Komen de dwergsterns tijd tekort?
i'
massaal op het slik. Een jong koppel
visdieven heeft al ontbeten en is op
zoek gegaan naar nestruimte; ze zor
gen voor commotie bij de wakende
thuiswacht van hun kleinere familie
leden. Een enkele dwergstern neemt
de moeite om het opdringerige stel
te verjagen. Een stoïcijns tussen de
sterns nestelende scholekster haalt
met een heftige beweging haar kop
uit de veren. Ze strekt geïnteresseerd
haar nek. De partner is zwijgend
aan de rand van de schelpenbank
geland en maakt weinig enthousiast
aanstalten een dagdeel ouderzorg
voor z'n rekening te nemen. Een
koppeltje strandplevieren rent heen
en weer om de gisteravond geboren
kuikens nog voor het begin van het
spitsuur uit de dwergsternmetropool
weg te leiden.
Om 04.59 hebben de scouts een vis-
school ontdekt en stromen de ande
ren van alle kanten toe. De vloed
komt nu snel de geulen in en uit
een deinende wolk duiken de sterns
onophoudelijk naar vis. Ze hebben
vandaag geluk; de visschool bevindt
zich aan de plaatzijde van de geul
en dat scheelt al gauw honderden
meters vliegen. Met het succes neemt
ook de opwinding toe. Een repe-
teervuur van korte afgebeten hoge
tonen klinkt over het water. Aan het
vreetfestijn lijkt geen einde te komen.
De vloed loopt over de rand van de
plaat. Een groep subadulte schol
eksters landt aan het einde van de
schelpenbank. Het duurt een paar
uur voor de rijke kokkelvelden weer
onder het water vandaan komen.
De dwergsterns kunnen hun geluk
niet op en de lege magen worden snel
gevuld.
Maar ineens lijken ze zich hun eens
aangegane ouderplichten weer te
herinneren en maakt de zelfzuchtig
heid plaats voor verantwoordelijk
heidsbesef. Het geluidsrepertoire
verandert van kort en repeterend in
lang en golvend. In de vlucht wordt
het water uit de veren geschud en
laag over het natte strand racet er
eentje opgewekt communicerend
met de vangst stevig vastgeklemd
naar de schelpenbank. maakt daar
een korte draai en lijkt heel even
te zoeken naar de juiste landings
plaats. Het is 05.05 uur en bij nestje
44 wordt snel een kleine zandspie-
ring aan een kuiken gevoerd. En
hij is gelijk weer op weg naar de
uitnodigend roepende en duikende
soortgenoten. Na de kopgroep volgt
het peloton. Het luchtverkeer tus
sen het water en de schelpenbank
neemt razendsnel toe. Om 05.14 uur
draait het bedrijf op volle toeren.
Bij alle nestjes met kuikens wordt
volop vis aangeleverd. Bij nestje 15
worden er tussen 05.24 uur en 05.
45 uur vier kleine zandspieringen
gevoerd. Bij nestje 12 worden tussen
05.52 uur en 05.58 uur twee kleine
sprotjes en een zandspiering gevoerd.
Het is halen en brengen en voor
iets anders is geen tijd. De man
netjes hebben haast en dat is nodig
ook. Overal rondom m'n schuilhut
zijn onophoudelijk de langdradige
bedelgeluiden van de vrouwtjes te
horen. Ze hebben nog steeds niets
gegeten en de honger knaagt nu
hinderlijk. En ze moeten nog langer
volhouden. De kuikens blijven om
eten vragen. De kokmeeuwen keren
terug van het slik en braken de krop
van wormen en aasgarnalen leeg
bij de kuikens. De partner vliegt
op. zoekt het vloedmerk af naar iets
eetbaars en draait een rondje boven
de schelpenbank. De strandplevieren
kennen de schavuit, zijn waakzaam
en rollen klapwiekend over de grond.
De dwergsterns voor me houden
de kuikens met militaire discipline
onder de veren. Bij 61 is het oudste
kuiken net gevoerd en loopt 50 cm
uit het nest om te defaeceren. rent
terug maar is te laat. Er breekt een
heftig geschetter los en in de vlucht
schrokt een kokmeeuw de buit naar
binnen. Zij lette even niet op.
Het is 06.01 uur. De schelpenbank
gonst van leven. Om 6.04 uur landt
het mannetje al weer met een sparte
lende zandspiering. Het kuiken komt
traag naar buiten, pakt het visje
onhandig aan. laat het in het zand
vallen, kijkt er met enige verbazing
naar en uiteindelijk eet het man
netje na de derde mislukte poging de
met zandkorrels bepoederde vis dan
maar zelf op. Hij staart even hele
maal teleurgesteld naar de grond en
loopt dan een metertje van het gezin
weg. Hij gooit een paar keer macho
achtig met een schelpje en pikt
vervolgens ongeïnteresseerd in de
rugveren. Dit is het moment van de
aflossing. Het vrouwtje speert in een
lijnrechte lage vlucht naar de water
kant. Eindelijk, voor haar kan nu
het vreetfestijn beginnen. Het man
netje vertoont met een emotioneel
gekwetter hernieuwde belangstelling
voor de buren. De kuikens liggen
voldaan, onbewaakt en roerloos met
toegeknepen ogen in het zand. Ze is
om 06.19 terug en dribbelt met nog
natte, maar uitgezette buikveren
zonder aarzelen naar de donsjongen
en beloert meteen alert links en
rechts het luchtruim. Het mannetje
kijkt verveeld om zich heen. Deze
dag is voor de meeste dwergsterns
goed begonnen.
Iedere 15 minuten krijgen de pullen
een visje gevoerd en tussendoor wor
den de vrouwtjes afgelost. In deze
periode zorgen de moeders voor hun
eigen kost. Tegen de avond leggen de
ouders er nog een schepje op. Tussen
21.41 uur en 22.05 uur brengt het
mannetje drie zandspieringen en een
sprotje. Daarna volgt nog kort het
gebruikelijke overleg met de buren
en dan gaat de snavel in de veren en
is het wachten op het ontwaken van
een nieuwe werkdag.
De schuilhut op
de Hooge Platen.
Chiel Jacobusse
g
Zandspiering
Adri Karman
Haring
Adri Karman
ZeeuwsLandschap 5
