20
Dergelijke kleine, maar dikwijls treffende, bijzonderheden ver-
leenen ras Man's geschiedkundig werk telkens groote bekoring.
En hoeveel waarde hebben in het bijzonder voor geneesheeren
niet die historische mededeelingen omtrent hun vak en hun vak-
genooten van vroeger! Het voortdurend turen in de toekomst,
ons beroep eigen, doet zulk een terugblik als een weldadige
afwisseling op ons inwerken.
Alleen reeds door zijn historisch werk heeft de Man recht op
onze blijvende dankbaarheid.
En toch het zal U misschien vreemd klinkenschijnt me juist
dat historische werk datgene, wat de Man's naam ook schade
heeft gedaan. We behoeven er geen oogenblik aan te twijfelen,
na de lezing van de Man's werken, of hij was een onafhanke
lijke geest, een man ongenegen dadelijk mede te doen aan alge
meen gangbare meeningen.
Dit is op zich zelf niets bijzonders en komt bij Nederlanders
vrij veel voor. Maar wat veel minder voorkomt onder die groep
van onaf hankelijkenis, dat de krachtige kritiek die zoo waak
zaam is tegenover andermans meeningen, tegenover eigen vin
dingen volkomen machteloos staat.
Tot deze laatste soort nu, schijnt mij de Man, zij het dan
onder de gematigden, te hebben behoord.
Kritisch tegenover eens anders meening, zelfs geneigd daar
tegen in te gaan, kan hij geen weerstand bieden aan de verlei
ding op allerlei buitenissig gebied de wonderbaarlijkste conjec
turen te maken, die niet alleen openlijk uit te spreken, maar
ook te laten drukken.
Voorzichtigheidshalve, want hij verloor daarbij niet alle voor
zichtigheid uit het oog, zette hij daartusschen wel zinnetjes als:
„anderen na mij mogen het verbeteren" of „ik geef mijn meening
gaarne voor beter," maar wij zullen ons daardoor toch niet laten
beetnemenhij vond ze toch gewichtig genoeg ze te laten drukken
Voor zijn naam als wetenschappelijk man ware het zeker beter
geweest, indien onze collega kritischer had gestaan tegenover
eigen invallen, want deze soms wonderlijke gedachten bleven lang
hangen en deden afbreuk aan zijn waarlijk ernstig werk.
Ik beu mij volkomen bewust, hier misschien te streng te
