Doodschouw Sedert de publikatie van Morgagni's De sedibus et causis morborum in 1761 in Padua", namen ook na enkele jaren de door de vroedschap verlangde lijkschou wingen in Zierikzee toe. Hierbij werd soms het oordeel gevraagd van de stads- doctores, soms dat van de stadschirurgijn. Waarschijnlijk gaven de doctores hun visie op sterfgevallen zonder lichamelijk letsel en de chirurgijns op overledenen door doodslag, verwondingen of mishandelingen. Dr. Job Baster jr. verrichtte op eigen initiatief obducties uit wetenschappelijke belangstelling, in de zin als door Morgagni was bedoeld. De stadschirurgijn Jacobus verrichtte verdienstelijk ge rechtelijke doodschouw. Natuurkundige belangstelling Een ontwikkeling in de medische instrumentatie werd onder meer zichtbaar in de elkaar opvolgende microscopen. Na de ontdekkingen van Van Leeuwenhoek werd een nauwkeuriger beschouwing van kleine, levende organismen of corpus- cula mogelijk. Volmaakt kon deze waarneming echter nog niet zijn wegens de aberratie van de lenzen. Bovendien was het zichtbaar maken van de lichaamscel len nog niet mogelijk. Slechts enkele medici met een bredere belangstelling schaften zich zo een instrument aan, meestal meer wegens hun natuurweten schappelijke belangstelling dan uit medische interesse. Daarnaast kwamen na verloop van tijd diverse meetinstrumenten, mede door de ontwikkelingen in de natuurkunde, zoals barometers, thermometers en andere, die vooral een rol heb ben gespeeld bij de waarnemingen door de Natuur- en Geneeskundige Corre spondentie Sociëteit in de Verenigde Nederlanden, die werd opgericht in 1779. In 1778 was het antwoord van de uit Tholen afkomstige maar in Den Haag wo nende medicus Iman Jacob van den Bosch op een prijsvraag van de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen met goud bekroond. Prof. Gaubius vond de bij drage dermate goed. dat hij Van den Bosch stimuleerde het begonnen onderzoek voort te zetten. Daartoe richtten hij en zijn medische medewerkers de Sociëteit op. naar het voorbeeld van de Franse "Correspondance de la Société Royale de Médecine' te Parijs. Stadhouder Willem V en zijn hof gaven belangrijke finan ciële en ambtelijke steun. Bovendien hoorde het bij de semi-wetenschappelijke interesse en de status van veel regenten de Correspondentie Sociëteit financieel te ondersteunen. Van den Bosch verzocht zijn vroegere en nieuwe, door hem uit genodigde correspondenten, weerkundige waarnemingen te verrichten met ge standaardiseerde instrumenten en deze te vergelijken met in de verschillende pe rioden van het jaar plaatselijk voorkomende ziekten. Zij moesten daarover regelmatig rapporteren, alsmede over de plaatselijke sociale omstandigheden, daarbij uitgaande van de oude res non naturales, de factoren die bepalend zijn voor de persoonlijke lichamelijke en geestelijke hygiëne". Wij kunnen dit nu zien als een poging om het oude uit de tijd van Hippocrates daterende miasmatisme - de leer van de invloed van klimaat en milieufactoren 37. Lindeboom, Inleiding228-230. 38. Zie van Hoorn, Levinus Lemnius, 160-163; Niebyl, The non naturalis'; Burns, 'The nonnatura- lis: a paradox'. 37

Tijdschriftenbank Zeeland

Archief | 1993 | | pagina 63