DE TOESTAND VAN DE WATERSTAAT IN NOORDOOST-
VLAANDEREN TIJDENS DE ZESTIENDE EEUW
TEKSTUITGAVE VAN DE INSTRUCTIE TOT HET VISITEREN VAN DE ZEEDIJKEN VAN
HET HULSTERAMBACHT UIT 1562
Adrie de Kraker
Inleiding
Het pad van diepgaand en veelal ook langdurig archiefonderzoek naar de laat
middeleeuwse en vroeg-moderne geschiedenis van Oostelijk Zeeuws-Vlaanderen
leidt onherroepelijk naar de Belgische en Noord-Franse archieven. In deze ar
chieven wordt een indrukwekkende hoeveelheid bronnen bewaard'. Ondanks het
feit dat deze bronnen steeds toegankelijker2 worden gemaakt, wordt uit de inven
tarissen niet altijd even duidelijk wat achter de pakken en liassen allemaal schuil
gaat3. Belangrijke bronnen worden daardoor over het hoofd gezien en veel van
het materiaal blijft nog altijd onbestudeerd. De bron die wij in dit artikel uitge
ven en toelichten is zo'n document dat aan de aandacht is ontsnapt. Opmerkelijk
genoeg bevindt zich dit document in het Rijksarchief in Zeeland in het archief
van het Hulsterambacht. Het gaat om een bron die vanuit zijn optiek een zeer ge
detailleerd en gedegen beeld geeft van de toestand waarin de waterstaat van Hul
sterambacht zich circa 1562 bevond.
Allereerst zullen wij ingaan op het belang van de tekstuitgave van 'de instruc
tie tot visitatie van de zeedijken in het Hulsterambacht uit circa 1562' en zullen
wij de bron in zijn historische context plaatsen. Daar wij ervan overtuigd zijn dat
het stuk een vrij betrouwbaar beeld geeft van de toestand van de zeedijken en
sluizen van het Hulsterambacht in genoemd jaar, vinden we een uitgave van deze
bron zeer verantwoord. Aan de hand van een aantal voorbeelden zal de betrouw
baarheid van de bron nader worden toegelicht.
*Met dank aan prof. dr. RA. Henderikx voor zijn aanwijzingen bij het bewerken van dit artikel.
1. M.P. de Bruin, Verslag van een voorlopig onderzoek naar archivalia betreffende het polderwezen
in Zeeland in de Belgische archieven (z.pl. 1955, getypte inventaris in het Gemeenteachief van Axel
en in het Rijksarchief in Zeeland).
2. G. Asaert, Het archief van de Abdij van Boudelo te Sinaaï-Waas en te Gent. Inventaris (Brussel
1976) dl. I. C. Vleeschouwers, Het archief van de Abdij van Boudelo te Sinaaï-Waas en te Gent, dl.
2, Regesten der oorkonden (Brussel 1983) 2 banden.
3. Vgl. A. Meerkamp van Embden, De archieven van het Vrije van Sluis, 1584-1796, en Hulsteram
bacht, 1242-1795 ('s-Gravenhage 1928). J. en PI. Lefèvre, Inventaire des archives du Conseil des Fi
nances (Gembloers 1938). Zie ook de handgeschreven inventaris van het fonds 'Acquits de Lille' in
het Algemeen Rijksarchief te Brussel. In de Archives Departementales du Nord (Rijsel, Fr.) is het
fonds van de Rekenkamer (Série B.) grotendeels geïnventariseerd, en daarvan is een deel weer geana
lyseerd.
1
