N.B. Het onderwerp 'orde' was vrije populair geworden nadat van
overheidswege was bepaald dat de lichamelijke of corporele straffen
niet meer mochten worden toegepast. Geregeld werden hierover en
quêtes gehouden, o.a. bij de burgemeester van een dorp, zoals in
1821. Ook pasten lichamelijke straffen niet meer in de filosofie van
verlichting, rede en overreding54.
4. De mens: 15%.
Wezen van de mens 5
menselijk leven 3
zelfkennis/mensenkennis 5
menselijk geluk 2
sociale eigenschappen 11
zielkundig, ziel 5
- Over het wisselend lot van de mensen door het verloop des tijds.
- Wat is de genoegelijkste leeftijd?
- Het menselijk lichaam ter verkrijging van zelfkennis.
- Geef een verklaring van de woorden 'vrije wil'.
- Wat is zielkunde?
- Hoe moet een hoofdonderwijzer handelen die in zijn schoolwerk-
zaamheden 1 of 2 ondermeesters heeft?
- Over de mens als verstandelijk wezen.
5. Kennis en verwerving: 10%.
kennis 2
kennisverwerving 2
verstandsontwikkeling 5
leerproblemen 5
aandacht, opletten 2
ijver 2
memoriseren 3
- Over taalkundig onderwijs tot ontwikkeling der verstandelijke ver
mogens aangewend.
- Op welke wijze verkrijgt de mens kennis?
- Over de opmerkzaamheid in het algemeen.
- Hoe wordt het geheugen gevormd?
- Welke oorzaken kunnen het kind beletten zijn kundigheden aan de
dag te leggen?
- Men ziet vaak kinderen die aanvankelijk in het leren goede, ja grote
vorderingen maken, plotseling als het ware stilstaan: hoe komt dat,
54. RAZ, Archief Toezicht inv.nr.2, april 1821In drie brieven aan Van Deinze schrijft de on
derwijzer Schoe hoe hij dit probleem aanpakt.
112
