Juridische claims en Instituut Asbestslachtoffers
Sinds eind jaren tachtig, maar vooral in het begin van de jaren negentig, is er een
sterke toename van het aantal claims in verband met asbestblootstelling. Dit gaat
gepaard met veel publiciteit. Het zijn langdurige, dikwijls jarenlange civielrech
telijke procedures, waarbij de uitspraak vaak pas plaatsvindt na het overlijden
van het asbestslachtoffer. Er werd een Comité Asbestslachtoffers opgericht. Om
de juridische lijdensweg te bekorten, werd gestreefd naar een Asbestfonds. In
1995 werd aan de staatssecretaris een rapport aangeboden over mogelijke oplos
singen voor de juridische lijdensweg. Dit resulteerde in 1996 in een verzoek van
de staatssecretaris om advies aan prof. mr. J. de Ruiter. Dit advies werd in maart
1997 uitgebracht. Op 6 juni 1997 besloot het kabinet tot het oprichten van hel In
stituut Asbestslachtoffers. De Gezondheidsraad bracht op 15 april 1998 advies
uit in haar publicatie: Protocollen asbestziekten: maligne mesothelioom. Na uit
gebreid overleg tussen alle betrokkenen, werkgevers, werknemers, verzekeraars
en het Comité Asbestslachtoffers, werd het instituut op 26 januari 2000 geopend.
Het instituut bemiddelt tussen asbestslachtoffers en werkgevers, terwijl voor die
gevallen waarin geen oplossing wordt gevonden, de Regeling tegemoetkoming
asbestslachtoffers van de Sociale Verzekerings Bank wordt ingesteld. Voor de
diagnose mesothelioom wordt in alle gevallen gebruik gemaakt van de expertise
van het Nederlands Mesotheliomenpanel.
Samenvatting
In dit artikel is een kort overzicht gegeven van de asbestproblematiek in de
tweede helft van de twintigste eeuw met de nadruk op de gebeurtenissen in de
provincie Zeeland. In de jaren vijftig was asbest een wonderstof die vele tech
nische problemen oploste. Medisch gezien was toen alleen asbestose bij isoleer-
ders van belang. In de jaren zestig vonden Zeeuwse onderzoekers twee asbest-
problemen: eerst de asbestlichaampjes en daarna de mesotheliomen. Na de
promotie van Stumphius was er wel een directe reactie, maar pas in de loop van
de jaren zeventig realiseerde men zich dal mesothelioom een serieus probleem
was. De eerste wetgeving dateert van 1978. De wetenschappelijke problemen
werden in de jaren tachtig grotendeels afgerond, terwijl de jaren negentig werden
gekenmerkt door een verdere politieke besluitvorming en door de juridische pro
blemen door de claims van de asbestslachtoffers. Dit resulteerde in de oprichting
door de overheid van het Instituut Asbestslachtoffers in het begin van het jaar
2000. Opvallend in dit gehele verloop, zowel wetenschappelijk, als politiek en
juridisch beschouwd, is het aanvankelijk heersende ongeloof. Hierdoor volgden
de eerste reacties pas na enige tijd, reacties die soms op hun beurt na enkele jaren
tot een overdreven reactie leidden.
170
