JAARVERSLAG OVER 1914-1915,
UITGEBRACHT
in de Algemeene Vergadering van 14 April 1915
DO°R DEN SECRETARIS VAN HET GENOOTSCHAP
Mr. W. POLMAN KRUSEMAN.
Geachte Toehoorders!
Nadat in de 18e en het begin der 19e eeuw een breed
cosmopolitisme, bij monde van Göthe, Herder en Lessing, als
wereldbeschouwing gemeengoed scheen geworden te zijn, is de
herleving van het nationalisme en chauvinisme wel een van de
verwonderlijkste verschijnselen dezer eeuw. Juist als gevolg van
liet toenemend internationaal verkeer, op stoffelijk en geestelijk
gebied beidezou men veeleer het tegendeel verwacht hebben
immers leven wij in den tijd van wereldcongressen en wereld
tentoonstellingen, van wisselprofessoren en internationale tijd
schriften en in alle windstreeken ontwikkelt zich langzamerhand
ten spijt van alle folklore en particularisme, een gemiddelde
cultuurmenschzoodat een gentleman niet langer eene specifiek -
Engelsche verschijning is, maar een normaal type vormt in alle
beschaafde landen. Vanwaar dan die schijnbare terugtred? In
een natuurlijk antagonisme der volken ligt de oorzaak van den
tegenwoordigen oorlog stellig niet, want wij zien binnen eene
eeuw tijds soms in veel korter tijdsverloop beurtelings
Eranschen, Engelschen en Russen, Pruisen en Oostenrijkers,
Archief 1915. a