Gustaaf en ik vertrokken in 1968 aan boord van het s.s. Nieuw
Amsterdam, een art nouveau-oceaanschip. Hij als immigrant, ik
retour: samen onze nieuwe levens. Symbolisch. Het was de laatste
transatlantische reis van de Holland Amerika Lijn. Tabula Rasa?
Dramatische afreis: 00.00 uur van Rotterdam. Schijnwerpers/Hoogte
punten. Om N-o-o-i-t terug te komen.
Twee jaar later waren we terug - 't-ij-d-e-l-ij-k'Nog steeds hier.
We zagen er uit ais negentiende-eeuw se romantici in onze bontjassen
en chique fluwelen hippiekleding compleet met mijne trouwe Hut
koffer. Een begin - een nieuw leven. Tijdens deze zeereis had ik
gehoopt dat ons kind geboren zou worden. Ondanks dansen in de
disco en furieuze novemberstormen werd Dylan Le Roi Wilhelmus
geboren kort na onze aankomst in the States.
Als geboren Amerikaan zou hij president kunnen worden.
Wij waren pas drie dagen voor het vertrek geïnformeerd. Er bleek ver
traging, een probleem met Gustaafs immigratiepapieren wegens zijn
linkse sympathieën, overtuigingen zoals 'oorlog is geen instrument
voor vrede'. Als emigrant kreeg hij 'zakgeld' voor de reis. We konden
het goed gebruiken maar we gaven alles in één klap uit in de scheeps
bibliotheek, luisterend naar een krakelende (wegens de stormen)
radio tussen andere zeer geïnteresseerde en hooggespannen mensen
van uiteenlopende opvattingen en overtuigingen, in afwachting van
de uitkomst van de U.S.-presidentsverkiezingen (een sub topic van de
reis - het gesprek van de dag). Denkend dat Humphrey gewonnen
had, een victorie voor links, trakteerden we iedereen aanwezig -
tussen de boeken en aan de radio gekluisterd - op een drankje.
Ongeveer een halfuur later kwamen de electorale resultaten van de
Staten New York en California. Nixons victorie - het was een nipte
overwinning - in stemmen. Het bevestigde het 'establishment' van
rechts en stippelde het beleid voor de komende jaren uit. Hubert
Humphrey was senator voor jaren en jaren in Minnesota, een demo
craat. Hij was vice-president onder Lyndon Johnson van 1964-1968.
Een apotheker van beroep; mijn oom Bemie Berg was een studie
genoot van hem. Eugene McCarthy (1916-2005), ook een senator
van Minnesota, was een kortetermijn-kandidaat in 1968 (een leider
tijdens de rellen op de Democratische conventie in Chicago voorjaar
'68); een intellectueel, poëet, had geen echte kans.
Maar, voor één kort moment, leek het alsof het getij zou keren. Maar
nee.
Op de waterscheiding: net te weinig water voor een linkse meerderheid.
