de toekomstige ontplooiingsmogelijkheden 'gelijk die in dit college, de school der wetenschappen van deze stad' worden beoefend. Het stedelijk bestuur veranderde drastisch; de bestuurlijke en maatschappelijke omstandigheden wijzigden zich. De honoraire titels verdwenen, de stedelijke en gewestelijke autonomie moesten veel zeggenschap inleveren ten koste van het centraliserende landelijke bestuur. De opheffing van de gilden trof ook de chirur gijns. De examens die krachtens de gildebrief waren geregeld konden nu niet meer afgenomen worden. Maar het oorspronkelijk enthousiasme in Zierikzee voor de revolutie nam na 1795 al vrij snel af door het gedrag van de Franse com mandant en de financiële problemen in verband met het garnizoen. Wetenschap en Verlichting De Verlichting, de vernieuwing door het rationeel, wetenschappelijk benaderen van problemen, die in de zeventiende eeuw was begonnen, ontplooide zich, zoals hiervoor reeds werd aangeduid, in de achttiende eeuw. Het hierbij betoonde elan werd eerst vanuit de universiteiten uitgedragen en later nog meer in de verlichte, geleerde genootschappen die in het buitenland al in de vorige eeuw waren ont staan. Zij beijverden zich vooral in het uitgeven van verhandelingen, het aanleg gen van bijzondere verzamelingen, het vervaardigen van instrumenten en het uit schrijven van prijsvragen over de nasporing van ziekten of verschijnselen bij de mens of in de natuur, waarbij door onderlinge toetsing van de ingezonden ant woorden werd getracht de wetenschappelijke visie te verrijken. In tegenstelling hiermee heeft echter het academisch onderwijs, na iemand als Gaubius, aan kwa liteit ingeboet36. Toch is in de loop van deze eeuw een min of meer gestage vooruitgang in de geneeskunde en de andere wetenschappen te bespeuren geweest. Enkele pokken epidemieën hebben weliswaar nog veel slachtoffers geëist, maar de variolatie bracht sedert de tweede helft van de achttiende eeuw een duidelijke verbetering en zeker de vaccinatie vanaf het einde van deze eeuw. In de verloskunde traden aanzienlijke verbeteringen op sinds het einde van de zeventiende eeuw door de stimulerende invloeden vanuit Parijs, waarvan de grote Hendrik van Deventer heeft geprofiteerd. Op zijn beurt heeft hij de daarna komende vroedmeesters in Nederland gestimuleerd, onder wie in Zierikzee Cornelis Plevier, terwijl ook dr. Job Baster jr. de verloskunde heeft bedreven. Ook de publikaties en de vertalin gen op dit gebied van de Engelse medicus Smellie en enkele vooraanstaande Fransen hebben veel betekenis gehad. De na Basters advies door het stadsbestuur aangestelde lectores anatomiae hebben stellig tijdelijk het peil van het onderwijs aan de chirurgijns en vroedvrouwen verbeterd. Wij noemden hen reeds; hun werkzaamheid werd mede door het conservatisme van het chirurgijnsgilde be kort. 36. Lindeboom, Geschiedenis131-133. Van der Korst, Om lijf en leden101-102. 36

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 1993 | | pagina 62