lorrendraaiers
13
Afb. 2. Vlissingen, de thuishaven van Zeeuwse lorrendraaiers. Kopergravure uit M. Smalle-
gange, Nieuwe Cronyk van Zeeland, Middelburg/Amsterdam 1696. Particuliere collectie.
werd gemaakt dat Tange daar vierhonderd slaven had verkocht. Toen de Rode
Leeuwdie ondertussen in Johanna was omgedoopt, in maart 1690 in Zeeland
terugkeerde, werden de autoriteiten ingeschakeld en op last van de admiraliteit
moest het smokkelschip aan de ketting worden gelegd. Toen men tot actie wilde
overgaan bleek niemand in Vlissingen bereid om de deurwaarder bij deze taaie te
assisteren. Deze tegenwerking werd binnen Zeeuwse scheepvaartkringen opgevat
als een overwinning op de Compagnie.25
In de daaropvolgende jaren brokkelde de steun voor het handelsmonopolie steeds
verder af en waren er binnen het Zeeuwse gewest in toenemende mate geluiden te
beluisteren die voor de opheffing van het WIC-octrooi pleitten. In september
1692 besloot de stadsregering van Middelburg, in navolging van die van
Vlissingen en Veere, om de vaart op West-Afrika open te stellen. Daarmee ver
klaarden zij het octrooi van de WIC nietig.2" Door ingrijpen van de WIC werd dit
plan verijdeld, maar in de praktijk namen de autoriteiten de lorrendraaiers steeds
meer in bescherming. Omdat de smokkelhandel door de 'steden van Walcheren en
bij de Staten publiek werd gepermitteerd' stonden de Zeeuwse bewindhebbers
machteloos en daarom vroegen zij de Heren X om ontheffing van de plicht om
lorrendraaiers te vervolgen.30
Ook de Zeeuwse admiraliteit, die volgens haar opdracht overtredingen van zeeza
ken en belastingen moest vervolgen, liet de illegale goederen- en slavenhandel
ongemoeid. Dat was niet opmerkelijk, want de admiraliteitsraad bestond groten
deels uit gecommitteerde raden van Zeeland. Slechts in incidentele gevallen, wan
neer een admiraliteitsfunctionaris een zaak aanhangig maakte, werd die noodge
dwongen in de raadsvergadering behandeld. Zo liet de advocaat-fiscaal in juli
1698 beslag leggen op een partij olifantstanden die door bemanningsleden van het