25
den Broecke. Eiken avond om tien uur, na afloop van de
dagtaak, stapte de Man naar van den Broecke en werkten zij
te zamen. Aan stijl en toon herkennen we gemakkelijk de Man
als den schrijver.
Het resultaat was een beschrijving van den gang der besmetting,
met de nauwgezetheid eener hardnekkige rechterlijke instructie.
])e conclusie werd samengevat in een reeks van 17 stellingen.
In welke stellingen de beide schrijvers krachtig partij kiezen in
de strijdvraag omtrent de besmettelijkheid der cholera. Er was
namelijk toen ter tijd een sterke strooming in de geneeskundige
wereld, die de besmettelijkheid der cholera niet kon aannemen,
en wel op twee gronden.
Ten eerste omdat het ontelbare malen was voorgekomen dat
cholera zich niet verder had voortgeplant en zich tot een enkel
geval had bepaald. En ten tweede omdat het dikwijls voorkwam
dat mensclien door cholera werden aangetast, zonder in aanraking
te zijn geweest met andere choleralijders.
1)e Max en Van den Broecke antwoorden op het eerste
bezwaar dat dit verschijnsel ook voorkomt bij elke andere wel
degelijk als besmettelijk erkende ziekte, zooals bijv. bij pokken
en pest; en geven als antwoord op het tweede bezwaar dat,
wanneer er gezegd wordt dat de cholera ontstaat zonder aanra
king met een anderen eholera-lijder, er naar hun ondervinding
drie mogelijkheden zijn
a. het onderzoek was niet nauwgezet genoeg geweest. Dikwijls
bleek bij nauwkeuriger navragen dat er wel contact was geweest.
b. men had uit den keten uitgeschakeld de zeer lichte gevallen
die niet als echte cholera waren herkend.
c. men had te doen met een streek waar cholera heerschte en
waar dus in de lucht een algemeene bron van besmetting bestond.
L ziet uit deze argumentatie, hoe dicht de schrijvers
hier, ook zonder kennis der cliolera-baeilde waarheid zooals
die nu naar onze opvattingen is, op de hielen waren. Breidt
de zeer lichte gevallen uit tot op de bacillen-dragers, en vervang
de lucht als algemeene bron van besmetting door het water, en
we zijn vrijwel bij onze hedendaagsche kennis.
Het boek van onze beide collega's trok zeer de aandacht in
