19
persoonlijk zou meetrekken ter verdediging van het geloof,
als de Koning van Frankrijk of een ander groot vorst per
soonlijk meeging, indien welteverstaan zijn gezondheidstoe
stand het hem niet belette, en Karei VII, koning van Frank
rijk, zijn toestemming gaf en bovendien beloofde zijn landen
met rust te laten. Hij verzocht allen, die zijn voorbeeld
wilden volgen, om hun gelofte schriftelijk in te dienen.
Van 215 der aanzienlijkste edellieden kwamen de geloften
binnen 1
Het schenken van land door de gelovigen om de zware
uitgaven van deze tocht te helpen bestrijden, moet ongetwij
feld in verband gebracht worden met de kruistochtsbul van
paus Nicolaas V (1454). Deze landen nu werden (heilige)
„kruislanden" genoemd en een der eerste uitvoeringsmaat
regelen van Philips na het feest te Rijssel zal bestaan hebben
in het zenden van commissarissen, gelast met het opmaken
van een volledige lijst der „cruyslanden", ten einde een over
zicht te verkrijgen van de geestelijke gelden, die door den
Paus te zijner beschikking waren gesteld. Voor een nauw
keurige opstelling van alle cruyslanden in Zeeland beooster
en bewester Schelde werden zijn raadsheer, ridder Joos van
Cruiningen, en zijn secretaris, Jehan Grenier, als commissa
rissen afgevaardigd. Het hs. spreekt van een „commission"
of „mandement" „qui peut bien avoir oy la „commission" de
mon tres redoubte seigneur" (f. 27v.„soit qu'il ait bien peu
savoir comment le dit „mandement et commission" de mon
tres redoute seigneur a ête leu et denonce tant au dit Middel-
bourg comme en toutes les terres denviron" (fol. 34v.Ori
gineel of copie van deze opdracht hebben wij niet kunnen
vinden en zal wel niet te vinden zijn, want uit Rijssel, waar
de commissieboeken van Vlaanderen berusten, kwam het be
richt, dat de serie eerst aanvangt met het jaar 1549.
Om te bewijzen, dat de „cruyslanden" werkelijk geschonken
waren voor het bovenvermelde vrome doel, zal het volstaan
1Zie voor deze historische bijzonderheden J. D. Hintzen. De kruis
tochtplannen van Philips den Goede. 1918, blz. 7886.
