag globaal gezegd in de om
geving van het huidige stadhuis en zal zijn ontstaan aan het restant van een
kreek ... die we noordelijker dichtgeslibd terugvinden als de kreekrug
Vlissingen - Koudekerke. De kust lag toen bovendien veel meer zeewaarts
en het stromend water langs Oud-Vlissingen moet zich beperkt hebben
voor het laatste vindt men in de namen
Oud- en Nieuw-Vlissingen. De parochie Vlissin
gen bestaat onder die naam in 1235, maar de ne
derzetting waar de kerk staat wordt in 1264 plot
seling Oud-Vlissingen ...
Oud-Vlissingen.
het
noorden aan het Molenwater, een over
blijfsel van de natuurlijke haven van Oud-
Vlissingen en in het oosten en zuiden aan
een stelsel van watergangen. De watergan
gen werden voor een groot deel ... , inclusief de Nieuwe haven.
Bron: Dommisse, P.K., 'De
ambachtsheerlijkheid van Oud
Vlissingen en de wording van
Nieuw Vlissingen' in: Vroegere
en latere mededelingen voorna
melijk in betrekking tot Zeeland
van de huidige boulevards. Eigenlijk
lag Oud-Vlissingen dus halverwege. We
moeten hierbij niet vergeten dat de wes
telijke kustlijn van het dorp en de latere
stad zich in die tijd enkele honderden me ... Nieuw-Vlissingen waarvan de bouw pas in
1304 zou beginnen, maar die van Oud-
Vlissingen, een gecultiveerde zeearm, ont
staan na een van de vele overstromingen
in de eeuwen daarvoor. Deze zeearm was
(de latere spuikom), dat precies in het mid
den van de oude zeearm lag ter hoogte van
het dorp Oud-Vlissingen, bleef bestaan. Het
is niet ondenkbaar dat de grond die werd
weggehaald uit de nieuwe haven ... . Bron: Dommisse, P.K., 'De ambachtsheerlijkheid van Oud Vlissingen en de wording
van Nieuw Vlissingen'.
dan die van Oud-Vlissingen.
... De ontwikkeling van de visserij in de delta
ondersteunt de bovenstaande speculatie.
Voor de inwoners van Oud-Vlissingen en
haar mogelijke vroeg-middeleeuwse voorlo
per Vlissinghe, was de visserij
Cornelis Claeissen de
vice-admiraal is in 1582 raad geweest. Hij bad in Oud-
Vlissingen 20 gemeten 203 roeden lands in bezit, die de erfge
namen in 1617 en 1626 verkochten. Deze laatste vérkoop valt
in
grenseigenaar voorkomt. Den 13 Maart 1714 werd het verkocht
door Pieter A'erschoor (zijn broeder?) aan Jasper To-
biassen, volgens het „Register van eigendommen van Oud
Vlissingen" (O. Arch. Vlissingen).
De ambachtsheerlijkheid van Oud-Vlissingen en de wording van Nieuw-
Vlissingen, door P. K. Dommisse. Met twee uitslaande platen.
3) Boene of Bone is een mansnaam. Hij komt ook voor ouder de hoeren
van Souburg en in den naam Bouendijke, een polderblok in Oud-Vlissingen
later eene heerlijkheid.
Het schuttershof had in de loop der jaren ver
schillende bezittingen verkregen waaronder landerijen in,
Welsinge, Souburg, oud-Vlissingen, Koudekerks, Noord-
Monster, G-apinge en Brigdsmmedie in
eerste eigenaar van een 'Saegmolen
huijsinge'. De transportaktes van de heer
lijkheid Oud-Vlissingen zijn verloren
Van dien dam van de Weststraat af wandele men
over den toen nog bestaanden westelijken havendijk, en men
ziet dan in de ingekorte voorhaven van Oud-Vlissingen de
visscherspinken liggen en de
door de haven van Oud-Vlissingen
ten noorden door het dorp en het perceel van Bkele van Koü-
dekeiiketen oosten door den heerenweg, dte van oosten
kwam, en ten zuiden door den wegeling (nu vervormd in de
-Vlissingenen Petrus Vilke, priester en
cureit van Oud-Vlissingen. Beiden doen in 1489 afstand van
hun aanspraak op de cure, en den 16(leu September 1490 be
vestigt paus Innocentius de incorporatie in de St
1. '/De blok aan de westzijde Oud-Vlissingen-dorptusschen
den sprinkwatergank aan de oostzijde, den zeedijk west,
Stadsmolenwater zuyt en begint van zuiden inne. 9 ge
meten 260 roeden" 2).
-Ylissin-
gen, (vervolgens) de dijk van de West-Wate
ring, strekkende langs de stad tot aan den dijk
van Oud-Vlissingen d. i. van de Westpoort tot het
//Cromhooft 3) en van daar over de haven".
Johannes Petrus' zoon de afkondiging van den nieuwen
cureit van Nieuw-Ylissingen opgedragen. Hij was toen vice-
cureit van Oud-Vlissingen. Er was dus in de parochie Oud-
Ylissingen of een vacature
onder de custodia van den abt te
zullen plaatsenen nu draagt de officiaal den 2 Mei d. av.
aan den cureit van Oud-Vlissingen op om den voornoemden
Johannes Achiee met goedvinden van den abt in het bezit
Doch ik keer terug tot mijn onderwerp. In 15801590
was Oud-Vlissingen voorstad geworden. Bij de verdediging
der stad waren de huizen wel wat dicht bij de wallen en voor
den vijand van meer belang
den grooten watervloed van het
jaar 1396, die op verschillende plaatsen voorziening noodig
maakte 6), en west van de stad, voor Oud-Vlissingen zelfs
189 gemeten 481/2 roeden uitsloeg.
3. Het dorp Oud-Vlissingen.
iu eu rond de kerkenzelfs rond die van Oud-Vlissingen
gewag gemaakt wordt, maar noch van begraveuen, noeh van
een begraafplaats op het Oudgast'nuis-terreiubesluit ik, dat
die graven dagteekenen uit den
Deze landhoeve lag aan den ouden weg, die van Oud-
Vlissingen over Westsouburg naar Middelburg voerde en de
Hooge weg of Boschweg genoemd werd. Yan de West
poort kon men ook voorbij het molenwater
Toen Nieuw-Vlissingen, ten zuiden van Oud-Vlissingen
ontstaan, een stad geworden was en in 1315 zijn privilegie
ontvangen had, moest het ook een regeering hebben.