piepklein volgsysteem. Wist u dat er vleermuizen vliegen boven de Westerschelde? En dat er boven de dijk bij Philippine bijzondere soorten te vin den zijn? Een nachtelijk onderzoeksverslag.

Al in mijn jeugd ging ik de natuur in met mijn schetsboek naar de Braakman, Philippine, Retranchement of het Groote Gat. Honderden schetsen en aquarellen heb ik toen gemaakt.

In totaal zullen we 15 vangnach- ten met netten in de weer zijn. Bij Philippine is het gelukkig eindelijk prijs en worden achtereenvolgens Henk en Thijs gevangen. Deze twee mannetjes blijken ... De heren blijken graag op de spaarbekkens te jagen, waar het vaak wemelt van de motjes en muggen boven het water. Maar ook het kanaaltje bij Philippine, het Isaballekanaal door Braakman- Zuid en de

gelei delijk aan werd dit Philippine. Tevens is het schorge- bied vele eeuwen als weidegebied gebruikt geweest door herders. Herders legden heuveltjes of stellen aan in het schor. Deze stellen bevatten

festijn verzorgd, de maaltijden bereid en geserveerd. Het geheel werd gesponsord door de gezamenlijke mosselrestaurants uit Philippine. De opbrengst van de aktie werd deels bestemd voor een Lim burgs goed

(1568-1648), maar ook tij dens de Spaanse Successieoorlog (1702-1713). Het buitengebied tussen versterkte vestingplaatsen als Hulst, Axel, Philippine en Sluis, kon worden verdedigd door forten en

beschermen, richt Farnese fort Sint-Filip op, het latere Philippine. De Staats-Spaanse linies zijn geboren. Vier jaar later (Gent, Brugge, Damme en Antwerpen zijn al gevallen) weet Farnese ook Sluis in te

met een uitloper naar IJzendijke. Midden-Zeeuws-Vlaanderen werd gedomineerd door de noord-zuid lopende verdedigingswerken Philippine-Mauritsfort-Terneuzen. Het oosten kende eveneens een dub bel ... en het oosten van de Vlaamse noordkust worden veroverd. De opvolger van Maurits, prins Frederik Hendrik, heeft dit ook gerealiseerd. In 1633 veroverde hij Philippine, in 1644 Sas van Gent en in 1645

In 1488 werd het Braakmangebied door een burgeroor log getroffen. De zeesluis in de Graaf Jansdijk bij Nieuwersluys, even ten noorden van het latere Philippine, werd toen gerepareerd, maar door ... overstromingen werd de schuring in het midden van de Braakman ver sterkt. Anderzijds werden schorren vanaf Hoek en Willemskerke bedijkt en ook die vanaf Sas van Gent naar Philippine. Lange tijd werden om

Natuurtocht 2: Langs de boorden van de Westerschelde (westelijk deel). Vertrek vanuit Terneuzen. Richting de Braakman. Rondrit via Philippine. Sas van Gent. Lunch in Westdorpe bij "De Baeckermat

Huughersluus. Philippine, Sas van Gent en Hoek beston den toen nog niet. Huughersluus en Hughevliet hadden overigens de status van stad. De meeste dorpen telden hooguit enkele tientallen huisjes met daaromheen

De Braakman is een afwisselend gebied met weilanden, akkers, bossen, kreken, industrie en schor. Grofweg genomen ligt het tussen Biervliet, Hoek en Philippine. Dit gebied vormde vroeger het stroom

wollige distel (bin nen Nederland alleen in de Zak van Zuid-Beveland!). Deze vege tatie is vooral aan te treffen in de Zak van Zuid-Beveland, Tholen, Oost Zeeuws-Vlaanderen en rond Philippine.

: de Zak van Zuid-Beveland (duidelijk op de eerste plaats), omgeving Lams- waarde. delen van Tholen en op meer beperkte schaal rond Drei- schor en Philippine.