copie ervan was ongetwijfeld al in Radermacher's handen en hij was wel één der eersten geweest, die ze "belang ziet nemen" 35) in haar komst op "Altijd Wel", van waar haar brief van 22 juni gedateerd is. 3Ó) Op dit hoogtepunt van hun vriendschap laat de berichtgeving ons plotseling in de steek. Wat wel voornamelijk verband houdt met de dood van mr. Noord- kerk (nov. 1771) aan wie Betje steeds zo trouw verslag placht te doen van haar betrekkingen tot deze zeeuwse vriend. Ter afronding nog een paar momentopnamen van R. uit andere bronnen. Te beginnen met een hooggestemde brief door hem geschreven naar aanleiding van zijn tweede huwelijk met mevrouw de weduwe Bouwens -de Kokelaar, die van geboorte een middelburgse was. Het vond plaats op 25 augustus 1782, 37) "Ik weduwenaar geworden" aldus R., "den 12 February 1780 en Haar Edele weduwe den 26 April 1781 "De wonderlijke schikking der Goddelijke voorzienigheid in allen dezen is allerbijzonderst geweest en kan mijn leven lang mijn Schepper niet genoeg danken, dat mijn en ons groot verlies in allen deelen zoo volmaakt hersteld is in haar Wel Edele Persoon". Hij roemt "de bevalligheden van haar gelaat" en laat het daar niet bij "hoe wel den 13 February 1782 de jaaren bereikt hebbende van 48 (kan) Haar Ed. echter onder de bekoorlijkste der vrouwen gereekend worden; en be- gaaft met verstand,juist oordeel, eer, deugd en zeer gedistingeerde vermo gens, zoodat ons geluk ter toppunt der aardsche genoegens is gereezen". Commentaar overbodig. We tekenden al een en ander aan over R's werkzaamheid in verband met het Zeeuwsch Genootschap, toen in Vlissingen gevestigd. Sinds, in 1780, onder voorzitterschap van mr. J. A. van de Perre in Middelburg het "Departement der Physica", alias Natuurkundig Gezelschap 38) was opgericht, vond Rader- macher in deze kring meer dan ooit gelegenheid zich in zijn geliefde natuur wetenschappen te verdiepen. Niet slechts door lezingen, ook door "Oefe ningen" werd hier de kennis dezer wetenschappen bevorderd. Leendert Bomme, directeur der "Commercie-Compagnie" en wat hier meer ter zake is een zeer verdienstelijke amateur-bioloog, 39) was behalve secre taris ook "docerend lid" van Physica. Er heeft zeker een nauwe band tussen hem en R. bestaan. Het is typisch Bomme menigmaal op zijn buiten Burgvliet onder Oostkapelle de vijvers te zien gebruiken voor zijn biologische waar nemingen, zoals ook Radermacher dit soms deed. Een opmerkelijke ontwikkeling komt uit de kring van Physica voortin 1785 wordt het Natuurkundig Gezelschap der Dames (lees echtgenoten der he ren-leden) opgericht, waarvan mevrouw van de Perre de eerste presidente was. Het is zeker niet gewaagd te veronderstellen, dat Radermacher's twee de vrouw tot de ijverige leden van dit dames-physica heeft behoord en dat zij ook in dit opzicht de "zeer gedistingeerde vermogens" heeft getoond, door haar man zo hoog gewaardeerd. Na van de Perre (hij stierf in 1790) werd Radermacher voorzitter. In die kwaliteit werd hem door de middelburgse professor theologiae Johannes Krom een werk opgedragen, geschreven ten bewijze dat "de Natuur- en Sterrekunde niet strijdig is met de Goddelijke Openbaringen"(Middelburg 1793). 40) Radermacher toont zich, ook persoonlijk, voor deze opdracht zeer erkentelijk en voegt, bij zijn dankbetuiging "tot een Present-gedachtenis een

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 1970 | | pagina 26