Afb. 7. Wemeldinge, piscinanis
koor. Foto auteur.
Zoutelande en Meliskerke, en in Vlaanderen in Woumen, Varsenare, Hoeke en
Brugge (St. Salvator, afb. 2). Het tweede type is te vergelijken met verschillende
torens in Doornik en met de O.L.V.-kerk in Kortrijk (afb. 3). Deze laatste zijn
alle gebouwd in natuursteen. In Damme (afb. 4), Vlissingen en Oostkapelle is
hetzelfde type in baksteen uitgevoerd. De toren van Kruiningen doet denken aan
de Vlaamse kruisingstorens, zoals die te Zarren, Oostkamp en Snellegem, maar
ook aan de toren van Koudekerke op Schouwen. De kerk van St. Antonius te
Heist had zelfs - al verschillen de meningen hierover - een westtoren van dit
types. Ook de toren te Groede (Zeeuwsch-Vlaanderen) is vergelijkbaar. Deze
beide torens hebben in tegenstelling tot Kruiningen steunberen. Wat betreft de to
rens met de H-vormige plattegrond zijn er geen vergelijkbare voorbeelden in
Vlaanderen, maar wel in Utrecht (Blauwkapel) en Brabant (Handel en de Has
seltse kapel in Tilburg). In Zeeland vinden we voorbeelden hiervan op Schouwen
in Noordgouwe en op Walcheren in Gapinge. De achtzijdige torens doen uiter
aard onmiddellijk denken aan de O.L.V.-abdij in Middelburg. Minder bekend is
dat in Zanddijk op Walcheren een vrij exacte kopie van de abdijtoren stond.
8. Devliegher, 'De opkomst der kerkelijke gotische bouwkunst', 234.
165
