Politieke macht op het platteland
Onder imposante grafmonumenten in Zeeuwse dorpskerken vonden ambachtsheren een laat
ste rustplaats. De blijvende aanwezigheid in het hart van de gemeenschap was een symbool
van de verbondenheid tussen heer en dorp. Tegelijkertijd laat dit in marmer gebeitelde machts
betoon geen misverstand bestaan over wie als meest voornaam in de gemeenschap gold. Hoe
loyaal aan hun heren waren de dorpsbewoners eigenlijk? Waarom staken boeren een handje
toe bij relletjes in de steden? Toen de magistraat van Middelburg in 1672 onder vuur lag van
de burgerij, stormden Walcherse boeren binnen. Was het gerucht dat een pact was gesloten
met Frankrijk, de werkelijke reden voor hun woede? Op de afbeelding biedt een boer de
Middelburgse regenten, nadat de rust was weergekeerd, een getuigschrift aan 'dat hij Hunn'
trouwe erkent en Hen, naar pligt, zal eeren'. Maar welke plicht had een boer tegenover een
stadsbestuurder? Was de betrokkenheid van boeren bij opstootjes een uiting van politiek zelf
bewustzijn van de boerenbevolking? En hoe zelfbewust toont Dana Viergever, weduwe van de
burgemeester van Duivendijke, zich als zij in 1858 wordt vereeuwigd? Het portret, waarvoor
zij zich heeft getooid met een dure kanten muts, kostbare sieraden en een modieuze burgerja
pon, toont treffend de welvaart en eigenzinnigheid van de nieuwe boerenelite op het platte
land.
Zeeuws Archief, Zelandia Illustrata Aanwinsten 285, II-1501a, II-186/VI.
