4
vindt men dan ook een afzonderlijk hoofdstuk over „vercochte
zerken".
Begroef een latere eigenaar zijn doode onder zulk een vreemde
zerk, dan voegde hij niet zelden, als daartoe nog plaatsruimte
was overgebleven, een nieuw grafschrift aan het oude toe, of
wezen initialen aan, wie er later onder begraven werd. Op deze
wijze verkreeg men Gothische randschriften met Rondschrift of
gewoon schrift in het midden. Het Gothisch schrift was hier
steeds het kenteeken van den Katholieken tijd. No. 273 der
graven wijst met zijn tweede opschrift op den overgangstijd.
In den Roomschen tijd is de eindformule bestendig„Bidt voor
de ziele"; op dezen steen voor Pieter Pietersz. stond ge
grift: „God heb de ziele".
He grafboeken en de kerkerekeningen wijzen verder aan, dat
men oorspronkelijk de graven in geregelde rijen verdeeld had.
Van de graven of grafkelders wordt in de grafboeken alleen
de breedte vermeld. De lengte bleef dus dezelfde c. 7 Middel-
burgsche voeten en de rijen lagen parallel.
De twee en dertig eerste graven lagen in het koor. Daarvan
was dat van den vice-admiraal Joost de Moor No. 15. Hij
is dus begraven midden in het koor en niet in het n.westelijk
deel, waar nu nog zijn grafzerk ligt. Vervolgens begon de
eerste rij in de kerk zelve met No. 33, in den hoek bij het
monument van Bar well No. 36 en zette zich voort in
zuidwaartsche richting en dan verder in geregelde rijen. Hierbij
dienen tot wegwijzers de nommers die, volgens het grafboek I,
stieten op zekere pilaren of muren, waardoor de oorspronkelijke
indeeling genoeg herkenbaar wordt.
Het oudste nog aanwezig grafboek is, blijkens den titel, aan
gelegd en daarin zijn de graven genombreerd in de maand Mei
van 't jaar 1627. De kerkerekening over 1 Mei 1627 tot 30
April 1628 bevat in de uitgaven de volgende posten„materialen
voor het stoppen der graven 9 8 sc. 4 gr.; het innen der
penningen van de verkochte graven 2 10 sc.; het drukken
en leveren der quitantiön van de verkochte graven 2 10 sc.
10 gr.; het houwen van 142 letteren op de zerken 1 3 sc.
9 gr.het stellen van de nombers op de graven 3 het nom-