is er ook altijd vlug bij, het wachten is voor hem nog vervelender. Hij heeft
ook overdag weinig te doen"
En 2 dagen later:
Gisteravond bezoek aan vier van de Schouwenaren die door de Commando
troepen na hun laatste raid zijn meegebracht: man, vrouw en dochter
Fontijne en (op een ander adres) Verseput, de broer van 'Piet' van de
inlagen. De overige zes zijn in Wolfaartsdijk ondergebracht. Van jullie
wisten ze helaas niets positiefs. Maar al er iets niet in orde zou zijn,
hadden ze't wel gehoord, dachten ze. Renesse was onbeschadigd, een paar
bommen rond Huize Grol. Haamstede nogal, beschadigd, zo ook
Zierikzee, de toren van Burgh vernield. Voedselpositie slecht. De Duitsers
roofden van alles en lieten iedereen, die ze niet wegvoerden, werken. De
10 woonden in een huis bij het Stoomgemaal. Commando's met zwarte
gezichten waren zomaar door het raam en over het bed van vrouw
Fontijne binnen gekomen. Ze raakten niet uitverteld over de goede
behandeling door de Tommies. 'Echt spekhadden ze te eten gekregen. Een
kind van 10 maanden hadden de Tommies zelf gedragen. Ze waren
voortdurend hevig beschoten.
De volgende dag:
"Op Deli bij de Zeevaarts alles nog als vanouds. Toch zou ik er na het leven
van de laatste maanden niet meer kunnen wennen-, te eenzaam. Er-
kwamen nog al eens Engelsen op bezoek. Zoon Jacob leert Engels met een
groep van 40 leerlingen.
Op 6 maart schrijft Cors moeder vanuit Dordrecht naar Cor op Moermond:
"..en dat hopen mensen hongeroedeem hebben. Oom Huug van Gijn heeft
het ook., hij is akelig mager, ziet er erbarmelijk slecht uit en heeft geweldige
dikke benen waar hij erg veel last van heeft. Die mensen zijn momenteel
niet te helpen, ze moeten veel dierlijk eiwit hebben en zie dat nu eens te
krijgen. Vader, die nooit briefjes geeft, heeft Oom Huug extravoeding
voorgeschreven. Dag mijn heel lief kind, geniet maar van je 2
schatten, wie weet hoe gauw je de grote ook. aan je hart kan drukken
In april 1945 krijgen de Duitsers met een groter probleem te doen dan Schouwen-
Duivelancl: de opstand van Georgiërs, 'huursoldaten' op het eiland Texel, die eerder
toen zij in Zandvoort gelegerd waren contact hadden gelegd met het Nederlandse
verzet via Annie Averink, schoonmoeder van de tweede auteur van dit artikel. De
locale ondergrondse op Texel helpt, maar de geallieerde hulp aan de opstand, die de
ondergrondse en de Georgiërs dachten te krijgen, blijft uit. Pas op 22 mei 1945
slagen Canadese militairen er in de gevechten tussen Duitsers en Georgiërs definitief
te beëindigen. De opstand kost meer dan honderd bewoners van Texel, meer dan
vijfhonderd Georgiërs en meer dan achthonderd Duitsers het leven. Het is het
'laatste Europese slagveld van de Tweede Wereldoorlog'. Op Schouwen-Duiveland
had iets dergelijks kunnen gebeuren.
Bevrijding
In Renesse komt de bevrijding pas langzaam op gang. De nieuwe OberLeutnant und
Bezirkskommandant Hinricher maakt bekend dat er slechts sprake is van een
wapenstilstand:
"Elementen, die rust en orde verstoren zullen door de Duitse Weermacht
evenals door de Binnenlandse Strijdkrachten als communisten behandeld
95
