7
In deze korte bijdrage wensen we de inbreng van de Gentse universiteit in het
recente historische onderzoek over Zeeland te duiden als introductie op de drie
hierna volgende Vlaamse bijdragen in dit jaarboek. De bijdrage van betreurde
Arne Van Eessen is een onvoltooide symfonie samengesteld door enkele van zijn
vele vrienden.
De eerste Gentse speurtochten in de onbekende schatten van de Zeeuwse archie
ven dateren al uit de late twintigste eeuw. In de voetsporen van de Vlaamse VOC-
soldaat Carolus van der Haeghe, die zijn Oost-Indische avontuur begon in
Zeeland, zochten we in 1993 met succes naar bronnen over de talrijke Middel
burgse kroegen en logementhuizen rond 1700.' De uitstekende contacten met de
Zeeuwse archivarissen lieten ons toe tijdens de volgende jaren onderzoek te ver
richten naar Oostendse handelsnetwerken, smokkel en Zuid-Nederlandse visserij
gedurende de achttiende eeuw in Vlissingen, Middelburg en Veere.2 Vooral archie
ven consulteren in Veere vormde in de jaren negentig een belevenis: aan een oude
eiken tafel in het historische stadhuis en met een boeiende Peter Blom als gids.
De rijkdom van de Zeeuwse bronnen opende nieuwe horizonten voor een uitge
breide en langdurige samenwerking tussen het Zeeuws Archief en de Universiteit
Gent. Het feit dat de Zeeuwse archieven relatief weinig geconsulteerd werden (en
worden) door studenten Geschiedenis en historici uit de Randstad stimuleerde de
idee om Gentse historici in spe Zeeuwse onderwerpen aan te bieden voor hun
licentiaatverhandelingen - de voorlopers van de huidige MA-dissertaties - en bij
komende begeleiding en faciliteiten te verzekeren vanuit Zeeuwse hoek. Albert
Meijer en Roelof Koops fungeerden als de Middelburgse trekkers. Roelof zorgde
ervoor dat de Stichting Historisch Onderzoek Zeeland dit prille onderzoeksnet
werk financieel ondersteunde. Binnen het Zeeuws Archief acteerden Albert en Ivo
van Loo als aanspreekpunten om studenten wegwijs te maken in de verkenning
van dit labyrint. Concreet betekende dit dat vanaf 2000 een eerste Gentse stu
dente, Caroline Baeyens, regelmatig de ferry nam in Breskens om zich gedurende
twee academiejaren te verdiepen in het bijna volledig bewaarde archief van de
Middelburgse Commercie Compagnie (MCC). In het kader van wetenschappe
lijke scripties rond thema's gerelateerd aan maritieme en overzeese geschiedenis tij
dens de vroegmoderne periode startte zij in september 2000 haar studie naar het
rendement van de slavenhandel opgezet door de MCC. Met de enthousiaste steun
van Albert en Ivo leidde dit in 2002 tot een zeer geapprecieerde verhandeling over
de organisatie van deze handelsmaatschappij en haar positie binnen de achttiende-
eeuwse trans-Atlantische slaventrafiek.3 Na dit pionierswerk van Caroline Baeyens
bood het college 'Introductie tot de maritieme bronnen een gedroomde gelegen
heid om Gentse tweedejaarsstudenten Geschiedenis kennis te laten maken met de
caleidoscoop van Zeeuwse archivalia die nog niet ontgonnen waren. Een jaarlijks
bezoek van dertig tot vijftig studenten aan Middelburg resulteerde in de regelma
tige aanwezigheid van drie tot zeven Gentse thesisstudenten binnen de muren van
het Zeeuws Archief. Deze studenten genoten tevens een geprivilegieerde status
voor het consulteren van publicaties over Zeeland in de Zeeuwse Bibliotheek.
Globaal betekende dit dat in een periode van vijf jaar negentien verhandelingen
werden voltooid, voornamelijk gebaseerd op bronnen bewaard in het Zeeuws
Archief. Stukken van de Rekenkamer van Zeeland en die van de MCC werden
