algemene vergadering van 10 april 1940 is de volgende noot toegevoegd:3) "Door den brand van Middelburg, gevolgd op het bombardement van 17 mei 1940, is de geheele administratie van den secretaris verloren gegaan. Het verslag is daardoor niet meer volledig te reconstrueren. Hier volgt wat nog kon worden nagespoord". Dan volgt een verslag van de pogingen, in het werk gesteld in 1939, om de kostbare verzamelingen van het Genootschap veilig te stellen. De Zelandia lllustrata, de gouden en zilveren voorwerpen, de munten en penningen, een groot aantal notulenboeken, werden ondergebracht in de kluis van het gebouw der "Christelijke Jongemannen Vereeniging" in de Singelstraat. "De goedgekeurde voorkelder der Provinciale Bibliotheek nam o.a. de verzameling porselein en aardewerk, een aantal schilderijen, het wiel van De Ruyter, het gothische stoeitje uit Gapinge en de Zeeuwsche schelpen op. Vele belangrijke schilderijen, waaronder het portret van De Ruyter door Ferdinand Bol, werden geplaatst in de kluis van den Polder Walcheren". 4) Dit is nog maar het praeludium. Met het Archief 1941/1942 zitten wij midden in de waanzin van de oorlogs vernielingen. Het begint al met een noot bij de inhoudsopgave "Tengevolge der bijzondere omstandigheden worden de Naamlijst der eere leden, enz. en de opgave van de instellingen, met welke het Genootschap in betrekking staat, ditmaal achterwege gelaten". Ditmaal I Het zal duren tot de uitgave van het Archief van 1948, voordat deze gegevens weer zullen worden gepubliceerd. Eerst na de oorlog zal uit de publicaties blijken, dat deze maatregel het antwoord van het Genootschap is op de eis van de bezetter alle Joden en Vrijmetselaars uit de ledenlijst te schrappen. En dan volgt 5) een relaas van het resultaat van de zo zorgvuldig overwogen plannen de kostbare verzamelingen van het Genootschap in veiligheid te brengen. Verwezen wordt naar de officiële Richtlijnen ten dezen. Dan wordt de balans opgemaakt. Deze toont het volgende droeve beeld. Beschadiging van de talrijke verluchte handschriften en franse werken met Pas-de Loup- banden, het wiel van De Ruyter, het klokje van de Zilvervloot, opgeborgen in de achterkelder van de Provinciale Bibliotheek. "Vernietigd daarentegen is alles, wat in de voorkelder lag, o.m. de verzameling porselein, waarbij de groote Chineesche vaas uit de gang van het museum, het gothische stoeltje uit Gapinge, de oude lange verrekijkers, talrijke belangrijke schilderijen en de Zeeuwsche schelpen". Doch dit is niet alles. De conservator van de Zelandia lllustrata bericht, dat van de ongeveer 860 getekende kaarten, die in 1916 aan het Rijksarchief in Zeeland in bruikleen waren gegeven, meer dan 800 verloren gingen. De conservator van het Kabinet van natuurlijke historie registreert de ver nietiging van een belangrijke verzameling schedels. Onherstelbare verliezen. Dan valt een korte mededeling op, nl. dat na het vertrek van de voorzitter Jhr. mr. J. W. Quarles van Ufford, het voorzitterschap wordt waargenomen door mr. dr. R. W. Graaf van Lynden. 3) Archief 1940, p I, r oot 1) 4) Archief 1940, p I (tekst) 5) Archief 1941-1942, p I v.v.

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 1970 | | pagina 8