157
gebeeldhouwden arduinsteenen gevel in de Langedelft sinds
enkele jaren Provinciale bibliotheek, liet eigendom van dhr, Ver-
sluys werd op verzoek bereidwillig aan lien in bruikleen af
gestaan en gedeeltelijk tot kerkgebouw ingericht. x) In de eerste
tijden was de toeloop buitengemeen, vooral toen ds. van Duke
het dorpsleven vaarwel zeide en zich in het voorjaar 1857
zij het dan ook slechts voor een groot jaar hier in Middelburg
metterwoon vestigde.
Te midden van die hatelijke woelingen had de Kederduitsche
Hervormde gemeente te Middelburg een tweetal nieuwe predi
kanten gekregen. Het waren ds. P. v. r>. Scheer 2) en dr. F.
P. J. SiBMACHEit Zijnen. De laatste was van Delden naar hier
beroepenook met medewerking der orthodoxen men sprak
destijds van orthodoxen en liberalen en wel uit een drietal
door de liberale leden van den kerkeraad gesteld, zoodat onze
jeugdige dominee aanvankelijk door beide partijen werd gemijnd,
wat zijn positie nu juist niet zoo bijzonder gemakkelijk maakte.
Later klaarden wederzijds de nevelen op, daar dr. Zijnen zich
meer en meer begon te scharen onder de vrijzinnige vaan. Daar
enboven was hij geen man om zich door conventioneele begrippen
te laten leiden. De norm ter beoordeeling zijner handelingen
lag niet in anderer denkbeelden, maar in eigen hoofd en hart.
Vrij en frank bewoog hij zich in kringen, waarin het orthodoxe
deel der gemeente zich allerminst thuis gevoelde. Vergaderingen
van Unitas, van Hulpbetoon en Welstand waren bij velen maar
zoo zoo; reciteeravonden in Schuttershof of Concertzaal stonden
o]i den index, aan tooneelvoorstellingen werd eenvoudig niet ge
dacht. Kerk en tooneel waren voor de meesten heterogene be
grippen.
Geen wonder, dat de ergernis toenam, toen ds. Sibmacher
1) Jhr. \V. VEiisr,uys liet dit huis bij testament na aan de gemeente van ds. VAN
Duke te Middelburg.
2) Petrus Anthony van dek Scheer, beroepen van Hoorn en bevestigd 18
Mei 1856.
3) Bevestigd als predikant te Middelburg 26 Oct. 1856. Zie over dr. Sibmacher
Zijnen o. a. Nagtglas, Levensberichten van Zeeuwen, 2e deel.