I
I
I
b. eiser verschijnt, gedaagde niet
verstek {default), kan drie keer worden verleend; telkens vindt opnieuw dag
vaarding plaats op grond van een nieuw mandement. De kosten hiervan zijn
voor rekening van de gedaagde:
bij elke nieuw verstek verliest gedaagde een exceptie:
declinatoir (wraking van de bevoegdheid, de zaak hoort bij een andere
rechter);
dilatoir (het uitstellen van het proces, delay
peremptoir (tegenwerping van de gedaagde waardoor de eis geheel of ge
deeltelijk komt te vervallen).
Na drie keer verstek van de gedaagde wordt er een appointement by intend it
uilgesproken en de verweerder wordt voor een vierde keer gedaagd.
intendit bewijsstukken van eiser
bij het vierde verstek verliest gedaagde alle verweer.
vonnis
Het Hof van Holland had Holland, Zeeland en West-Friesland als rechtsgebied.
De stadhouder was voorzitter van het Hof, maar in de praktijk werd hij vrijwel
altijd vervangen door de president van het Hof.
De Grote Raad
De Grote Raad ontwikkelde zich geleidelijk uit de Hofraad van de landsheer'. In
deze instelling zaten familieleden en vertrouwelingen van de landsheer die hem
bijstonden in het besturen van zijn landen. De Hofraad had nog geen vaste vesti
gingsplaats. maar volgde de hertog op zijn reizen binnen zijn landen en was zo
wel een bestuursorgaan als een gerechtshof. Daar kwam verandering in na 1430.
Allereerst werd geleidelijk duidelijk dal de Grote Raad nu steeds meer als een
aparte instelling werd gezien naast de Hofraad. De Grote Raad hield zich alleen
bezig met rechtspraak en de Hofraad nam de bestuurszaken voor zijn rekening25.
Vanaf 1445 kunnen we de Grote Raad definitief zien als een apart rechtscollege
dat alle rechtspraak omvatte. De gerechtelijke procedures werden door juristen
voorbereid en voor de uitspraak van vonnissen was de inbreng van de raadsheren
vereist. Alles gebeurde in naam van de landsheer26.
Vanaf 1470 zijn er registers bewaard gebleven met vonnissen van de Grote
Raad (niet alle vonnissen staan hier echter in). De meeste rechtszaken waren af
komstig uit Vlaanderen en Holland, twee gewesten met de grootste bevolkings
dichtheid en sociaal-economische activiteit. Hel aantal beroepen tegen vonnissen
van hel Hof van Holland was bijzonder hoog. In de Instructie van 1462 van het
Hof van Holland werden dan ook beperkende maatregelen opgenomen om het
aantekenen van beroep te reglementeren en daardoor te beperken. Als het beroep
5
