Als eerste noem ik de procedure voor de verwerving van het lidmaatschap.
Ook in de kring der leden hoort men critiek op de nog steeds gehandhaafde
traditie, dat men zich niet kan aanmelden als lid, maar dat men het lidmaat
schap slechts kan verwerven door middel van benoeming door de ledenver
gadering, na te zijn voorgedragen door een lid en na ballotage.
Er zijn er, die dit niet meer in deze tijd vinden passen.
Rationeel gezien hebben deze critici wellicht gelijk. Toch zou ik willen pleiten
voor handhaving van deze, één van onze laatste tradities. Een 200-jarig
Genootschap is het uit hoofde van zijn leeftijd min of meer aan zichzelf ver
plicht een paar tradities in ere te houden. Anders wordt het helemaal zo'n
kale toestand. Toegegeven, dat er als gevolg van deze procedure fouten
zijn gemaakt, het charmante van dit systeem vind ik juist dat het zo systeem
loos is.
Als tweede en laatste traditie meer hebben wij er nietnoem ik dat
volgens onze wet het protectoraat van het Genootschap is opgedragen aan
de Koningin.
Ik heb de vermelding van deze traditie opzettelijk tot het laatste bewaard,
om er de volle nadruk op te kunnen leggen. Vanaf Stadhouder Willem V tot
en met H. M. Koningin Juliana, zijn alle regerende vorsten en vorstinnen uit
het Huis van Oranje Nassau beschermheer en beschermvrouwe van ons Ge
nootschap geweest. De band tussen Oranje en ons Genootschap is altijd zeer
nauw geweest.
De enige vreemde eend in de bijt is Koning Lodewijk Napoleon geweest.
Ook hij was beschermheer. Het Zeeuwsch Genootschap is niet het enige
gezelschap, dat deze slip heeft gemaakt. De man moet bijzonder populair
zijn geweest. Sedert Koning Willem I zitten wij echter weer in het rechte
spoor.
Ik realiseer mij volledig, dat Nederland een klein, héél klein landje is op de
globe en dat dientengevolge de importantie van een Koning of een Koningin
der Nederlanden in het kader van de constitutionele monarchie daarmede in
overeenstemming is.
Dit neemt echter niet weg, dat wij als staat, door kwalitatief onze norm hoog
te stellen ik denk hierbij niet alleen aan wetenschap en techniek, maar
ook aan hogere waarden, zoals de rechten van de mens, integriteit In het
internationale verkeer e.d.m. het nadeel van onze geringe afmetingen
kunnen compenseren.
Het is, meen ik, geheel in de geest van haar opvattingen, wanneer ik hierbij
in mijn gedachten H. M. Koningin Juliana een leidende rol toebedeel.
Voeg hierbij de bijzondere plaats, die Zeeland steeds gehad heeft in de his
torie van het Huis van Oranje Nassau. Dit begon met het bod, dat Prins
Willem I, gelijktijdig met Philips II, deed op het markiezaat van Veere.
Het zou een afzonderlijke geschiedkundige studie waard zijn, dit onderwerp
uitputtend te behandelen. Ik laat het in dit verband bij deze korte aanduiding.
Hoe onvolledig ook, mijn argumentatie is voor mij genoegzaam grond om te
stellen dat wij deze traditie nimmer moeten loslaten. Ik spreek dan ook de
hoop uit, dat zolang Nederland een Koninkrijk is, de wet van het Zeeuwsch
Genootschap der Wetenschappen de bepaling zal bevatten, dat het protecto
raat blijft opgedragen aan de Koning of de Koningin.
Een overzicht van de laatste vijftig jaar van het 200-jarig bestaan van het