17
de omgeving van Dirksland uit 1694 33komt een aannemelijke
boerderij voor een stenen woning met aangebouwde houten
schuur waarin twee dwarsingangen. Hoewel men in een bij
getekend figuurtje de plattegrond van een vijfroedenberg zou
kunnen zien kent dit type, zoals gezegd, slechts tasruimte in
de schuur benevens een schelfmeet. Trouwens, afgezien van
de kaart van 1610 zijn de andere van een tijd, waaruit nog
talrijke boerenhuizen over zijn als evenzovele bewijzen tegen
de juistheid van de afbeeldingen.
Hoe dan ook, op het einde der 17e eeuw kwam naast het
Vlaamse-schuurtype een dwarsdeelhoeve voor met Zeeuwse
kenmerken.
Een hofstede uit 1692 aan de Kranendijk B 101 te Den
Bommel was tot de verwoesting in 1944 het ons vroegs*
bekende voorbeeld van dit type. Naar Flakkees gebruik had
men de hoofdingang van de aangebouwde woning in de
voorgevel geprojecteerd en enige zaadzolders aangebracht,
zodat een doorgaande nok verkregen werd. Tevens was de
woning op schuurbrcedte gekomen, doordat men het derde en
vierde vertrek niet achter, maar naast de woonkeuken en
kamer had geplaatst. Het hoge schuurdak rustte op ankerbalk-
gebinten de enige uitzondering op 't eiland zover wij weten
en wellicht de laatste herinnering aan de verdwenen regel
en liep zo laag af, dat beide mendeuren ver boven de wand
uitstaken.
Een overeenkomstige hofstede met nieuwere details is „Wel
gelegen" aan de Fortuynweg te Melissant deze dagtekent
uit het midden van de 18e eeuw. De woning (met bovenge-
legen zaadzolders) vertoont het zuivere „omgekeerde" Zeeuwse
type, want aan weerszijden van de gang bevinden zich de
zitkamer (voren) en den huzen winterwoonkamermet achter
de eerste de kelder met opkamer voor in de schuur, achter de
laatste de keuken met een tussengelegen dwarsgang. Deze
leidt naar de zijdelings aangebouwde kete, die naast het zomer
verblijf (met de ingang voor dagelijks verkeer) een luzze of
schuurhims als spoelkeuken bevat.
De gebintconstructie van de driebeukige schuur bestaat uit
zware stijlen met opgelegde balken, die aan de zijde van de
mendeuren bovendien op de muurstijlen van de houten wand
rusten. De kapconstructie wordt gevormd door dubbele stoelen
met bokspantjes, gordingen en sporen. Tussen de beide dwars-
33) Alg. Rijksarchief, Cat. Hingman nr 2226 (kaart van een partij
lands in de polder de Oude Plaat, door M. v. d. Daff, Mei 1684),