Europees Erfgoedjaar:
Zeeland is Europeser dan je denkt
IdifiM
Hoe Europees is het Zeeuwse erfgoed? Nu het jaar 2018 is uitgeroepen tot Europees Jaar van
het Cultureel Erfgoed kan iedereen dat een jaar lang ontdekken. En het is misschien wel meer dan je
zou verwachten. Of het nu om pelgrimsroutes gaat, de opkomst van het badtoerisme, de Atlantikwall
of de handelsroutes waar Zeeland - al in de Romeinse tijd - onderdeel van was, ze maken niet alleen
deel uit van de Zeeuwse geschiedenis en cultuur maar zijn ook ingebed in die van Europa.
In het Europees Jaar van het Cultureel Erfgoed staat de maand maart in het teken van 'water' (foto Marinus van Dintel).
fffuropeForCulturc
Maar vanuit Zeeland liepen ook handelsstromen naar
landen binnen Europa. Er waren handelsrelaties met het
nabijgelegen Vlaanderen en Brabant, en met verder weg
gelegen delen van Europa. Er was een - bescheiden -
vaart op het Middellandse Zeegebied. En al in de late
middeleeuwen werden in Zeeland wijn uit Frankrijk, wol uit
Engeland en hout, graan en huiden uit het Oostzeegebied
aangevoerd. Ook op het Iberisch schiereiland werd gevaren;
daarvandaan kwamen zout, citrusvruchten, vijgen en noten.
Omgekeerd waren de belangrijkste Zeeuwse export
producten graan, met name Zeeuwse tarwe, meekrap en
andere landbouwproducten. Ook specerijen en cacao
vonden vanuit de Zeeuwse havens hun weg naar de
Europese handelssteden.
Rond het midden van de zestiende eeuw waren Middelburg,
Zierikzee, Vlissingen, Veere en Arnemuiden belangrijke
handelshavens. Veere had het alleenrecht verworven op
de verhandeling van producten uit Schotland, zoals wol,
linnen, zalm en leer. De sterke handelspositie van Zierikzee,
die vooral was gebaseerd op handelsrelaties binnen Europa,
ging midden achttiende eeuw verloren. Eerder al waren in
dat opzicht Arnemuiden en Veere gesneuveld. Aan het
begin van de negentiende eeuw zakten ook de handel en
Een heel jaar lang staat deze Europese connectie in
erfgoed centraal. Onder het motto 'Erfgoed verbindt,
Europa inspireert' wordt het publiek op allerlei manieren in
contact gebracht met cultureel erfgoed, om te ervaren hoe
internationaal en veelzijdig onze geschiedenis eigenlijk is.
Water als bron van welvaart
Elke maand van het Europese erfgoedjaar staat in het
teken van een ander thema. Maart staat in het teken van
water, in het bijzonder van de welvaart die Nederland aan
de handel overzee, de visserij en de scheepsbouw
ontleende.
Daarbij denken we al snel aan de grote handelscompag
nieën van de Gouden Eeuw: de Verenigde Oost-Indische
Compagnie en de West-Indische Compagnie, die de wereld
zeeën bevoeren, op andere continenten handelsnederzet
tingen stichtten en nieuwe producten meebrachten naar
het vaderland. Sitsen stoffen, porseleinen serviezen en een
keur aan specerijen deden uit de Oost hun intrede, terwijl
uit de West onder meer tabak, suiker en koffie naar Europa
kwamen. Ook de beruchte slavenhandel, als onderdeel van
de driehoekshandel tussen Europa, Afrika en Amerika, is
daarmee verbonden.
Zeeuws Erfgoed 7 maart 2018 01
