106
EUROPESE VISIES OP WEST-AFRIKANEN
Naaktheid associeerde men in de christelijke traditie met zonde, onreinheid,
gevaar, corruptie en dood.28 In zijn beschrijving van de Goudkust associeert Miiller
naaktheid met heidendom: totally bare and naked, as is the practice in some hea
then and barbaric places. Isert wijst in zijn beschrijving van de Goudkust op het
verband tussen schaamte en naaktheid, een associatie die binnen het christelijk
referentiekader gangbaar was: "Les enfants de l' un et de Tautre sexe vont sans honte,
jusqu' a 1' age de huit ans, sans autre couverture que de ces coraux. "3I) Uit polygamie
bleek volgens Müller dat de zwarten de boodschap van God niet hadden begre
pen. Hij evalueert deze sociale institutie met eigen christelijke maatstaven.
"Although it was decreed by the Lord God from the beginning that one Adam and one
Eve, one man and one woman, should live together, these blind heathen do not know
or understand this. Instead, each man among them is alloived to take as many wives
as he chooses and as his capacity to maintain them extends. Their heathen, godless opi
nion is that the greatest part of their reputation consists in polygamy, or taking many
wives. This is why one finds many important people who have about ten, fifteen, thir
ty, indeed fifiy or more wives and concubines. "3I
De 'bouwstenen' van de Europese beeldvorming over West-
Afrikanen
De drie aspecten van de beeldvorming die we totnogtoe bespraken, namelijk het
primitivisme, het exotisme en het christelijke geloof, maakten al voor de zeven
tiende eeuw deel uit van de mechanismen die in werking traden toen Europeanen
vreemde volkeren en culturen beschreven. Daarom hebben we ze de 'grondvesten1
van de Europese beeldvorming over West-Afrikanen tijdens de zeventiende en
achttiende eeuw genoemd. Die aspecten werkten immers door in de tijdsgeest van
de zeventiende en de achttiende eeuw. Aanvullend hierop zien we de invloed van
de natuurwetenschap en de wetenschappelijke methode. Deze vier componenten
vormen de tijdsgeest van de zeventiende en achttiende eeuw, die in de beeldvor
ming reflecteerde. Die tijdsgeest levert de 'bouwstenen1 voor de Europese beeld
vorming over de West-Afrikaan. De aanwezigheid van de eerste drie componenten
wijst erop dat het zeventiende- en achttiende-eeuwse denken een gedeeltelijke
voortzetting was van de reeds bestaande traditie van denken over de 'andere1. De
invloed van de nieuwe component van de tijdsgeest was veel minder aanwezig in
de Europese beeldvorming over de West-Afrikaan. Nieuwe ideeën vinden inder
daad slechts geleidelijk hun weerklank.
Invloed van de natuurwetenschap op de etnografie over West-Afrikanen
Invloed van de natuurlijke historie was voornamelijk merkbaar in de verklaring die
werd gegeven voor de zwarte huidkleur en in de plaatsing van de zwarte in de
'chain of organism1.
Er werden in de zeventiende en de achttiende eeuw verscheidene verklaringsargu
menten aangevoerd voor de zwarte huidkleur. Pas naar het einde van de achttien
de eeuw won de wetenschappelijke benadering meer veld. Zoals we al aangaven
leverde het bijbelse kader lang een verklaring voor de zwarte huidkleur. Een ande-
