$S&£-
2Sfaitö>43kd
/m
mm
«maiWÊÊÊsm
WW*
POPPENDAMME
qem Veerer
^yi£:x¥;fSfiS^
Bron: via Aad de Klerk
-
"i.
Foto uit 1964 van het
herstel van de ruïne van
Hoogelande.
Bron: via Aad de Klerk
soms wel twee herinrichtingen de
band met vroeger rigoureus hebben
doorgesneden. In veel van deze kern
tjes vormt trouwens het bodemarchief
de allerlaatste mogelijkheid om nog
iets van de geschiedenis te ontrafelen,
omdat échte oorkonden meestal ont
breken. De bijzondere ontwikkeling
die de gekrompen dorpen hebben
doorgemaakt, vormt een extra motief
voor een zorgvuldige benadering.
We vinden er de sporen van vroeger
leven, gemeenschapsleven, kerkelijk
leven. We vinden er de bakermat,
maar ook de begraafplaats van onze
voorouders. Dus waarom wél gekoes
terd de grotendeels onzichtbare
verdronken dorpen en niét de voor
iedereen zichtbare gevolgen van de
provinciebrede schaalvergroting uit
de 16de eeuw?
Pas recent lijken de Zeeuwse
gekrompen dorpen zich weer in enige
i P5
f 1
belangstelling te mogen verheugen.
Naar voorbeeld van Schouwen-
Duiveland liet de toenmalige
gemeente Mariekerke in 1990 weer
plaatsnaamborden verrijzen. Het
toen 801 jaar bestaande Hoogelande
had de primeur. De voormalige
gemeente Valkenisse wilde meer, en
kwam in 1993 met borden én onder
borden met enige tekst en uitleg.
Middelburg kon niet achterblijven
en deed ook borden en onderborden
verschijnen in Brigdamme. Schellach
(en Oudedorp). Een ontwikkeling om
toe te juichen en het navolgen elders
waard. Hopelijk worden deze kernen
- na het verlies van hun kerkgebouw
in de 16de eeuw - in de 21e eeuw niet
ook nog eens van hun plaatsnaam
beroofd.
Markeren
De bepleite aandacht zou zich
natuurlijk niet moeten beperken tot
alleen maar borden. Wel zou uniform
uitgevoerde bebording de plaats van
de dorpen kunnen markeren en hun
geschiedenis in kort bestek kunnen
vertellen. De gekrompen dorpen van
Zeeland zouden als één geheel bena
derd en uitgedragen moeten worden.
Dat kan bijvoorbeeld heel goed door
ze op te nemen in nieuw te ontwik
kelen of bestaande fiets- of wandel
routes. Fijnmazige routes wel te ver
staan, voor kleinschalig toeristisch
bezoek, zoals ook de kerntjes zelf
kleinschalig zijn. Daarvoor moet er,
behalve een te beluisteren of te lezen
verhaal, wel iets te zien zijn. En dat
is soms een probleem. In een extreem
geval als Poppekerke. oostelijk van
Westkapelle, zijn alle zichtbare spo
ren van het dorpsbestaan uitgewist.
Behalve het bordje 'Poppekerkseweg'
is daar niets meer te zien. Beplanting,
in de vorm van een groene kamer,
een groene binnenruimte, zou hier de
plaats van het vroegere dorp kunnen
oproepen. Hoogelande, dat vroeger
als een spin in het web van talrijke
wegen en paden lag. zou die 'cen
trumfunctie' weer kunnen terugkrij
gen. Het leent zich bovendien goed
als centraal informatiepunt voor de
Walcherse gekrompen dorpen.
lAt'flHj
'-/M.
-- BJR--;3*-3
ïfQ.V;.
HHST
Bron: via Aad de Klerk
12 ZeeuwsLandschap
■i' A 'ï.-i <v''.
lilv'pii#
