algemene vergadering van 10 april 1940 is de volgende noot toegevoegd:3)
"Door den brand van Middelburg, gevolgd op het bombardement van 17 mei
1940, is de geheele administratie van den secretaris verloren gegaan. Het
verslag is daardoor niet meer volledig te reconstrueren. Hier volgt wat nog
kon worden nagespoord".
Dan volgt een verslag van de pogingen, in het werk gesteld in 1939, om de
kostbare verzamelingen van het Genootschap veilig te stellen.
De Zelandia lllustrata, de gouden en zilveren voorwerpen, de munten en
penningen, een groot aantal notulenboeken, werden ondergebracht in de
kluis van het gebouw der "Christelijke Jongemannen Vereeniging" in de
Singelstraat. "De goedgekeurde voorkelder der Provinciale Bibliotheek nam
o.a. de verzameling porselein en aardewerk, een aantal schilderijen, het wiel
van De Ruyter, het gothische stoeitje uit Gapinge en de Zeeuwsche schelpen
op. Vele belangrijke schilderijen, waaronder het portret van De Ruyter door
Ferdinand Bol, werden geplaatst in de kluis van den Polder Walcheren". 4)
Dit is nog maar het praeludium.
Met het Archief 1941/1942 zitten wij midden in de waanzin van de oorlogs
vernielingen. Het begint al met een noot bij de inhoudsopgave
"Tengevolge der bijzondere omstandigheden worden de Naamlijst der eere
leden, enz. en de opgave van de instellingen, met welke het Genootschap
in betrekking staat, ditmaal achterwege gelaten".
Ditmaal I Het zal duren tot de uitgave van het Archief van 1948, voordat
deze gegevens weer zullen worden gepubliceerd. Eerst na de oorlog zal uit
de publicaties blijken, dat deze maatregel het antwoord van het Genootschap
is op de eis van de bezetter alle Joden en Vrijmetselaars uit de ledenlijst
te schrappen.
En dan volgt 5) een relaas van het resultaat van de zo zorgvuldig overwogen
plannen de kostbare verzamelingen van het Genootschap in veiligheid te
brengen. Verwezen wordt naar de officiële Richtlijnen ten dezen. Dan wordt
de balans opgemaakt. Deze toont het volgende droeve beeld. Beschadiging
van de talrijke verluchte handschriften en franse werken met Pas-de Loup-
banden, het wiel van De Ruyter, het klokje van de Zilvervloot, opgeborgen in
de achterkelder van de Provinciale Bibliotheek. "Vernietigd daarentegen
is alles, wat in de voorkelder lag, o.m. de verzameling porselein, waarbij de
groote Chineesche vaas uit de gang van het museum, het gothische stoeltje
uit Gapinge, de oude lange verrekijkers, talrijke belangrijke schilderijen en
de Zeeuwsche schelpen". Doch dit is niet alles.
De conservator van de Zelandia lllustrata bericht, dat van de ongeveer 860
getekende kaarten, die in 1916 aan het Rijksarchief in Zeeland in bruikleen
waren gegeven, meer dan 800 verloren gingen.
De conservator van het Kabinet van natuurlijke historie registreert de ver
nietiging van een belangrijke verzameling schedels. Onherstelbare verliezen.
Dan valt een korte mededeling op, nl. dat na het vertrek van de voorzitter
Jhr. mr. J. W. Quarles van Ufford, het voorzitterschap wordt waargenomen
door mr. dr. R. W. Graaf van Lynden.
3) Archief 1940, p I, r oot 1)
4) Archief 1940, p I (tekst)
5) Archief 1941-1942, p I v.v.