ZELFPORTRET
151
De tekening van Vervloet is vervaardigd
naar een bestaande gravure die uitgegeven
werd door Cornelis Danckerts (1603-
1656), een bekende prentenuitgever die
woonde aan de Amsterdamse Kalverstraat
en werkzaam was vanaf 1630. In de col
lectie van het Rijksmuseum Amsterdam
bevinden zich twee bij oppervlakkige
1*4 ij yt j T!; Wêf* beschouwing identieke gravures die als
S vJvoorbeeld kunnen hebben gediend. De
eerste is in 1610 gemaakt door de Amster
damse graveur Salomon Savery (geboren
1594), de tweede dateert uit 1660 en is van de hand van Hieronymus Sweerts
(1629-1696). De tekst op de tekening van Vervoet is, op enkele details na, zoals
afkortingen, gelijk aan de teksten op deze beide gravures.
Aan de bovenzijde van de tekening staat als tekst Iustitie van Carel den Stouten
Hert: van Bourg: de Grave van Holl: Zei: etc. over seker Gouv: in Zelant. De afbeel
ding kent een groot tafereel in het midden. Dit is duidelijk het hoogtepunt van
het verhaal, namelijk de feitelijke terechtstelling. Hierboven zweeft Vrouwe Justi-
tia op een wolk met weegschaal en vredestak. De hertog staat op een verhoging,
terwijl de geblinddoekte en aan de handen gebonden gouverneur op zijn knieën
ligt, zich in genade tot de hertog (en mogelijk de vrouw) wendend. De beul of
scherprechter heeft reeds het zwaard geheven. Terzijde staat de weduwe met haar
twee bloedjes van kinderen. Aan de linker en rechterzijde van dit middentafereel
zijn twee keer drie sleutelscènes uit het verhaal afgebeeld, waaronder (rechts
boven) de ontdekking door de vrouw van haar onthoofde man in de lijkkist
en de door de hertog afgedwongen huwelijkssluiting van de gouverneur met de
weduwe. Onder deze zes tekeningen is elke keer een kwatrijn geplaatst, met daar
boven een sententie, een moralistische regel die het embleem interpreteert. Deze
teksten zijn van matige kwaliteit. Onderaan wordt de hele geschiedenis verhaald.
Die vertelling wijkt wel naar de vorm af, maar stemt inhoudelijk overeen met de
gebeurtenissen in het toneelstuk van de rederijkerskamer van 's-Gravenpolder.
(Met dank aan Katie Heyning die mij op deze tekening attent maakte.)
