■,ió
'bevredigende zeeg' van ongeveer 40
cm.
Ondertussen is het 1 maart geworden.
Vanaf nu zal Peter Schouten 2 tot 3
dagen per week komen timmeren. In
het kader van dit artikel gaat het te ver
om elk onderdeel van de restauratie
nauwkeurig te beschrijven. In grote
lijnen komt het hier op neer dat met
Peter het vlak, de stevens en een groot
deel van de liggers worden vernieuwd.
In september komen Cees Droste en
zijn maat, Floris Barends, het team full
time versterken. Hans Priester ontpopt
zich als een spantenspecialist.
Historische ontmoeting
In november 2000 krijgen we plotse
ling contact met mw. Boumans.(zie het
verhaal over de historie) Zij bezoekt
enkele dagen later (op 88 jarige leef
tijd!) met haar zoon, Jean Pierre, de
timmerfabriek, en brengt een verzame
ling foto's mee aan de hand waarvan
veel details eindelijk kunnen worden
geverifieerd.
Boorden, boeisels en alle inhouten
worden stuk voor stuk vernieuwd
voordat Floris half maart 2001 afscheid
van ons moet nemen. Na een jaar
timmeren is de romp volledig
vernieuwd en liggen de dekbalken van
de plecht erin. Hebt u ooit een kale,
maar complete romp van een nieuwe
hoogaars gezien? Op ons allen maakt
dit een diepe indruk: ze is werkelijk een
beauty! Ondertussen wordt in Korten-
hoef door Peter de roef nieuw nage
maakt. Reparatie van de oude roef
blijkt praktisch niet haalbaar, omdat elk
onderdeel vernieuwd moet worden. Op
22 maart wordt de roef op het schip
geplaatst en hiermee breekt de fase van
het aftimmeren en de detaillering aan.
In Walsoorden wordt door Michiel
Verras alle beslag werk nagezien, waar
nodig vernieuwd en alles verzinkt.
Veel gezelschappen, toeristen, belang
stellenden, maar ook diverse school
klassen brengen regelmatig een bezoek.
De kinderen worden allen aan het werk
gezet en moeten met hout en touwwerk
eenvoudige opdrachten uitvoeren. Als
beloning ontvangen zij een scheepje in
een flesje en het gevoel dat zij aan hun
Alcyon hebben gewerkt!
Verantwoording
In alle details van de restauratie is
getracht om het karakter van het schip
te behouden. Bijna alle originele
constructies van het schip zijn gehand
haafd. Het originele model is weer, zo
goed als mogelijk is, hersteld, hetgeen
met een serie deelrestauraties nooit
mogelijk geweest zou zijn. Noodzake
lijke afwijkingen zijn zorgvuldig gedo
cumenteerd. Restaureren is heel veel
genieten, maar vooral ook afscheid
nemen.
In een anderhalf jaar durend proces is
de oude Alcyon natuurlijk niet meer
'onze oude Alcyon'. Juist omdat zij niet
meer bij elk zuchtje wind zal gaan
kreunen en lekken betekent dit toch een
beetje afscheid nemen. Wij hebben ons
dat gerealiseerd, wetende dat dit de
enige manier is om met zo'n bijzonder
monument te kunnen blijven varen. En
daarvoor werd zij in 1928 toch op
stapel gezet?
21
Prioriteiten bij de restauratie
1. Het aanzien en de sfeer
Om de sfeer van de hoogaarsj achten
van de twintiger en dertiger jaren
zoveel mogelijk te behouden is
besloten dat het uiterlijk van de Alcyon
zoveel mogelijk herkenbaar moest
blijven. Dat houdt in dat de vorm van
de romp ongewijzigd is. Er is uitvoerig
onderzoek gedaan naar de waarschijn
lijk oorspronkelijke vorm van de romp,
dus de hoeveelheid zeeg en de ronding
in het vlak. Enerzijds staan Arnemuider
hoogaarzen bekend om hun sterk
geronde vlak, anderzijds gaf de
constructie aan dat het vlak mogelijk
niet extreem rond is geweest. Met
dommekrachten onder de einden en
spanschroeven dwarsscheeps is de
romp in model gedrukt, tot er een vorm
ontstond die zowel constructief als
esthetisch geloofwaardig was. De zeeg
bedraagt nu een 40 centimeter, wat
overeenkomt met 3,2% van de zeeg-
lengte. Ook het voordek lijnt nu weer
goed met de mooie zeeg die zo
kenmerkend is voor de hoogaarzen.
