Het was Tinus Bij de Vaate, ja de hoofd
letter B moet er staan, hoofdredacteur
van de al niet meer bestaande Zierikzeese
Nieuwsbode.
Onder het pseudoniem 'Eilandman' en
later '(Schier)eilandman' schreef hij, in
zijn hoedanigheid van hoofdredacteur
journalist, gedurende een periode van
meer dan 35 jaar, wat je tegenwoordig
zou noemen, columns. De stukjes
hadden een vaste plaats in de Zierikzeese
Nieuwsbode en wel op de 2e pagina
rechts onderaan. Je kon ze niet missen.
In de latere periode werden veel van die
humorvolle columns in het Zeeuwse
dialect geschreven. Naast de door hem
gehanteerde humor waren de stukjes
ook dikwijls beschouwend, maar boven
al relativerend.
M.J. Bij de Vaate met zijn bekende scooter, dit
keer echter geen vlinderstrik maar met stropdas
(Foto uit privécollectie van Mevrouw J. Bij de
Vaate - Eckhart)
Tegenwoordig kun je met de moderne media, in dit geval internet, ook alle uitgaven
van Zierikzeese Nieuwsbode bekijken. Toen ik op de site krantenbankzeelancl.nl in
de zoekmachine Eilandman en later ook nog Tinus Bij de Vaate of M.J. Bij de Vaate
intikte, kreeg ik duizenden zogenaamde 'hits'. Zoiets maakt je dan wel erg
nieuwsgierig.
Als je al die hits doorneemt blijkt wel dat Martinus Johannes Bij de Vaate een
bijzonder mens is geweest. Voor mij was het dan ook logisch om me in dit artikel
niet slechts te beperken tot wat dialectologische beschouwingen van het werk van
deze man. Ik heb gemeend ook bij de schrijver van de bewuste columns in dialect
wat uitvoeriger stil te staan. Aan de hand van de eerdergenoemde 'hits' zal ik dan
ook, soms moet dat in vogelvlucht, stilstaan bij het leven, persoon en waardering en
het werk van Tinus Bij de Vaate. Je zou mijn inziens zonder veel moeite over Tinus
Bij de Vaate ook een compleet boek kunnen schrijven.
Leven
Martinus Johannes Bij de Vaate werd in 1923 in Zierikzee geboren en groeide op in
een gezin met 4 kinderen in Nieuwerkerk. In deze plaats was zijn vader onderwijzer
aan de Christelijke lagere school. Hier ontwikkelde zich bij de jonge Bij de Vaate ook
de liefde voor de natuur.
In de tuin van de oude pastorie, waar de familie Bij de Vaate woonde, stond een
grote kastanjeboom. In de top van deze boom bracht de Tinus vele uren mijmerend
en lezend door. De prestigieuze woning stond midden in een landelijk gebied van
weilanden, akkers en het toen nog bestaande bosgebied bij Sirjansland. De jonge
Tinus genoot daar optimaal van de natuur.
104