Verspreiding huiszwaluw in 2013
ff
rietvelden en rietkragen langs onze kreken,
maar begint zijn nest soms ook in een
graanveld. De vogelwerkgroep komt dan in
actie om het nest te beschermen tegen de
maaidorser. In overleg met de landbouwer
wordt het nest gemarkeerd en afgerasterd
tegen predatoren zoals de vos. We nemen
graag die moeite, want het gaat niet zo
goed met deze grote roofvogel. In 2013
werden slechtst 9 broedlocaties gevonden,
waarvan 5 succesvol waren. In 2011 waren
dit er nog 23.
Zangvogels
Voor de vroege vogels onder ons zijn er de
Broedvogel Monitoring Projecten (BMP).
Vooral zangvogels laten zich namelijk het
beste horen bij zonsopkomst. Drie ge
bieden worden in het voorjaar intensief
bezocht: het Erasmusbos (de Knokkert), de
Sophiapolder en de Sint-Kruiskreek. Alle
broedvogels worden op kaart ingetekend.
Dat wordt gedaan door het gebied te
doorkruisen en bepaald broedgedrag op te
merken, maar de belangrijkste indicator is
eigenlijk de zang. Een mannetje zingt om
rivalen te laten weten dat hij een territorium
heeft en stimuleert het vrouwtje daarbij
om te broeden. Door om de twee weken
het gebied in 2 uur tijd volledig door te
lopen, hoor je hetzelfde mannetje vaker op
dezelfde pieken weet je precies waar elke
vogel broedt. Tijdens deze tellingen zie je
de natuur ontwaken en hoor je de meest
fantastische vogelgeluiden. Vaak levert dit
ook bijzondere soorten op, die zich later op
de dag niet laten horen, zoals de Wielewaal
in het Erasmusbos afgelopen voorjaar. Voor
Grutto, Tureluur, Kievit, Geoorde fuut en
vele soorten eenden zijn de Sophiapolder
en Sint-Kruiskreek ware eldorado's.
Roodborsttapuit
Fiets in het voorjaar door ons cultuur
landschap en je zult zomaar een grappig
vogeltje met een rode borst en een zwart
kopje, zittend op een paaltje in het weiland
tegenkomen: je hebt een Roodborsttapuit
gezien. Een mannetje wel te verstaan, want
de vrouwtjes zijn een stuk onopvallender.
De Roodborsttapuit is een typisch vogeltje
voor Zeeuws-Viaanderen. Onze regio is op
Nederlandse schaal een van de bolwerken
voor deze soort. Jaarlijks broeden ze onge
veer rond dezelfde plaats en broedparen
kunnen soms dicht op elkaar zitten. In 2013
werden zo'n 73 broedparen Roodborst
tapuit geteld in West Zeeuws-Viaanderen,
veel minder dan de 135 paren in 2012. De
Roodborsttapuiten overwinteren niet ver
van ons vandaan, in Frankrijk. Ook daar was
de winteren het voorjaar van 2013 bijzon
der koud, waardoor veel Roodborsttapuiten
het waarschijnlijk niet hebben gered.
Zwaluwen
Zwaluwen zijn meester van het luchtruim,
maar ze houden er een bijzondere manier
van broeden op na, en wel zo dicht moge
lijk bij de mens. Vooral de huiszwaluw krijgt
onze volle aandacht.
Huiszwaluw
In de periode juli-augustus zijn de meeste
huiszwaluwen volop aan het broeden; ze
moeten immers eind augustus weer op weg
zijn naar hun overwinteringgebied in Afrika.
In de dorpen vind je ze aan gevels van
huizen en in het buitengebied vooral aan
schuren en stallen. Fluiszwaluwen bouwen
een kommetje van modder tegen de gevel
met slechts een klein gaatje bovenin als
in- en uitgang. Flier steken ze het liefst zo
weinig mogelijk tijd in, want in de korte
tijd dat ze hier zijn, moet veel gebroed
worden. Daarom keren ze ieder jaar terug
naar dezelfde locatie en hergebruiken ze
hun nest. Evenals vorig
jaar was ook in 2013 een
teruggang te bespeuren
van de huiszwaluwen in
onze regio. De afname
doet zich voorname
lijk voor in de dorpen
(slechts 303 broedgeval-
len), terwijl de kolonies
in het buitengebied
er weer iets bovenop
komen (399 broedgeval-
len). De afname zou kunnen liggen aan de
slechte modderkwaliteit. Veel nesten vallen
daardoor naar beneden. Hopelijk komt de
populatie er, net ais na 2007, weer bovenop.
Gierzwaluw
Een soort die we niet onopgemerkt willen
laten, is de Gierzwaluw. In feite geen echte
zwaluw, want ze behoren tot de orde der
gierzwaluwachtigen, terwijl andere zwalu
wen tot de zangvogels behoren. Gierzwalu
wen leven bijna uitsluitend in het luchtruim.
Je hoort en ziet ze eik jaar op zwoele
zomeravonden gierend boven de dorpen
vliegen. Ze eten, paren en slapen zelfs in de
lucht en zoeken enkel vaste structuren op
om te broeden. Gierzwaluwen zijn part
nertrouw, na apart van elkaar te hebben
overwinterd in Afrika, ontmoeten ze elkaar
in mei weer bij hun broedplekje. Daarom
is het behoud van die vaste broedplaatsen
ook zo belangrijk: je wilt een verliefd koppel
niet uit elkaar scheuren.
In de Lutherse kerkte Groede broeden
jaarlijks een aantal gierzwaluwen. Door
speciale nestkastjes is het hier mogelijk
om in het nest te kijken. In 2013 waren er
11 broedpogingen. Door het slechte want
koude voorjaar (weinig insecten) waren er
slechts 7 succesvol te noemen. Voorgaande
jaren lag dit aantal hoger.
Dit alles is slechts een greep uit de bijzon
dere vogels die West Zeeuws-Viaanderen
rijk is. Zo hebben we nog de Kerk- en Steen
uilen, weidevogels, sternen, steltlopers,
Patrijs, etc.
De Vogelwerkgroep organiseert begin 2014
een vogelcursus. Schrijf je in en je zult nog
meer te weten komen over de vogels bij ons
in de streek.
Aantal
broedparen
30-70
70-100