De oorspronkelijk achtersteven was
feitelijk niet berekend op de doorvoer
van een schroefaskoker. Om haar
sterkte te verbeteren is de nieuwe iets
breder gemaakt. Ook staat zij een
fractie steiler dan de oude, om daar
door wat meer ruimte te creëren voor
het schroefraam.
De spanten en liggers zijn getrouwe
kopieën van het oude hout. Onder de
dekbalken is een langswegering aange
bracht om een van de bekende zwak
heden van de hoogaars, de langs-
scheepse sterkte, te verbeteren.
Hiermee hopen we het toekomstige
proces van uitzakken te vertragen,
waardoor de sierlijke lijn van het schip
behouden blijft.
Ook bepalend voor de sfeer is de
Enkele cijfers van de restauratie:
Vervanging van 62 krommers
Verwerking van 45 M3 eikenhout
timmerlieden 3300 uur
vrijwilligers 4800 uur
Totale kosten fl. 615.000
Af: inbreng vrijwilligers fl. 98.000
Saldo fl. 517.000
Euregio-subsidie fi. 410.000
Eigen middelen/tekort fl. 107.000
Aan de restauratie werkten mee:
Nico Boer
Harm Boerma
Adri Boone
Sjaak de Bruyne
Cees Dieleman
Bart de Graauw
Leo de Groot
Joop Ham
Peter Hamer
Frank Herman
Chris Joziasse
Jan de Klerk
Theo Kloet
Corrie Koster
Wim Kramer
Jaap Lievense
Jeroen van Loon
Henk de Muynck
John Oreel
Hans Priester
Co Ruissen
David Schot
A. van der Slot
Suzan Sol
Jan Spruit
Dolf Tabatchnik
Arend Teesink
Marijn Verschuure
Thijs Vierling
Gerrit Zomer
afwerking van het interieur, wat door
de jaren heen nogal vertimmerd was.
Het is echter ook nodig te kunnen varen
met een tiental gasten, wat weer andere
eisen stelt. Daarom is ervoor gekozen
de roef als een grote open ruimte af te
timmeren, zoveel mogelijk met
gebruikmaking van de oude betimme
ring. Het resultaat is een interieur dat
qua sfeer aan de jaren twintig herinnert,
maar toch onopvallend aangepast is
voor het varen met meerdere gasten.
Ook het materiaal van de zeilen is op
die basis gekozen, het Clipperdoek is
een modern kunststof doek, met het
aanzicht van Egyptisch linnen, en
volledig volgens de oude tradities met
de hand gelijkt. Het vooronder zal
volledig authentiek worden uitgevoerd
met kooien, fornuis, etcetera.
2. De constructieve zuiverheid
Alle inhouten werden uitgevoerd in
massief (Deens) eiken. Het lamineren
van spanten e.d. is niet aan de orde
geweest. De oorspronkelijke
kimboorden waren uit zeer brede delen
samengesteld: tot 96 cm! Geschikte
delen van deze breedte zijn niet meer te
krijgen. Om deze reden werden de
nieuwe kimboorden samengesteld uit
twee gangen.
Het formaat van de banden en kussens
in voor- en achterschip geeft aan dat
het schip als visserman werd opgezet.
Ze moest tegen een stootje kunnen. Als
jacht had dit wellicht wat lichter
kunnen worden uitgevoerd. Toch zijn
deze constructies volledig gehand
haafd. Voor een betere doorvoer van de
schroefaskoker werd de vorm van het
slemphout in het schip iets aangepast.
De klassieke verbinding van houten
nagels en deutels is niet meer toegepast.
Als beter alternatief werd gekozen voor
vuurverzinkt ijzer onder de waterlijn, en
zeewaterbestendig RVS erboven.
3. Levensduur/afwerking
Bij de meeste verbindingen is veel
vuldig gebruik gemaakt van Tencofix
en Sikaflex. Het binnenschip zal
volledig worden geconserveerd met
Defence Combi, een schimmelwerend
product. Buitenom is gekozen voor een
klassiek (jacht)lak-systeem.
4. Gebruiksvriendelijkheid
Vanwege het varen met gasten is meer
aandacht besteed aan comfort en veilig
heid, hetgeen zich uit in een professio
neel elektrisch systeem, met
3-traps-lader, GPS-ontvanger,
marifoon, etc. Ook is voorzien in een
toilet met vuilwatertank, waarmee
wordt voldaan aan de tegenwoordige
milieu-eisen. I
20
CONSENT NR. 17, VOORJAAR 2001
w
CONSENT NR. 17, VOORJAAR 2001
